مدیریت راهبردی و یا مدیریت استراتژیک، یکی از دروس اصلی  مدیریت و مهندسی صنایع و یکی از دروس اختیاری مهندسی هوا و فضا است که این درس در دانشکده‌ی هوا و فضای دانشگاه صنعتی شریف فیلم برداری شده است. اما احتمالا برایتان این سوال پیش می‌آید که چرا دانشجویان رشته‌ی هوا و فضا باید با مدیریت استراتژیک آشنا شوند؟

1) بحث مدیریت راهبردی اینگونه نیست که فقط برای استفاده در شغل‌ها و سازمان‌های مختلفی که هرکس در آن‌ها فعالیت می‌کند کاربرد داشته باشد یا نیاز باشد تا هنگام گرفتن تصمیم‌های کلان و راهبردی سازمان به سراغ مفاهیم مدیریت راهبردی سازمان برویم.

هر شخص در طول زندگی خود نیز نیاز دارد تا تصمیم‌های راهبردی متعددی بگیرد. در نتیجه در وهله‌ی اول، آموزه‌های درس مدیریت راهبردی به تصمیم‌گیری‌های شخصی هر فرد کمک می‌کند. هر شخص در طول زندگی خود با سوال‌هایی استراتژیک مشابه : در چه رشته‌ای ادامه‌ی تحصیل بدهم؟، چه شغلی را برای آینده‌ی کاری خود برگزینم؟ و ... مواجه می‌شود. پس درس مدیریت راهبردی به انتخاب‌های هر فرد در طول زندگی‌اش کمک می‌کند. اما تمرکز این درس بر روی سازمان‌ها است و به افراد کاری ندارد، اما از آموزه‌های این درس در سطوح کلان‌تر مثل سیاست‌های استراتژیک یک کشور نیز می‌توانید در کنار زندگی شخصی، بهره ببرید.

2) مدیریت راهبردی یکی از راه‌های رسیدن به موفقیت است و این درس به سازمان‌ها کمک می‌کند تا اهداف بلند مدت مناسبی انتخاب کنند و در راستای رسیدن به این اهداف، گام‌های مناسب‌تری بردارند.

3) طبق بررسی‌های صورت گرفته دانشجویان رشته‌ی هوا و فضا در مباحث فنی و مهندسی مشکلات زیادی نداشتند و این مشکلات بیشتر به بخش مدیریتی و تصمیم‌گیری فارغ التحصیلان بازمی‌گشت. به طور کلی در تمامی دروس مهندسی در کنار بحث فنی، مباحث مدیریتی بسیار اهمیت دارند. پس می‌توان اهمیت مدیریت راهبردی را تا حد قابل قبولی به دیگر رشته‌های فنی و مهندسی نیز تعمیم داد. 

4) پروژه‌های هوا و فضا بدون برنامه‌های مدون و اصولی مالی و اقتصادی دیر یا زود متوقف خواهند شد. البته مباحث مالی و اقتصادی در تمامی ابعاد زندگی و پروژه‌های مختلف پر اهمیت هستند. اما از آنجایی که پروژه‌های هوا و فضا ذاتا پروژه‌های بزرگی هستند و هیچ پروژه کوچکی در آن وجود ندارد، اهمیت دانش مالی و اقتصادی در این حیطه دو چندان می‌شود. در دوره‌ی برنامه‌ریزی راهبردی آموزش داده می‌شود که هزینه‌های کلان گفته شده چگونه باید مدیریت شوند و در برنامه‌های کلان و مدیریت راهبردی سازمان چگونه گنجانده شوند. 

5) پروژه‌های هوا و فضا غالبا پروژه‌های طولانی مدت و زمان‌بری هستند و نیاز به مداومت دارند. بر فرض مثال پروژه‌ی ایستگاه فضایی بین‌المللی، یک ماهه یا یک ساله نبوده و انجام آن سال‌های زیادی طول خواهد کشید و از این ایستگاه سال‌های طولانی استفاده خواهد شد. در نتیجه انجام آن به برنامه‌ریزی راهبردی نیاز دارد.

اما مفهوم راهبرد چیست؟

مفهوم راهبرد در تاریخ، مفهومی نظامی بوده است. بدین معنا که برای پیروزی در جنگ روی نقاط قوت ارتش خودی و نقاط ضعف ارتش مقابل تمرکز گذاشته و استراتژی‌های جنگی خود را بر همین منوال بنا کنیم. مثلا اگر نقطه قوت ارتش ما این است که جنگیدن در هوای سرد را خوب بلد است، تلاش کنیم تا عملیات‌های اصلی خود را در هوای سرد بچینیم و اگر طرف مقابل نمی‌تواند مدت زمان زیادی بجنگد، تا حد امکان جنگ را به درازا بکشیم.

