سبک های رهبری و شناخت آن یکی از مباحث مهم است که باید در دوره و مباحث مربوط به آموزش مدیریت به آن پرداخته شود.

آیا می‌دانید برای آنکه یک سازمان بتواند به روی پایه خود بایستد و دچار ضعف و نفوذ بیگانگان نشود، به چه چیزی نیازمند است؟

قطعا برای ایستادن در راهی که انتخاب کرده‌اند و هدفی که تعیین کرده‌اند، نیازمند رهبری هستند که بتواند آن‌ها را تحت کنترل درآورد و به سمت سعادت هدایت کند.

نقشی که یک رهبر می‌تواند در این راه داشته باشد، در فعالیت‌های فردی و خود سازمان بسیار تاثیر به سزایی دارد. در واقع رهبری و سبک های رهبری، در حوزه رفتار سازمان و روابط انسانی بسیار حائز اهمیت است.

برای برخی از افراد جای سوال است که رهبر چه کاری انجام می‌دهد و چه تاثیری می‌تواند در سازمان داشته باشد؟ در واقع رهبری، یکی از مهم‌ترین جایگاه‌هایی است که فردی که به این جا رسیده است، باید دانش، بینش و علم و آگاهی لازم در این راه را داشته باشد تا بتواند به کمک آن‌ها، آنچه که برای سازمان اتفاق می‌افتد را ببیند و همزمان بتواند راه و روش درست و صحیح را نشان دهد.

اگر رهبر تعیین شده، قدرت و توانایی لازم در استفاده از بینش خود را نداشته باشد، در نتیجه نمی‌تواند راه درست را برای فعالیت‌های سازمان نمایان کند و در اینجا قدرت او هیچ تاثیری ندارد. 

آیا تا به حال نام سبک های رهبری را شنیده‌اید؟ این نام به راحتی برای شما بازگو می‌کند که برای انجام هر فعالیتی در موقعیت‌های مختلف، نمی‌توان از یک شیوه استفاده کرد و هر شخصی که به رهبری برگزیده می‌شود، دارای شیوه‌های متفاوتی برای هدایت کردن است و به این ترتیب این فرد قادر است تا از  سبک های رهبری متفاوتی استفاده کند. اکنون باید بدانید که منظور از سبک ‌های رهبری به کار برده شده در هر موقعیت به چه معناست؟ 

سبک ‌های رهبری چیست و چه انواعی دارد؟

منظور از  سبک ‌های رهبری به معنای خصوصیات رهبری فرد، در هدایت کردن، ایجاد انگیزش، راهنمایی و مدیریت کردن سازمان است. این سبک‌ها براساس موارد ذکر شده در انواع گوناگونی ساخته شده است که شامل موارد زیر است.

• رهبری اقتدارگرایانه

منظور از رهبری اقتدارگرایانه، این است که رهبر با استفاده از قدرت و اقتدار قانونی که دارد، تصمیمات خود را به صورت فردی می‌گیرد و در این تصمیم‌گیری، هیچ فردی اجازه دخالت کردن ندارد.

رهبر می‌تواند این تصمیم را بدون مشورت کردن با تیم و اعضا بگیرد و آن را عملی کند. البته لازم است بدانید که در این سبک ‌های رهبری زیردستان می‌توانند پیشنهادات خود را ارائه دهند.

به این نوع سبک رهبری، رهبری مستبدانه نیز گفته می‌شود. در این روش رهبر به راحتی می‌تواند با قدرت زیادی که در اختیار دارد، به روی اعضای سازمان کنترل زیادی داشته باشد و افراد محبور هستند که همراه با رهبر بدون هیچ اعتراض و حرفی حرکت کنند.

• رهبری بوروکراتیک

این دسته از سبک ‌های رهبری، به این شکل است که رهبری که برگزیده شده است، به روی اعضای تیم و سازمان نفوذ و کنترل دارد و باز هم مانند رهبری اقتدارگرا حرف حرف رهبر است ولی تنها با این تفاوت که تمام پایه و اساس تصمیم‌گیری‌های رهبر، باید براساس سیاست‌های سازمان باشد و رهبر به روی قوانین و مقررات سازمان تاکید می‌کند تا همه آن را پیروی کنند.

