آموزش پلیمر در مهندسی شیمی

شیمی پلیمر چیست؟ آموزش پلیمر در مهندسی شیمی به مطالعه فیزیکی، مکانیکی و شیمیایی پلیمر‌ها می‌پردازد تا به روش‌های ساخت آن‌ها دست یابد. این شاخه از علوم شیمی با نام‌های شیمی پلیمر «بسپار» و شیمی ماکرو مولکول‌ها «درشت مولکول‌ها» شناخته می‌شود. این دانش در صنایعی مانند پتروشیمی، نفت، پلاستیک، پزشکی، خودروسازی و ساخمان‌سازی کاربرد دارد.

گرایش پلیمر رشته شیمی همانطور که از نام آن پیداست، ملکول‌های بسیار بزرگی که تعداد واحدهای تکرار شونده متصل به هم زیادی دارند را بررسی و مطالعه می‌کند. بر اساس مبانی شیمی پلیمر، این عنصر به طور کلی در دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم‌بندی می‌شود. پروتئین، کاغذ، ابریشم، پشم، چوب و کائوچو جزو بسپارهای طبیعی هستند. پلیمرهای مصنوعی که می‌توان از نفت و پلی اتیلن جهت تولید آن‌ها استفاده کرد، مواردی مانند چینی، ملامین، شیشه، ریون، پلاستیک، چسب و نایلون را شامل می‌شوند.

به واکنش‌ شیمایی که موجت می‌شود مولکول‌های کوچک و ساده «مونومر»  برای به وجود آوردن ملکول‌های بزرگ‌تر، با یکدیگر پیوند ‌بخورند، پلیمریزاسیون گفته می‌شود. در زبان فارسی این واژه را واکنش پلیمری شدن یا بسپارش نیز می‌خوانیم. پلیمریزاسیون انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

·      بسپارش مرحله‌ای

·      بسپارش زنجیری

·      بسپارش تراکمی

·      بسپارش افزایشی

·      بسپارش اشتراکی

جالب است بدانید مطالعه رفتارهای فیزیکی ملکول‌های پلیمری تحت عنوان فیزیک پلیمر شناخته می‌شود. این علم جزو گرایش‌های رشته فیزیک است. پس می‌توان نتیجه گرفت دانش پلیمر‌ها بسیار پیچیده بوده و برای مطالعه و ارزیابی آن‌ها از شاخه‌های مختلف علمی استفاده می‌شود. 

کارشناسی ارشد مهندسی شیمی گرایش پلیمر در دانشگاه 

در ادامه مبحث آموزش پلیمر در مهندی شیمی لازم است بدانید اگر در مقطع کارشناسی رشته شیمی خواندید، برای ارشد می‌توانید گرایش پلیمر را انتخاب کنید. هدف از طراحی این رشته تحصیلی کسب دانش تبدیل پلیمر‌های خام مصنوعی به پلیمرهای صنعتی است. پیلیمر‌های خام موادی مانند PVC، PP و  PE هستند که در اثر واکنش‌های شیمایی تبدیل به موادی مانند لاستیک، رنگ و چسب می‌شوند. افرادی که در این رشته تحصیل می‌کنند پس از اتمام دانشگاه در یکی از شاخه‌های زیر فعالیت شغلی خواهند داشت.

·      شکل‌دهی پلیمر‌ها

·      طراحی واحد‌های صنعتی تولید پلیمر

یکی از محل‌های اشتغال جذاب برای دانشجویان رشته شیمی گرایش پلیمر، واحدهای صنعتی پتروشیمی است. لازم به ذکر است آموزش شیمی پلیمر در مقطع کارشناسی ارشد با دروس زیر همراه خواهد بود.

·      دروس تخصصی اجباری در 12 واحد

·      دروس تخصصی اختیاری در 12 واحد

·      سمینار و روش تحقیق در 2 واحد 

·      پایان‌نامه در 6 واحد

دروس تخصصی اجباری عبارت‌اند از:

·      انتقال جرم پیشرفته

·      انتقال حرارت پیشرفته

·      ریاضیات مهندسی پیشرفته

·      محاسبات عددی پیشرفته

·      مکانیک سیالات پیشرفته

·      ترمودینامیک پیشرفته

·      طرح راکتور پیشرفته

این درس‌ها هر کدام 3 واحد هستند. برای دروس تخصصی اختیاری نیز موارد زیر را داریم که باز برای هرکدام باید 3 واحد درسی بگذرانید.

