تعریف مهندسی دریایی :

مهندسی دریایی یا مهندسی دریا (Marine Engineering) شامل مهندسی قایق‌های بزرگ، کشتی‌ها، سکوهای نفتی و هر کشتی یا سازه دریایی دیگر است. مهندسی دریایی رشته‌ای از چند مجموعه رشته مهندسی از جمله مهندسی مکانیک، مهندسی برق، مهندسی الکترونیک و علوم کامپیوتر است. به ویژه آموزش مهندس مکانیک در این رشته از جایگاه بالایی برخوردار است.

دانش آموختگان این رشته تحصیلی در توسعه، طراحی، بهره برداری و نگهداری پیشرانه‌های و سیستم‌های کشتی و فنآوری اقیانوس شناسی جذب بازار کار می‌شوند. این مهم شامل نیروگاه‌ها، ماشین آلات، لوله کشی، سیستم‌های اتوماسیون و کنترل برای وسایل نقلیه دریایی از هر نوع مانند کشتی‌های سطحی و زیردریایی است.

به طور کلی، سه گرایش مهندسی دریا عبارتند از:

• گرایش مهندسی کشتی
•  گرایش کشتی سازی
• گرایش دریانوردی

مهندس دریایی کیست؟

یک مهندس دریایی کسی است که در این حوزه تحصیل کرده است. او مسئول عملیات اجرایی، نگهداری و تعمیر کلیه تجهیزات مکانیکی و مهندسی شده در کشتی است. به عبارتی، چندین سیستم مکانیکی وجود دارند که در عملکرد هر کشتی مانند مکانیک پیشرانه، سیستم تولید برق و نیرو، روغن کاری، سیستم سوخت، تقطیر آب، سیستم روشنایی و تهویه مطبوع و غیره تأثیر می گذارند که باید توسط مهندس دریایی کنترل و نظارت شوند.

برخی از وظایف مهم مهندس دریا عبارتند از:

نظارت و نگهداری سیستم‌های مکانیکی

به مهندسان در بخش ماشین آلات و سیستم‌های خاص برای اهداف تعمیر و نگهداری یک وظیفه اختصاص داده می‌شود. سیستم‌های ماشین آلات بین همه مهندسان تقسیم می‌شود و وظیفه هر مهندس این است که از کارکرد ماشین آلات در هر زمان مطمئن شود. مهندسین دریایی همچنین باید از ماشین آلات روی عرشه مراقبت کنند.

نگهداری و برنامه ریزی مناسب

بخش موتورخانه تحت نظارت یک تیم  مهندسی دریایی است تا اطمینان حاصل شود که تعمیر و نگهداری کلیه سیستم‌های ماشین آلات طبق برنامه انجام می‌شود. ثبت دقیق پارامترهای مختلف برای اسناد رسمی و گزارش در این بخش اجرا می‌شود.

انجام امور سوخت گیری 

مهندسان دریایی همچنین انتقال سوخت نفت به کشتی را از یک ایستگاه انجام می‌دهند. مهندس جانبی همچنین صداهای منظم مخازن نفت کوره را می‌گیرد و آن را برای برنامه ریزی عملیات سوخت گیری به مهندس اصلی گزارش می‌دهد.

خرابی و تعمیر اضطراری

آموزش مهندسی دریا همچنین نحوه برخورد با تعمیر و نگهداری عمده و خرابی سیستم‌های ماشین آلات در دریا را شامل می‌شود. اگرچه مهندسان دریایی کاملاً قادر به انجام این کار هستند اما مواقعی وجود دارد که ممکن است نیاز به متخصصان دیگر در رشته‌های دیگر باشد.

فواید آموزش در مهندسی دریایی

در زیر پنج مزیت آموزش در مهندسی دریایی را بررسی خواهیم کرد:

1- افزایش مهارت‌ها در حوزه دریایی

یک مهندس دریایی باید بتواند با بسیاری از چالش‌های مختلف که مجموعه پیچیده کشتی برای او ایجاد می‌کند، مقابله کند. هر متخصص قبل از در نظر گرفتن شغل مورد نظر خود باید در موضوعات زیر سرآمد باشد:

•   علوم پایه
•  فیزیک
• علم شیمی
• ریاضی
•  مهارت‌های IT به منظور استفاده از نرم افزار طراحی اتوکد

