اصول طراحی و مدیریت قراردادهای عمرانی

در این مبحث مفاهیم و تعاریف مورد استفاده در مباحث مختلف دوره توضیح داده می‌شود.

روش‌های تحویل پروژه (Project delivery methods) ساختار کلی اجرای پروژه و قراردادهای مورد نیاز برای تکمیل یا تحویل پروژه را تعیین می‌کنند. در این مبحث انواع روش‌های تحویل و مشخصه‌های آن‌ها، و همچنین نحوه انتخاب و طراحی روش تحویل کارا برای انجام پروژه توضیح داده می‌شود.

نحوه تعیین محاسبه پرداخت‌ هزینه‌های پروژه (Project payment scheme) عامل تعیین کننده در تنظیم مفاد قراردادی است. بدین ترتیب نحوه محاسبه هزینه‌های هر قرارداد، نوع آن قرارداد (Project type) را مشخص می‌کند. در این مبحث انواع قراردادهای مورد استفاده در پروژه‌های عمرانی و مشخصه‌های آن‌ها، و همچنین نحوه انتخاب و طراحی نوع قرارداد توضیح داده می‌شود.

تنظیم صحیح مفاد قراردادی نقشی کلیدی در موفقیت پروژه‌های عمرانی دارد. در این مبحث مبانی تنظیم متعادل و متوازن مفاد قراردادی در پروژه‌های عمرانی توضیح داده می‌شود. همچنین مفاد قراردادی درج شده در فرم‌های قراردادی همسان یا استاندارد (Standard form contract) مورد استفاده در پروژه‌های عمرانی کشور مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد.

مدیریت صحیح ریسک‌ها در طول اجرای پروژه، از اصلی‌ترین عوامل موفقیت پروژه است. قرارداد می‌تواند به عنوان ابزاری مهم در مدیریت صحیح ریسک‌های قراردادی عمل نماید. تنظیم صحیح مفاد قراردادی به گونه‌ای که بتواند پاسخ مناسب جهت مدیریت موثر ریسک‌های قراردادی را داشته باشد، مساله‌ای کلیدی در تنظیم قراردادهاست. این مهم در این مبحث از درس توضیح داده می‌شود.

در این مبحث از درس ابتدا روش‌های مختلف انتخاب طرف قرارداد توضیح داده می‌شود. سپس قانون مناقصات کشور مورد بررسی قرار می‌گیرد. در ادامه جنبه‌های مختلف مدیریت شرکت در مناقصات توضیح داده می‌شود. در نهایت مواردی را که مدیران ارشد شرکت‌های عمرانی در عقد قراردادهای عمرانی می‌بایست مد نظر قراردهند ارائه می‌شود.

تضمین، به عنوان ابزاری مهم در مدیریت بخش‌های مختلف مورد نظر در قراردادهای عمرانی مطرح است. در این مبحث، انواع روش‌های مطرح در تضمین قراردادهای عمرانی توضیح داده می‌شود. همچنین قوانین مختلف مرتبط با تضمین در پروژه‌های عمرانی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

یکی از ملاک‌ها و معیارهای ارزیابی کیفیت قراردادهای تنظیم شده، چگونگی تنظیم آن‌ها در کمینه کردن امکان بروز اختلافات قراردادی و در صورت بروز اختلافات، فرآیندهای در نظر گرفته شده در آن جهت حل اختلافات است. در این مبحث ابتدا نحوه مدیریت صحیح تغییرات قراردادی، به عنوان یکی از ریشه‌های بروز اختلافات در قراردادها، توضیح داده می‌شود. سپس شیوه‌های مرسوم حل اختلافات قراردادی در ایران و سایر نقاط جهان توضیح داده می‌شود.

استفاده از پیمانکاران فرعی در پروژه‌های عمرانی بسیار مرسوم است. مدیریت موثر پیمانکاران فرعی منوط به مدیریت صحیح قراردادهای منعقده با این پیمانکاران است. در این مبحث، نکات موثر در مدیریت مناسب پیمانکاران فرعی از منظر قراردادی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

در سال‌های اخیر، مشارکت عمومی-خصوصی به عنوان یکی از روش‌های تحویل موثر در توسعه زیرساخت‌های کشور مطرح شده است. در این مبحث قرارداد همسان مشارکت عمومی-خصوصی مورد استفاده در طرحی‌های عمرانی کشور معرفی می‌شود. نکات اصلی مورد نظر جهت استفاده از این قرارداد همسان مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد.