تبارشناسی پارادایم‌های هوش مصنوعی

هوش مصنوعی در سال‌های اخیر بیش از پیش به عرصه‌ای بحث‌برانگیز و اثرگذار در حوزه‌های مختلف دانشگاهی و اجتماعی بدل شده است. محافل آکادمیک، تجاری، و حتی حاکمیتی، هر کدام به نحوی با این پدیده درگیر شده‌، و اثرپذیری ابعاد مختلف نظری و عملی زندگی انسان‌ها از هوش مصنوعی رو به افزایش است. با این همه، به نظر می‌رسد همچنان چیستی این پدیده به دلیل پرداخت‌های محدود و تک‌جانبه، چندان که باید، روشن نشده است. غالب مباحث تشکیل‌دهنده‌ی انباشت مفهومی این حوزه را یا کامپیوتر ساینتیست‌هایی که عمدتا از منظر بهینگی و کارایی به آن می‌نگریسته‌اند تولید کرده‌اند، یا فلاسفه و نظریه‌پردازانی که بدون داشتن درک انضمامی لازم از واقعیت‌های عملیاتی و پیاده‌سازانه‌ی هوش مصنوعی، در مورد مصادر و مفاهیم آن سخن گفته‌اند. به نظر می‌رسد اما، برای ادامه‌ی راهمان با هوش مصنوعی، نیازمند تحلیل‌هایی چندجانبه، غنی، و جامع‌تریم. هم پیشرفت فنی-عملیاتی این حوزه، و هم فهم اثرگذاری‌های وسیع نظری-عملی آن بر ابعاد مختلف زندگی بشر، نیازمند نظرگاه‌هایی تازه برای مفهوم‌پردازی‌ست. در همین راستا، برای طرح این مساله و مروری بر فضای پاسخ‌های ممکن، در سلسله جلسات «تبارشناسی پارادایم‌های هوش مصنوعی: مدرن تا پست‌مدرن» بناست از منظری میان‌رشته‌ای و با رویکردی تبارشناسانه، مسیر تکامل هوش مصنوعی به شکل پارادایمی مورد بحث و بررسی قرار گیرد. وجه تمایز این دوره، بررسی پارادایم‌های انضمامی و عملیاتی و رویکردهای پیاده‌سازی در هوش مصنوعی، از نظرگاهی میان‌رشته‌ای (علوم‌کامپیوتر، فلسفه، روانشناسی، علوم اعصاب) است.