·      هویت شناسی پیشرفته پلیمر‌ها

·      فرایند‌های شکل‌دهی پلیمرها

·      خواص مهندسی پلیمر‌ها

·      رئولوژی پیشرفته پلیمر‌ها

·      شیمی فیزیک پیشرفته پلیمر‌ها

·      مهندسی پیشرفته پلیمریزاسیون

·      پدیده‌های انتقال در سامانه‌های پلیمری

·      پلاستیک‌های تقویت شده با الیاف «کامپوزیت»

·      طراحی تکنولوژی قطعات لاستیکی

·      ساختار و خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمرها

اگر توجه کرده باشید دروس اختیاری مباحثی را شامل می‌شوند که قرار است تخصص اصلی شما را در این رشته مشخص کنند. با توجه به علاقه خود می‌توانید به اختیار درس‌هایی از این لیست را انتخاب کنید که شما را به یک متخصص در یکی از پست‌های کاری معرفی شده تبدیل کند.

برای آشنایی بیشتر شما با آموزش پلیمر در مهندسی شیمی، لازم به ذکر است این گرایش از رشته شیمی طرف‌داران بسیار زیادی دارد؛ زیرا به اشتغال در صنایع عظیم و وسیع منجر می‌شود. البته باید توجه داشه باشید رسیدن به چنین هدفی نیاز به زحمت زیادی دارد. 

 آموزش شناسایی و آنالیز دستگاهی پلیمرها

پلیمر با توجه به کیفیت و مقاومتی که دارد به مرور زمان در حال تصاحب جایگاه موادی مانند فلز و سرامیک در صنایع مختلف است. این موضوع باعث می‌شود که آنالیز و ارزیابی کیفی این عنصر اهمیت روز افزونی پیدا کند. به این منظور یک مهندس شیمی پلیمری باید بتواند ویژگی‌های توده‌ای و مولکولی پلیمر را شناسایی و مورد بررسی قرار دهد. برای این کار از آزمون‌های حرارتی و طیف سنجی استفاده می‌شود.

بررسی و تشخیص این ویژگی‌های می‌تواند روش‌های مختلفی داشته باشد. بخشی از این تکنیک‌ها سنتی و دستی بوده و بخش دیگر به وسلیه دستگاه‌های مخصوصی صورت می‌گیرند. پس لازم است هر مهندس شیمی پلیمری آشنایی کافی با دستگاه‌های روز با این قابلیت‌ها داشته باشد؛ زیرا تمام مراکز معتبر فعال در این زمینه برای داشتن سرعت عمل و دقت بالا از دستگاه‌های پیشرفته شناسایی و آنالیز پلیمرها استفاده می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با آموزش شیمی
اگر دوست دارید با این رشته دانشگاهی آشنایی بیشتر داشته باشید پیشنهاد می‌کنیم در این زمینه به خوبی مطالعه کنید. برای مطالعه این مبحث می‌توانید از یکی از منابع زیر کمک بگیرید.

·      دانلود جزوه‌های شیمی پلیمر موجود در سطح اینترنت

·      دانلود رایگان کتاب شیمی پلیمر استیونز

·      دانلود رایگان کتاب شیمی فیزیک پلیمرها ناصر محمدی

این منابع می‌توانند دید خوبی از آموزش پلیمر در مهندسی شیمی به شما بدهند. برای داشتن نقشه راه بهتر، باید بدانید در صورتی که در رشته شیمی فارغ‌التحصیل شدید می‌توانید برای تحصیل در این گرایش به فکر کارشناسی ارشد باشید. اما در صورتی که می‌خواهید مهندسی پلیمر را به صورت مستقیم و مستقل از شیمی یاد بگیرید، می‌توانید رشته دانشگاهی «مهندسی پلیمر» را پیش بگیرید.

فرصت‌های شغلی مهندسی پلیمر

آموزش پلیمر در مهندسی شیمی می‌تواند شما را به یکی از فرصت‌های شغلی که در ادامه می‌خوانید هدایت کند. البته پست‌های شغلی برای این رشته بسیار زیاد هستند. در این بخش سعی می‌کنیم مواردی را مطرح کنیم که بیشترین درخواست‌ها را در سال‌های گذشته توسط کارفرما‌ها داشته‌اند.

