ترمیم و تقویت سازه‌ ها درسی 2 واحدی جهت آشنایی دانشجویان کارشناسی مهندسی عمران با مفاهیم ترمیم و تعمیر سازه‌ها، مفاهیم طراحی لرزه‌ای و مبانی بهسازی (مقاوم‌سازی) سازه‌ها است. شایان ذکر است که هر یک از مباحث فوق گستردگی بسیار زیادی داشته و معمولاً به‌صورت چند درس 3 واحدی در کارشناسی‌ارشد سازه و زلزله ارائه می‌شود، بنابراین هدف از ارائه این درس فقط آشنایی با مفاهیم کلی این مباحث بوده و به هیچ وجه وارد مباحث ریز، طراحی و محاسباتی نشده‌است. در نتیجه در صورت علاقه‌مندی به مباحث ارائه شده و برای انجام کارهای حرفه‌ای، پیگیری مباحث به صورت عمیق و دقیق و در چهارچوب علمی الزامی است.

دلایل مقاوم‌سازی سازه‌های بتنی چیست؟

سازه‌های بتنی به‌عنوان بخش گسترده‌ای از سازه‌ها چنانچه بر‌حسب محاسبات دقیق و روابط شکل‌‎پذیری طراحی و اجرا شوند، ساختمان‌های بسیار مطلوبی خواهند بود، اما کیفیت ساخت در برخی سازه‌ها به دلایل مختلف بسیار نامطلوب است. کیفیت بد بتن، آرماتور‌گذاری نامناسب، اجرای بد بتن‌ریزی، مصالح نامرغوب، خطاهای طراحی، خطاهای اجرایی، افزایش بار سازه، تأثیر شرایط محیطی مخرب و خطر زلزله در اکثر نقاط کشور ایران از جمله عواملی هستند که باعث ضعف سازه‌های بتنی و نیاز آن‌ها به مقاوم‌سازی ساختمان می‌شوند.

بسياري از سازه‌های بتن‌آرمه موجود كه بر مبنای آئین‌نامه‌های قبل از سال 1970 طراحي و اجرا گرديده‌اند، دارای جزئیات ضعيف آرماتورگذاری بوده كه مشكلاتي همچون ظرفيت تغيير مكان جانبی پايين، قابليت استهلاک انرژی پائين، زوال مقاومت و بروز مكانيزم در محل‌های نامطلوب در سازه را به‌همراه‌داشته كه كليه اين موارد منجر به فروپاشی و انهدام سازه می‌گردد.

جزئیات غيرشكل‌پذير در يك سازه بتن‌آرمه در قالب مواردی همچون مقاومت برشی ضعيف اتصال به‌واسطه عدم آرماتورگذاری عرضی در هسته اتصال، ظرفيت برشی پائين ستون منتهی به اتصال، كم‌ بودن طول هم‌پوشانی آرماتورهای طولی ستون و طول مهاری ناكافی آرماتورهای تير در ناحيه اتصال مطرح است ضعف در ناحيه اتصال تير به ستون به‌همراه عامل نامطلوب ستون ضعيف-تير قوی، پايداری سازه را به مخاطره می‌اندازد.

وقوع مكانيزم در تير در مقايسه با ستون ارجح بوده و مكانيزم ستون در مقايسه با ناحيه اتصال غير‌بحرانی‌تر است. بروز مكانيزم و تشكيل مفصل در ناحيه اتصال تير به ستون، منجر به دوران‌های فزاينده در تير و ستون گشته که باعث از‌بين‌رفتن ظرفيت باربری ستون مي‌گردد و ايمنی سازه را متأثر می‌نمايد.

این درس در 16 جلسه و در سه فصل ترمیم سازه‌ها، طراحی لرزه‌ای و بهسازی سازه‌ها ارائه شده‌است و دانشجویان مهندسی عمران علاقه‌مند به گرایش سازه و زلزله را وارد دنیایی جدید از فضای حرفه ای این گرایش می‌کند. در ارائه این درس، رعایت اختصار و پرهیز از ارائه مبانی محاسباتی و متناسب بودن با دانش دانشجویان کارشناسی سرلوحه کار قرار گرفته است. درضمن جهت انتقال بهتر مطلب و تسهیل مفاهیم پیچیده از شکل ها و فیلم‌های زیادی استفاده شده‌است.

این دوره در ترم اول سال تحصیلی 1400-1399 در دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل تدریس شده‌است.