بر کسی پوشیده نیست که قسمت اعظم ابعاد تشکیل‌دهنده این جهان، از علم و ادراک انسان خارج است. ابعاد وجودی انسان در دو بعد خلاصه می‌شود و فراتر از آن برای ما قابل فهم نیست. طبیعتا همین مورد نقش آموزش نقاشی ذهنی را پررنگ‌تر می‌کند.
بعد فیزیکی که قسمت مهمی از جهان هستی است در حس لامسه، بینایی، چشایی و ... خلاصه می‌شود. در این بعد انسان می‌تواند با کمک حس لامسه یا حتی دیدن صحنه‌های مختلف تصویرسازی کند. این تصویرسازی به ما کمک می‌کند که بتوانیم به مسائل مختلف ساختار بدهیم. نقاشی ذهنی هم بر همین اصول پیروی می‌کند. هم اکنون می‌توانید به جهان نقاشی ذهنی وارد شده و با مسائل مختلف مربوط به آن آشنا شوید.
نقاشی ذهنی یکی از ابزارهایی است که می‌توانیم از آن کمک بگیریم تا همراه با یادگیری یک مهارت از آن برای تقویت حافظه و افزایش احساسات مثبت کمک بگیریم. با آموزش نقاشی ذهنی، تصویر هر چیزی که که در دیدمان قرار می‌گیرد در ذهن ما نقش می‌بندد و می‌توانیم بعدها با الهام از آن نقاشی بکشیم. در علم روانشناسی به درک و شناختی که افراد از موضوعات و مسائل مختلف در ذهنشان ثبت می‌شود تصویرسازی ذهنی می‌گویند.
تصویرسازی ذهنی هر فردی با فرد دیگر متفاوت است چرا که خلاقیت و توان ذهنی افراد با هم تفاوت دارد. با توجه به میزان خلاقیت افراد می‌توان این مهارت را کسب کرد. این مهارت در زمینه‌های مختلف و برای رسیدن به اهداف کوچک و بزرگ به فرد کمک می‌کند.
برخی از افراد قادر هستند به طرز شفافی به تصویرسازی بپردازند و عده‌ای دیگر تصویر مبهمی را در ذهن خود مجسم می‌کنند و توانایی به تصویر کشیدن آن را ندارند. این دسته از افراد می‌توانند از آموزش نقاشی ذهنی بهره ببرند. تقویت این مهارت سبب کسب نتایج بهتر می‌شود. این مهارت حتی در زندگی روزمره ما هم مفید است.
برای تقویت قدرت تصویرسازی تخیلی باید تصاویر ذهنی را به وضوح ببینید، گویی که اکنون در آن شرایط زندگی می‌کنید. به این ترتیب با توجه به جزئیات تمام حواس خود را درگیر کنید.
نقاشی ذهنی را می‌توان در انواع زیر تقسیم کرد:
1. تصویرسازی بصری: به چشم‌ها و هر چیزی که با چشم دیده می‌شود مرتبط است.
2. تصویرسازی شنیداری: به گوش‌ها و هر چیزی که شنیده می‌شود مرتبط است.
3. تصویرسازی بویایی: به بینی و بوهایی که احساس می‌کنید مرتبط است.
4. تصویرسازی چشایی: به زبان و هرچیزی که به طعم و مزه ربط دارد.
5. تصویرسازی لمسی: به هر چیزی که به حس لامسه مربوط می‌شود.
6. تصویرسازی جنبشی: به هر چیزی که با حرکت و عمل باشد.
7. تصویرسازی ارگانیک: هر چیزی که به احساسات ربط پیدا می‌کند.
اگر تمام حواس خود را به کار گیرید می‌توانید به تقویت تصویرسازی ذهنی خود کمک کنید و به طراحی چهره یا کشیدن مناظر و حتی سوژه‌های مبهم در ذهنتان بپردازید.
برای اینکه بتوانید در تصویرسازی ذهنی موفق باشید باید روی تصویر خود متمرکز شوید. برای این منظور باید گام‌های زیر را بردارید:
برای تمرین نقاشی ذهنی ساده جایی بروید که خلوت باشد و برای شما مزاحمت ایجاد نشود. از این مکان برای دفعات بعد هم استفاده کنید.
برای اینکه ذهن خود را از آلودگی‌ها پاک کنید و همچنین برای تبدیل نقاشی ذهن آشفته به یک نقاشی معنادار لازم است نفس‌های طولانی اما آرام بکشید. برای ریلکس شدن بی‌خیال نگرانی‌ها و لیست کارها شوید و در جایی آرام قرار بگیرید.
در گام بعدی با بستن چشمان خود به هدف یا سوژه جدید فکر کنید. برای مثال، به مراحلی که برای رسیدن به آن هدف باید طی شوند بیندیشید.
در این مرحله با توجه به هدف، خود را در حال انجام و تکمیل آن تجسم کنید. این کار را می‌توان با دو روش انجام داد. در روش اول برخی انگار تماشاچی فیلم هستند و در روش دوم فرد خود را مانند بازیگر فیلم مجسم می‌کند.
تمام حواس خود را تقویت کرده و با کمک قدرت تخیل جزئیات بیشتری مانند مناظر، صداها، احساسات، بو و … را اضافه کنید. با دیدن جزییات بیشتر تصور ذهنی شما قوی‌تر خواهد شد.
در این مرحله لازم است تمرین تصویرسازی کنید. این تمرین را ۲ بار در روز و هر بار به مدت ۱۰ دقیقه انجام دهید. اگر مدتی به تمرین ذهنی ادامه دهید قادر خواهید بود نقاشی ذهنی خلق کنید.
نقاشی ذهنی برای کودکان و بزرگسالان با مزایای زیادی همراه است. آموزش نقاشی ذهنی به خصوص برای کودکان با توان ذهنی پایین می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد. کودکانی که از نظر ذهنی ناتوان هستند، می‌توانند مانند کودکان عادی به نقاشی بپردازند و توجه به این موضوع دارای اهمیت است.
هنردرمانی می‌تواند به صورت اثربخشی به یادگیری بهتر، افزایش مهارت‌های اجتماعی در این کودکان منجر شود. کاهش استرس و همچنین افزایش اعتماد به نفس در این کودکان از اهداف نقاشی ذهنی است. می‌توانیم با تشویق این کودکان به نقاشی ذهنی، قدرت و توانایی درک را در این کودکان را تسهیل و تقویت کنیم.
نقاشی تخیلی با مداد یا سیاه قلم و یا هر ابزار نقاشی دیگری قابل اجراست و از این تکنیک به ویژه در نرم‌افزارهای کامپیوتری استفاده می‌شود. ساده‌ترین تکنیک تصویرسازی ذهنی که اکثرا با آن شروع می‌کنند تجسم است. نقاشی ذهنی کودکان اغلب با الهام از تخیلات و مسائلی است که در ذهن آن‌ها مجسم می‌شود.
شما می‌توانید از عوامل بیرونی برای تحریک تصویر سازی ذهنی کمک بگیرید. ذهن ما می‌تواند تجربیات مختلف را با هم ارتباط دهد. مثلا با به مشام رسیدن بوی ضعیفی از یک عطر خوشبو احساساتی در ذهن فرد ایجاد می‌شود. با این محرک‌ها در ضمیر ناخودآگاه خود می‌توانید یک نقاشی عینی و ذهنی ایجاد کنید.