·      کارشناس تحقیق و توسعه

·      کارشناس فرایند‌های تزریق

·      مهندس پلیمر با تخصص PU

·      کارشناس کنترل کیفیت

·      کارشناس تولید قطعات لاستیک و پلاستیک

·      کارشناس آزمایشگاه پلیمر

·      کارشناس متخصص فراورده‌های نفتی

·      کارشناس فرایند

·      کارشناس مهندسی مواد پلیمری

·      دستیار فنی

·      مهندسی پلیمر با تخصص رنگ

·      مسئول فنی غذا و دارو

·      کارشناس فنی و مهندسی

·      کارشناس برنامه‌ریزی تولید

·      کارشناس فروش مواد و محصولات پلیمری

·      اپراتور خط تولید

·      کارشناس تامین قطعات

·      کارشناس طراحی

·      کارشناس نظارت بر توسعه محصول

·      کارشناس تولید

·      اپراتور دستگاه تزریق

·      اشتغال در صنایع رزین سازی

·      اشتغال در صنایع چسب‌ سازی

·      اشتغال در صنایع تولید الیاف مصنوعی

·      اشتغال در صنایع تولید کاغذ

·      اشتغال در صنایع تولید کفش

·      اشتغال در صنایع تولید چرم مصنوعی

·      کارشناس تولید مواد آرایشی و بهداشتی

·      کارشناس تولید مواد خوراکی و آشامیدنی

·      کارشناس کامپوزیت

وظایف مهندس پلیمر

یک دانشجو پس از گذراندن آموزش پلیمر در مهندسی شیمی می‌تواند وظایف زیر را در یک واحد صنعتی به عهده بگیرید.

·      طراحی واحد‌های تولید مواد پلیمری

·      کارشناسی و نظارت بر رنگ‌آمیزی «کارشناسی تهیه پوشش»

·      کارشناسی و طراحی انواع رزین صنعتی

·      بازرسی و نظارت بر کیفیت تولید موارد پلیمری

·      مهندسی تولید و نظارت بر آن

·      طراحی فرمولاسیون رنگ‌های مورد استفاده در این صنعت

·      طراحی و تولید مرکب‌های صنعت چاپ

گرایش‌های آموزش پلیمر در مهندسی شیمی

اشاره کردیم که پلیمر یکی از گرایش‌های رشته شیمی به شمار می‌رود. باید بدانید این گرایش دارای زیر مجموعه‌های زیر است.

·      مهندسی پلیمر گرایش علوم پایه

·      مهندسی پلیمر گرایش سنتز پلیمرها

·      مهندسی پلیمر گرایش نانوپلیمر

·      مهندسی پلیمر گرایش بایوپلیمر

آموزش پلیمر در مهندسی شیمی با مکتب خونه

همانطور می‌دانید گرایش مهندسی پلیمر طرف‌داران زیادی میان دانشجویان رشته شیمی دارد. این استقبال به دلیل گستردگی این دانش از نظر صنعت است. با گرایش‌ها، فرصت‌های شغلی، وظایف مهندس پلیمر و هر چیزی که مربوط به این رشته دانشگاهی می‌شود، آشنا شدیم. اما آیا راهی غیر از دانشگاه برای یادگیری این دانش ارزشمند داریم؟

پاسخ ما به این سوال «بله» است. شما می‌توانید از راه‌های مختلفی غیر از دانشگاه برای یادگیری این رشته اقدام کنید. یکی از راهکارها برای ایرانیان، استفاده از دوره‌های آکادمی مجازی مکتب خونه است. با ثبت نام در دوره‌های این مجموعه خدمات زیر را دریافت خواهید کرد.

·      خدمات پشتیبانی و منتورینگ به صورت منظم و حرفه‌ای

·      عضویت در تالار گفتگو برای ارتباط مستقیم با استاد و استفاده از تجارب دیگر دانشجویان

·      استفاده از خدمات تسهیل استخدام مکتب خونه

·      آزمون‌ها و تمرینات در طی دوره برای تعیین سطح و تضمین پیشرفت شما