مفهوم راهبرد به مرور به علوم غیر جنگی نیز کشیده شده است که در سازمان‌ها باید روی نقاط قوت خودمان کار کنیم و بخش عمده‌ی انرژی و تمرکز خودمان را وقف رسیدن به هدفمان کنیم.
مثلا مفهوم راهبرد در ورزش به این صورت تعریف می‌شود که برای اینکه ورزشکاری در المپیک به موفقیت برسد از 4 سال قبل تمام تلاش خود ر ا می‌کند تا پس از 4 سال به موفقیت برسد. رژیم غذایی، زمان خواب و ... از اعمالی به حساب می‌آیند که یک ورزشکار برای رسیدن به هدفش می‌تواند تا حدی به آن‌ها عمل کند تا در آینده قهرمان شود.

شما در دوره‌ی برنامه‌ریزی راهبردی در کنار مباحث اصلی برنامه‌ریزی راهبردی یا برنامه‌ریزی استراتژیک و مطالعه موردی شرکت‌ها و سازمان‌هایی که برنامه‌ریزی راهبردی را در سازمانشان پیاده‌سازی کرده‌اند، با مباحث مدیریتی دیگری نیز آشنا خواهید شد. چرا که برای برنامه‌ریزی راهبردی سازمان نیاز است تا با دیگر مباحث مدیریتی مانند: مدیریت ریسک، کنترل پروژه، مدیریت دانش و ... آشنا خواهیم شد. 

مدیریت راهبردی چیست؟

مدیریت راهبردی عبارت است از برنامه‌ریزی، نظارت، تجزیه‌وتحلیل و ارزیابی مداوم در جهت توسعه استراتژی‌های مؤثر، اجرا و کنترل نتایج آن‌ها که یک سازمان برای تحقق اهداف خود نیاز دارد. تغییر در محیط‌های کاری سازمان‌ها را ملزم می‌کند که استراتژی‌های موفقیت خود را دائماً ارزیابی کنند.

می‌توان تعریف مدیریت راهبرد را نیز  کلیه اقدامات‌ مربوط به ارزیابی و انتخاب استراتژی و تعیین و تدوین بهترین راه‌کارها درون و بیرون سازمانی جهت اجرای این استراتژی‌ها و در نهایت کنترل اقدمات اجرا شده را در برمی‌گیرد.

فرایند تدوین برنامه‌ریزی راهبردی

اهداف راهبردی یکی از سه نکته‌ای است که تیم مدیریت شرکت باید به‌عنوان بخشی از روند برنامه‌ریزی استراتژیک خود بیان کند، نکته دوم عناصر مهم لازم برای دستیابی به اهداف راهبردی و نکته سوم نیز دامنه استراتژیک آن (محصولات و خدماتی است که ارائه می‌دهد) است.

فرآیند تدوین مدیریت راهبرد را می‌توان به چهار گام تعریف کرد:

1. تحلیل وضعیت

در گام اول از فرآیند مدیریت راهبرد ابتدا باید نوع فعالیت سازمان، اهداف بلندمدت، مأموریت سازمان، چشم انداز سازمان تعیین گردد سپس به تجزیه و تحلیل محیط داخلی و خارجی پرداخته می‌شود.

2.  تدوین راهبرد

در گام دوم به تعیین نحوه‌ی تخصیص منابع، تصمیم در مورد گسترش سازمان، ایجاد تنوع در خدمات یا محصولات، شیوه مواجهه با بازارهای داخلی و بین المللی، تصمیمات سازمان درباره‌ی ادغام، مشارکت و یا همکاری با دیگر سازمان‌ها و دیگر تصمیم‌های موثر پرداخته شود و با توجه به نتایج به‌دست آمده در تحلیل وضعیت که در گام اول انجام شد، استراتژی برتر انتخاب می‌گردد.

3.  اجرای راهبرد‌

در سومین گام از فرآیند تدوین برنامه‌ریزی راهبردی، به اجرای استراتژی‌های تعیین شده در گام قبل پرداخته‌ می‌شود. و همچنین تعیین الویت فعالیت‌ها، تدوین برنامه عملیاتی اجرا و تخصیص منابع نیز در این گام انجام می‌گیرد.

4.ارزیابی راهبرد

در آخرین گام از این فرآیند، به بررسی نتایج اجرای هریک از استراتژی‌های تدوین شده پرداخته می شود، تا میزان کارایی و اثربخشی تصمیمات مشخص گردد و در صورت بروز نتایج حاکی از ناکارآمدی تصمیمات، اقدامات اصلاحی و تعیین مجدد استراتژی‌ها انجام پذیرد.

اهداف مدیریت کاربردی :

اهداف راهبردی عبارت‌اند از اهداف خاص مالی و غیرمالی و نتایجی که یک شرکت برای دستیابی به آن‌ها در یک دوره زمانی خاص، معمولاً طی سه تا پنج سال آینده، در نظر دارد.