این سبک از رهبری به صورتی است که افراد آزادی ندارند و بازهم باید دست به سینه در خدمت رهبر قرار بگیرند. از این دسته سبک ‌های رهبری می‌توان برای سازمان دادن موسسات اداری و خدماتی و حتی سازمان‌های بزرگ بهره برد.

• رهبری کاریزماتیک

و اما رهبری کاریزماتیک، زمانی به کار برده می‌شود که سازمان در بحران و بی‌ثبانی به سر می‌برد و این دسته از سبک های رهبری برای ایجاد نظم و هماهنگی و ساختن آینده بهتر به کار برده می‌شود.

این رهبری با ایجاد انگیزه و سیاست‌های لازم، افراد را مشتاق برای کار و فعالیت می‌کند و آن‌ها را متحول می‌سازد تا برای سازمان و هدف والایی که برای آن در نظر گرفته شده است، تلاش کنند. 

رهبری کاریزماتیک سبکی است که از هیچ‌گونه زور و یا پاداشی استفاده نمی‌کند تا افراد را مجبور به ادامه فعالیت کند، بلکه سعی می‌کند تا با برقراری رابطه‌ای عالی آن‌ها را مشتاق برای فعالیت کند.

نکته مهم این است که این رهبر دارای سیاست و رفتارهایی است که دیگران قادر به پی بردن به آن نیستند و حتی ممکن است این رهبر برای افراد خطراتی را ایجاد کند و حتی اثر بخش نیز نباشد.

• رهبری مشارکتی

در این دسته از سبک های رهبری، همانطور که از نام آن مشخص است، رهبر با کمک اعضای تیم برای تصمیم‌گیری اقدام می‌کند و تصمیم در نهایت با کمک این مشارکت، توسط رهبر گرفته می‌شود.

در این بخش اعضا شغل خود را بسیار دوست دارند و برای آن تلاش می‌کنند. همچنین آن‌ها از شغل خود بسیار راضی هستند و به آن علاقه نشان می‌دهند.

یکی از تاثیرگذارترین سبک ‌های رهبری، رهبری مشارکتی است. رهبر در این سازمان نوآوری و خلاقیت را عرضه می‌کند و از همه مهم‌تر به نیروی انسانی انگیزه می‌دهد. 

• رهبری تفویضی

در این سازمان، اعضای تیم از چنان شایستگی برخوردار هستند که رهبر تصمیم‌گیری را به کل به آن‌ها واگذار می‌کند زیرا به آن‌ها اعتماد کامل دارند.

این رهبری در سازمان‌هایی به کار برده می‌شود که تیم انگیزه و توانایی لازم و بالایی را داشته باشد و به حدی رسیده باشد که بتواند تصمیم درستی را بگیرد.

اما نکته مهم این است که قدرت کنترل رهبر در این سازمان نباید پایین باشد و رهبر باید بتواند به جای درست، قدرت بالایی داشته باشد و از آن برای کنترل اعضا استفاده کند.

در غیر این صورت، تیم در صورت رخ دادن اشتباه، از راه هدایت خود خارج می‌شود. در این دسته از سبک ‌های رهبری، افزایش قدرت و نفوذ رهبر بسیار حائز اهمیت است.

همچنین باید بدانید که سبک های رهبری به نام‌های گوناگون و متفاوتی نامیده می‌شود که می‌توانید از همه آن‌ها آگاهی کسب کنید.

در نهایت نتیجه مطلوبی که باید از این مبحث دریافت کرد، این است که هر سازمانی نیازمند رهبری دانا و دارای علم و دانش است که بتواند تصمیم‌گیری‌های سازمان را به کمک اعضای تیم انجام دهد ولی در نتیجه بتواند به روی آن‌ها کنترل و نفوذ داشته باشد تا فعالیت اعضای تیم به گمراهی کشیده نشود.

داشتن سبک‌‌های رهبری درست و صحیح و مهم‌تر از همه کارآمد، امر مهمی است که باید مورد توجه قرار داده شود. در این دوره آموزشی رایگان مکتب‌خونه بیشتر با سبک های رهبری آشنا خواهید شد.