حسابرسی شاید همان طور که از نام آن بتوانید حدس بزنید فرآیندی است که در طی آن، فرد دومی، حسابها و دفاتری که توسط حسابداری دیگر تنظیم شدهاند را بررسی میکند و نظر خود را طی گزارش حسابرسی اعلام میکند. تعریفی که ارائه دادیم؛ جنبه رسمی دارد اما اگر بخواهیم کمی سادهتر وارد موضوع شویم؛ هر حسابدار، دفاتر خود را با استفاده از شیوههای خاص تنظیم میکند و طبیعتاً همه ما قبول داریم که نظارت، یکی از ارکان اصلی برای پیشرفت هر شرکتی است و به همین دلیل تقاضای زیادی برای آن وجود دارد. در واقع باید گفت که با توجه به تقاضای زیاد برای استخدام حسابرس، آموزش حسابرسی میتواند راهی مطمئن و سریع برای ورود به بازار و کسب درآمد.
شاید بسیاری از افراد به محض شنیدن آموزش حسابرسی، سریعا به یاد مالیات بیفتند اما اگر کمی تخصص بیشتری در این حوزه داشته باشیم میدانیم که حسابرسی مالیاتی تنها یکی از شاخههای حسابرسی است.
نوع دیگری از حسابرسی که باید آن را شناخت؛ حسابرسی مستقل است. در این نوع حسابرسی شما به عنوان یک فرد مستقل توسط شرکت دعوت میشوید تا دفاتر آنها را بررسی کرده و نظر خود را اعلام کنید.علت این که چنین بازار کاری برای حسابرسی وجود دارد و آمورش حسابرسی را به گزینهای جذاب بدل میکند؛ تضاد منافع میان مالک و مدیر است. اجازه بدهید این موضوع را کمی بیشتر بررسی کنیم.
اگرچه در گذشته معمولا مالکیت یک بنگاه و مدیریت آن یک معنا داشتند اما امروزه به وضوح میتوان دید که این دو مفهوم از یکدیگر مجزا شدهاند. نمونه واضح این موضوع، شرکتهای سهامی عام است که مالکان آن، دارندگان سهام هستند و مدیریت شرکت بر عهده مدیر عامل است که حتی ممکن است سهمی در شرکت نداشته باشد. حالا فرض کنیم که پاداش آخر سال مدیر عامل با توجه به سود شرکت تعیین ضود؛ طبیعتاً مدیر عامل دوست دارد تا سود شرکت را بیشتر نمایش بدهد و حسابرس مستقل توسط مالکان استخدام میشود تا چنین مواردی را بررسی کند.
یا نوعی دیگر از حسابرسی، حسابرسی داخلی است. در این نوع حسابرسی شما توسط خود شرکتی که دفاتر آن را بررسی میکنیذ استخدام میشوید تا کار حسابداران همان شرکت را به طور دائم و منظم بررسی کنید و در واقع بخشی از حلقه نظارتی و جزوی از کنترل داخلی شرکت هستید. همچنین میتوان از طریق دیگری هم را حسابرسی را به انواع مختلف تقسیم کرد؛ برای مثال از نظر انگیزه کارفرما برای استخدام حسابرس ؛ میتوان حسابرسی را به دو شیوه:
· الزامی
· اختیاری
تقسیم کرد. یا مثلاً گاهی در حسابرسی، ما دفاتر را به صورت کلی بررسی کرده و از آن نمونه میگیریم اما گاهی برای بررسی موردی خاص به شرکتی رفته و در آن مشغول به کار میشویم.
همچنین گاهی اوقات حسابرسی عملی، کاری است که برای تعیین ریسک انجام میشود. یکی از ریسکهایی که در هر شرکتی وجود دارد، ریسک نقص اطلاعاتی است و از آنجا که تعیین استراتژی و برنامه ریزی برای شرکت از طریق همین اطلاعات و صورتهای مالی انجام شود؛ گاهی کار حسابرس این است که ریسک نقص اطلاعات یا اشتباه بودن شیوهها را مشخص کند. برای مثال اگر شرکتی از شیوه LIFO برای حسابداری موجودی کالای خود استفاده کند؛ حساب موجودی کالا، پایینتر خواهد بود در حالی که از انبار شرکت به میزان کافی کالا وجود دارد و این ممکن است باعث شود که شرکت به خرید کالایی اقدام کند که به آن نیازی ندارد یا حتی برای نگهداری از آن، به علت محدودیت فضا، دچار مشکلاتی جدی شود.
امروزه افراد زیادی پکیج آموزش حسابرسی را ارائه داده و ادعا میکنند که با استفاده از دوره آنوزش حسابرسی آنها، انواع حسابرسی، از حسابرسی عملیاتی تا مالیاتی را میآموزید و سریعا وارد بازار کار میشوید. حقیقت هم این است که اگر شما در دوره مناسبی شرکت کنید و آموزش اصول حسابرسی را به خوبی و باکیفیت مناسب بگذارنید؛ بازار کار مناسبی خواهید داشت اما نکته اصلی این است که آیا تمام این دورههای آموزش حسابرسی مناسب هستند و میتوانند شما را برای این امر آماده کنند؟ پاسخ این است که مناسبترین دوره آموزش حسابرسی، دورهای است که ویژگیهای زیر را داشته باشد:
حقیقت این است که حسابرسی در پاسخ به نیازهای مختلف بازار و شرکتها به وجود آمده و بر همین اساس اصول و قواعدی دارد که بتواند آن نیازها را به طور کامل برآورده کند. دوره آموزش حسابرسی، زمانی دورهای مناسب است که باعث تسلط شما بر اصول اساسی حسابرسی گردد.