علاقه طبیعی به فنآوری دریایی و جنبه‌های مکانیکی به شما کمک می‌کنند تا تمرکز و انگیزه خود را حفظ کنید. یک مهندس دریا با آموزش در این حوزه می‌تواند مهارت‌های توسعه فردی خود را افزایش دهد. این آموزش‌ها عبارتند از:

• حل مسئله
•  ارتباطات
•  مدیریت زمان
• رهبری

2- برنامه‌های کاربردی منحصر به فرد

آموزش در مهندسی دریایی می تواند شما را برای یک تجربه چالش برانگیز اما جذاب آماده کند. تمرکز ویژه در مطالعات مهندسی دریا در نحوه اعمال اصول مهندسی کشتی سازی و ویژگی‌های اقیانوسی است. اگر کسی بخواهد ترکیبی از علایق مختلف را در دریانوردی کسب کند، باید از مهارت‌های مهندسی دریایی خود برای کارهای منحصربه فرد استفاده کند. در زیر برخی از علایق جانبی متنوع عبارتند از:

•  معماری دریایی
• مهندسی اقیانوس شناسی
• مهندس کشتی
•  مهندس بندر
• مهندس زیردریایی
• مهندس رزمی نیروی دریایی
•  علوم دریایی
• تحقیق در مورد وسایل نقلیه زیر آب
•  تولید انرژی‌های تجدیدپذیر

3- اعتبار و ارزش گذاری بالا

صنایع جهان به نفت متکی هستند، از این رو برای حمل و نگهداری مواد نفتی به کشتی‌های مخصوص نیاز است. در مهندسی دریایی می‌توان با حفظ و نگهداری سلامت کشتی‌ها و ماشین آلات، فعالیت‌های واردات و صادرات را بدون مشکل انجام داد. بنابراین، دانش آموختگان مهندس دریا به دلیل تخصصی بالایی که در در امور کشتی سازی دارند، اعتبار زیادی در این حوزه دارند. همه اینها دلایل ارزشمندی برای سرمایه گذاری در آموزش در حرفه مهندسی دریایی است.

بازار کار مهندسی دریا

در دوران اخیر، این رشته تحصیلی تصور بسیاری از مردم جهان را به خود جلب کرده است. دانشجویان بسیاری علاقه خود را به این رشته و آموزش تخصصی در این حوزه جذاب نشان داده‌اند. نیازهای مبرم در مهندسی کشتی سازی در ایران باعث شده است تا دریافت آموزش تخصصی در این رشته بیش از هر زمان دیگری مهم جلوه کند.

افزایش فرصت‌های شغلی در این زمینه به جذابیت شغل مهندس دریایی افزوده است. هم نیروی دریایی بازرگانی و هم نیروی دریایی مسلح فرصت‎های زیادی برای دانش آموختگان این رشته فراهم کرده‌اند. علاوه بر این، صنایع مختلف تولیدی و واحدهای تولید کننده تجهیزات و ماشین آلات حمل و نقل نیز از دانش این متخصصان استفاده می‌کنند.

دانش آموختگان مهندسی دریایی می‌توانند در بخش‌های زیر مشغول به کار شوند:

•  کشتی سازی
•   نیروی دریایی بازرگانی
• نیروی دریایی دفاعی
•  صنایع نفت و گاز
•  شرکت‌های استخراج معدن
• سازمان‌های رده بندی کشتی
• مشاوران دریایی
• شرکت‌های مهندسی دریایی

آموزش مهندسی دریایی بسیار هیجان انگیز و در عین حال تخصصی است. افرادی که وارد این حوزه می‌شوند، می‌توانند در بخش های مختلفی مشغول به کار شوند. بازار کار این حوزه بسیار خوب است. مهندسان دریایی با طراحی، ساخت، نصب، بهره برداری، نگهداری و تعمیر موتورهای محرک اصلی و ماشین آلات و سیستم‌های کمکی که در انواع کشتی‌ها و تاسیسات دریایی وجود دارند، از تخصص خود استفاده می‌کنند. 

بسته به نوع زمینه شغلی، آنها همچنین ممکن است مسئول همه افرادی باشند که در موتورخانه کار می‌کنند. متخصصان در حوزه دریایی مطمئن می‌شوند که موتورها و سیستم‌های مکانیکی به طور کارآمد کار می‌کنند و با فناوری جدید و نوظهور توسعه یافته هستند.