از مهمترین عوامل موفقیت هر استارتاپ جذب سرمایه به میزان مناسب، از سرمایه‌گذار مناسب و با شرایط مناسب است. سرمایه‌گذار در ازای تأمین سرمایه مورد نیاز استارتاپ سهام ممتازی را دریافت می‌کند که ارزش آن می‌تواند حتی تا 10 برابر ارزش سهام عادی نیز افزایش یابد. در فرایند جذب سرمایه، مهمترین موضوع تعیین حقوق و اختیارات طرفین در سهام ممتاز است، به نحوی که در بلندمدت بتواند منافع هر دو طرف را تأمین نماید.

در صورت عدم آشنایی با این حقوق و اثرات آن‌ها بر یکدیگر، احتمالا تفاهم‌نامه سهامداری غیر منصفانه‌ای به طرفین و به خصوص به استارتاپ تحمیل خواهد شد که در نهایت منجر به از دست دادن انگیزه موسسان و یا عدم مشارکت سرمایه‌گذاران جدید در در دوره‌های بعدی افزایش سرمایه و به بن‌بست رسیدن استارتاپ خواهد شد.

آموزش حق تقدم سهام شرکت:

حق تقدم سهام چیست؟

یکی از اصطلاحاتی که در بورس بسیار شنیده می‌شود افزایش سرمایه و حق تقدم است. وقتی شرکت سرمایه خود را بالا می‌برد به همان نسبت تعداد سهام آن نیز بالا رفته و در اینجا مسئله حق تقدم مطرح می‌شود. اگر سهامداران یک شرکت علاقه مند باشند که منافع و حقوق خود را در شرکت حفظ کنند حق تقدم به آنها داده می‌شود تا تعداد سهام خود را افزایش داده و درصد مالکیت خود در شرکت را نسبت به پیش از افزایش سرمایه شرکت حفظ کنند.

قانون تجارت حقی را برای سهام داران شرکت در نظر گرفته است که به آن حق تقدم گفته می‌شود. بر اساس این قانون وقتی سهام جدیدی برای شرکت صادر می‌شود سهامداران فعلی برای خرید این سهام‌ها اولویت دارند. این اولویت در خرید نسبت به دیگر سهامداران حق تقدم است. 

به‌عنوان مثال اگر شرکتی میزان سرمایه خود را افزایش دهد تعداد سهام شرکت نیز بیشتر می‌شود. حال اگر فردی 1000 سهم از شرکت را داشته باشد چنانچه تعداد سهام خود را افزایش ندهد، میزان مالکیت فرد در شرکت کاهش پیدا می‌کند. در اینجا است که قانون حق تقدم به کمک سهام داران می‌آید و باعث می‌شود میزان مالکیت خود را در شرکت حفظ کنند. طبق این قانون فرد به‌اندازه 50 درصد از تعداد سهام جدیدی که دارد حق تقدم سهام خواهد داشت. در این حالت 500 حق تقدم خرید سهام به فرد تعلق می‌گیرد. آموزش حق تقدم یکی از موضوعاتی است که در آموزشگاه‌ها به علاقه مندان بازار بورس ارائه می شود.

نحوه استفاده از حق تقدم سهام

یکی از مواردی که باید به آن دقت کرد این است زمانی شرکت می‌تواند سهام جدید برای فروش منتشر کند که افزایش سرمایه از محل آورده نقدی صورت گرفته باشد. حق تقدم فقط در این صورت به سهامدار تعلق می‌گیرد. در صورتی که از محل سودی که متعلق به سهامداران است سهام افزایش پیدا کند، حق تقدم دیگر وجود ندارد. بعد از اینکه افزایش سرمایه شرکت تصویب شد فرم‌هایی برای سهامداران ارسال می‌شود که به آن گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود و سهامدار می‌تواند در این زمینه تصمیم گیری کند.

در واقع سهامدار موظف است طی مهلت مشخص شده فرم را پر کرده و برای شرکت ارسال کند تا حق تقدم به او داده شود در غیر این صورت سهامی به او تعلق نمی‌گیرد.

چگونه حق تقدم را به سهام تبدیل کنیم؟

هنگامی که فرد فرم‌های حق تقدم را پر می‌کند به همان نسبت نیز باید آورده نقدی برای شرکت داشته باشد. به‌عبارت دیگر باید مبلغ سهام یا معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت کند. هم اکنون ارزش اسمی هر سهم در ایران 1000 ریال است. بنابراین به ازا هر 1000 ریالی که پرداخت کنید 1 عدد سهام به شما داده می‌شود. بعد از اینکه شرکت توانست افزایش سرمایه خود را در سازمان بورس به ثبت رساند حق تقدم‌های تعلق گرفته به‌صورت خودکار تبدیل به سهام عادی می‌شود. این مرحله معمولاً بین 3 تا 6 ماه زمان می‌برد.

نحوه فروش حق تقدم

اما این امکان برای سهامداران وجود دارد که در صورتی که تمایلی به استفاده از حق تقدم خود نداشته باشد بتوانند آن را در بورس بفروشند. بنابراین بعد از برگزاری مجمع شرکت یک نماد اختصاصی برای حق تقدم سهام شرکت در نظر گرفته می‌شود و سهامداران می‌توانند از طریق بازار بورس حق تقدم خود را بفروشند. به‌عنوان مثال اگر شرکت ایران خودرو با نماد خودرو سرمایه خود را افزایش دهد و حق تقدم به سهامداران بدهد نماد خودرو ح. در بازار بورس برای فروش حق تقدم ایجاد می‌شود.

سرمایه گذار می‌تواند مقدار حق تقدم خود را از طریق کارگزاری یا سیستم‌های آنلاین معاملات به فروش برساند. بیشتر اوقات قیمت حق تقدم از قیمت سهام عادی کمتر است و در حدود 1000 ریال ارزش اسمی است. البته اختلاف قیمت ممکن است کمتر یا بیشتر از این مبلغ باشد.

دامنه نوسان در حق تقدم

یکی از نکاتی که در آموزش حق تقدم به آن پرداخته می‌شود میزان نوسان قیمتی یا دامنه نوسان قیمت حق تقدم است. در واقع میزان نوسان حق تقدم شرکت‌ها بیشتر اوقات 2 برابر دامنه نوسان سهام عادی شرکت است و یک نماد حق تقدم می‌تواند در طول روز تا 10 درصد مثبت و 10 درصد منفی نیز نوسان داشته باشد. بنابراین خریداران باید این نکته را بدانند خرید و فروش سهام حق تقدم میزان ریسک بیشتری نسبت به سهام عادی شرکت دارد. زیرا ممکن است قیمت آن در یک روز تا 20 درصد نیز نوسان داشته باشد.

نماد حق تقدم چه مدت باز است؟

خوب است بدانید نماد حق تقدم شرکت تنها در یک بازه زمانی مشخص قابلیت خرید و فروش دارد و این مدت محدود است. در آموزش حق تقدم گفته می‌شود که این بازه زمانی نباید کمتر از 60 روز باشد و همین بازه زمانی نیز برای انجام معاملات در نظر گرفته می‌شود. در این مدت افرادی که علاقه‌ای به شرکت در افزایش سرمایه ندارند حق تقدم خود را می‌فروشند. این امکان برای افرادی که در مجمع سهامداران نبوده‌اند وجود دارد که حق تقدم را خریداری کنند.