به اهمیت اصول اشاره کردیم اما برخی از مباحث موجود در کتب حسابرسی مختلف، بیشتر جنبه نظری و تئوریک دارد و برای کسانی مناسب است که قصد دارند استانداردهای حسابداری یا حسابرسی را وضع کرده یا آنها را نقد کنند. آموزش این موارد به کسانی که هدف آنها آموزش حسابرسی بازار کار و کسب درآمد به سریعترین شیوه ممکن است؛ کاری غیرمنطقی و غیر ضروری است.
یکی از ملاکهای انتخاب آمورش حسابرسی باکیفیت، همین موضوع است. به عبارت دیگر دورهای برای آموزش حسابرسی مناسب است که در عین اصولی بودن؛ رویههای پرکاربرد حسابرسی (مثلا قانون بنفورد که قانونی است که ریتم طبیعی اعداد توسط آن تعیین میشود. یعنی طبق تجربه مشخص میکند که اگر اعداد به صورت طبیعی و بدون دستکاری ثبت شده باشند؛ چند درصد آنها یک، چند درصد دو و... است و اگر اعداد دفتری بر این ریتم منطبق نباشد بهتر است نمونه بیشتری از آن دفتر را بررسی کنیم) را در اختیار ما قرار دهد و روی آنها تاکید بیشتری نماید.
اگرچه اصول حسابرسی، اصولی مشترک است اما هر نوع خاص حسابرسی، که در ابتدای مطلب به اختصار انواع آن را بیان کردیم, الزامات و مختصات خاص خود را و هدف متفاوت هر یک، انجام برخی ظوابط را الزامی یا در مواردی بیمعنا میکند. پس دورهای برای آموزش حسابرسی مناسب است که انواع حسابرسی را پوشش دهد یا به صورت خاص به نوعی مستقل بپردازد. هدف این شرط حفظ زمان شما است؛ مثلا شما احتمالا به آموزش حسابرسی صورتهای مالی در حسابرسی بر اساس ریسک، نیاز کمتری دارید و بهتر است زمان کمی را به آن اختصاص دهید.
اگرچه امروزه برخی آمورش حسابرسی و حتی آموزش حسابداری را نوشتن چند خط کد و فرمول در اکسل میدانند اما حقیقت این است که این برداشت بسیار سطحی است و اصلا نمیتواند توانایی شما در حسابرسی یا حسابداری را بالا ببرد. شاید همین فردا نرمافزاری دیگر ارائه شد که کار کردن با آن برای اهداف حسابرس و حسابدار مناسبتر بود و طبیعتاً کسانی که توانایی آنها فقط به کار کردن با اکسل محدود است؛ کارایی خاص نخواهند داشت. به عبارت دیگر یک دوره آموزش حسابرسی باید بتواند درک مناسبی از ماهیت، روش و هدف حسابرسی برای شما ایجاد کند و این یعنی حسابرسی را به شیوهای علمی به شما آموزش دهد.
حقیقت این است که تجربه بازار کار چیزی است که در هیچ کتاب دانشگاهی قید نشده است. معمولا دانشجویان رشتههای حسابداری و حسابرسی، این ریزهکاریها و ظرافتهای خاص بازار کار را، از معاشرت و صحبت کردن با اساتید خود که معمولا جزو حسابداران و حسابرسان باتجربه هستند؛ یاد میگیرند. اما برای کسانی که به شکل مستقل و خارج از محیط آکادمیک قصد آموزش حسابرسی دارند باید این ریزهکاریها، بخشی از دوره آموزشی باشد. پس دورهای برای آموزش حسابرسی مناسب است که توسط افرادی باتجربه و آشنا به محیط کار و نکات ظریف آن تهیه شده باشد.
اگرچه هدف اصلی از شرکت در کلاس آموزش حسابرسی، یاد گرفتن حسابرسی است اما به نظر همه ما دوست داریم که با یک تیر دو نشان را بزنیم و در دورهای شرکت کنیم که مدرک و گواهی ارائه شده توسط آن، اعتباری مناسب داشته باشد و بتواند پیشنهادهای کاری مناسبی برای ما به ارمغان بیاورد.
اعتبار مدرک یا گواهی دوره آموزش حسابرسی، معمولا به اساتیدی که تدریس در این دورهها را بر عهده دارند و سابقه موسسه برگزار کننده بستگی دارد. البته شروط اصلی همان مواردی است که پیش از این به آنها پرداختیم اما این مورد هم میتواند بسیار مهم و تأثیرگذار باشد.
از ابتدای این مطلب بارها به تقاضای زیاد برای حسابرس و بازار کار مناسب این رشته پرداختیم و گفتیم که آموزش حسابرسی باید چگونه باشد. در این بخش میخواهیم به شما بگوییم که اگر به دنبال دوره آموزش حسابرسی، با شرایط ذکر شده هستید؛ کار را به مکتب خونه واگذار کنید. مکتب خونه تلاش میکند تا نیازهای مختلف شما در حوزهی حسابرسی و حسابداری را با ارائه دورههایی با کیفیت و کاربردی برآورده کند.