کاربردهای مدیریت راهبردی

شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، سازمان‌های غیرانتفاعی و سازمان‌های دیگر می‌توانند از مدیریت راهبردی به‌عنوان راهی برای رسیدن به اهداف و تحقق اهداف استفاده کنند. مدیریت راهبرد راه حل‌های کارآمدی را در اختیار مدیران قرار می‌دهد تا از طریق اصول پویا، جامع، آینده‌نگر و اقتضائی مشکلات سازمان‌ها را حل کند.

اساس مدیریت راهبردی مطابق با میزان درکی است که مدیر سازمان از شرکت‌های رقیب، عرضه‌کنندگان مواد اولیه، قیمت‌ها، توزیع‌کنندگان، بازارها، دولت‌ها، بستانکاران، سهامداران و مشتریان دارند و درک درست نسبت به این عوامل میزان موفقیت سازمان را تعیین می‌کنند. درنتیجه مهمترین ابزاری که سازمان‌ها برای دستیابی به موفقیت در آینده به آن احتیاج دارند و می‌توانند از آن بهره گیری نمایند مدیریت راهبرد  خواهد بود.

آموزش رایگان مدیریت راهبردی

آموزش رایگان مدیریت راهبردی می‌تواند ظرفیت شما را برای ایجاد نتایج فوری و بلندمدت برای واحد تجاری یا بازار شما تقویت کند. چطور؟ خوب، واضح است که باید مهارت‌های شما را برای توسعه و اجرای استراتژی در محیط‌های پیچیده تقویت کند؛ اما برای ایجاد نتیجه، شما همچنین باید بتوانید استراتژی تجاری خود را با موفقیت پیاده کنید. به همین دلیل است که بهترین آموزش مدیریت استراتژی شامل آموزش مهارت‌های رهبری است.

مانند هر آموزش دیگر، نکته اصلی این است که اطمینان حاصل کنید دوره مدیریت راهبردی که در آن شرکت می‌کنید این دو مهارت مهم را هدف قرار می‌دهد و سپس به شما در بهبود آن‌ها کمک می‌کند.

اولین هدف آموزشی شما: تحلیل کسب‌وکار

مدیریت راهبردی به مهارت‌های تحلیلی قوی نیاز دارد. شما نیاز به یک دید گسترده و به‌هم‌پیوسته از شرکت خود و فضای کسب‌وکار در آن دارید. شما باید بدانید که چگونه در مورد این محیط و همچنین روند جهانی و ذینفعان خود سؤالات درستی بپرسید. به‌این‌ترتیب شما درک درستی از عوامل داخلی و خارجی حاصل خواهید کرد که موفقیت سازمان شما را تعیین می‌کند. به دنبال آموزش مدیریت راهبردی باشید که تأکید زیادی بر کمک به شما در تجزیه‌وتحلیل تجارت خود در سطوح مختلف و در یک زمینه گسترده دارد.

بینش واضح‌تری از واقعیت تصویر کلان کسب‌وکار شما اولین قدم است. اما شما همچنین باید چالش‌های خاص کسب‌وکار خود را به دقت تجزیه‌وتحلیل کنید. آموزش خوب استراتژی کسب‌وکار به شما امکان می‌دهد که روی چالش‌ها متمرکز شوید و به شما کمک می‌کند تا دامنه‌ی آن را مشخص کنید، از آموزش در مورد وضعیت خود استفاده کنید و شروع به طراحی پاسخ کنید.

دومین هدف آموزشی شما: مدیریت راهبردی

شما تجزیه‌وتحلیل را فراگرفته‌اید. اکنون باید به مرحله عمل بروید. دوره‌های آموزش مدیریت راهبردی خوب، مهارت‌های رهبری شما را برای مقابله با چالش‌های اجرای استراتژی و مدیریت تیم و سازمان برای تحقق اهداف خود، تقویت می‌کند. بهترین آموزش مدیریت استراتژی به‌طور خاص به سفر فردی شما می‌پردازد، به شما مهارت می‌دهد تا سازمان خود را درگیر کنید و منجر به تغییر در سازمان خود شوید
. شما باید با برنامه‌ها و اقدامات مشخص برای پیاده‌سازی در دفتر کار را ترک کنید؛ و در حالت ایده‌آل، شما برای کمک به اجرای برنامه استراتژیک خود پشتیبانی پس از برنامه را نیز دریافت خواهید کرد.

آموزش مدیریت راهبردی با تأثیر بالا از مدارس برتر مدیریت بازرگانی شما را آماده می‌کند تا نقشی اساسی در پیشبرد سازمان خود داشته باشید.
برای کمک به شما در توسعه و اجرای استراتژی‌های مربوط به تجارت و تقویت عملکرد در سطوح فردی، تیمی و واحد تجاری، مهارت‌های تحلیلی و رهبری را کسب خواهید کرد. این افزایش در اثربخشی دقیقاً نوعی نتیجه بلندمدت و منزل است که باید از هر آموزش مدیریت استراتژی انتظار داشته باشید.