آموزش زبان برنامه نویسی AWK

منظور از آموزش زبان برنامه نویسی AWK چیست؟

تصور کنید قصد تحلیل و پردازش یک فایل متنی را دارید. این فایل متنی می‌تواند چند ستون و چندهزار سطر داشته باشد. انجام عملیات‌های مختلف مانند عملیات‌های ریاضی، متنی، زمانی و بیتی همراه با بررسی شروط مختلف روی این حجم از اطلاعات و داده‌ها کار بسیار دشواری است.

زبان برنامه نویسی AWK یکی از برجسته‌ترین ابزارهای پردازش متن در GNU/ Linux محسوب می‌شود. این ابزار بسیار قدرتمند است و در عین حال از یک زبان برنامه‌نویسی ساده برای پردازش استفاده می‌کند. این زبان می‌تواند کارهای پیچیده پردازش متن را به وسیله چند خط کد ساده حل کند.

AWK یک زبان برنامه‌نویسی تفسیرشده است که تنها برای پردازش متن طراحی شده است. نام این زبان از ابتدای نام خانوادگی نویسندگان آن گرفته شده است. ورژن AWK توسط بنیاد نرم‌افزار آزاد (FSF) نوشته و نگهداری شده و توسط GNU/ Linux توزیع می‌شود. در هر حال از این زبان به عنوان GNU AWK معمولا یاد می‌شود.

انواع AWK عبارتند از:

• AWK – AWK اصلی از آزمایشگاه AT & T
• NAWK – نسخه جدیدتر و بهبودیافته AWK از آزمایشگاه AT & T
• GAWK – این نسخه GNU AKW است. تمام توزیع‌های GNU/ Linux نسخه GAWK را ارسال می‌کنند. این نسخه با AWK و NAWK کاملا سازگار است.
• برای تبدیل شدن به برنامه‌نویس خبره AWK باید جریانات داخلی این زبان را بشناسید. AWK یک گردش کار بسیار ساده دارد؛ خواندن، اجرا کردن و تکرار.
• AWK یک خط از استریم ورودی را می‌خواند و آن را در حافظه ذخیره می‌کند. در این دوره به شما آموزش می‌دهیم که چگونه انواع ورودی‌ها مانند پایپ یا فایل را به عنوان ورودی به این زبان بدهید.
• تمام دستورات AWK به ترتیب در ورودی اعمال می‌شوند. به‌طور پیش‌فرض AWK دستورات را در هر خط اجرا می‌کند. در این دوره یاد می‌گیرید که چگونه با کمک پترن‌ها آن‌ها را محدود کنید.
• این روند تا زمانی که فایل به انتها برسد، تکرار می‌شود.

ساختار برنامه نویسی AWK از سه بلوک BEGIN، Body و END تشکیل می‌شود. در طول دوره با این بلوک‌ها و نحوه ساخت آن‌ها آشنا می‌شوید.

AWK در مدیریت عبارات با قاعده هم بسیار قدرتمند و کارآمد عمل می‌کند. بعضی از کارهای پیچیده را می‌توانید با استفاده از عبارات با قاعده ساده، به راحتی انجام دهید. هر متخصص خط فرمان از قدرت regular expression آگاه است. در این دوره می‌توانید با انجام مثال‌هایی به نحوه استفاده از این عبارات در AWK به خوبی فرا بگیرید.

AWK دارای آرایه‌های انجمنی است. یکی از بهترین چیزهایی که در مورد آرایه‌های AWK وجود دارد، این است که لازم نیست شاخص‌ها به ترتیب باشند. می‌توانید از رشته یا عدد هم به عنوان ایندکس آرایه استفاده کنید. همچنین نیازی به اعلام اندازه آرایه از قبل نیست. چرا که آرایه‌ها می‌توانند در زمان اجرا گسترش یافته یا حتی کوچک‌تر شوند. آرایه‌ها عضو جدایی‌ناپذیر زبان‌های برنامه‌نویسی هستند؛ در این دوره به بررسی آرایه‌ها و کار با آن‌ها هم می‌پردازیم.

مانند تمام زبان‌های برنامه‌نویسی، AWK عبارات شرطی را برای کنترل جریان برنامه ارائه می‌دهد. عبارات شرطی در تحلیل متن‌ها می‌توانند بسیار پرکاربرد باشند؛ در این دوره می‌توانید با جمله‌های شرطی هم بیشتر آشنا شوید.

در این دوره حلقه‌های AWK با مثال‌های مناسب توضیح داده می‌شود. حلقه‌ها برای اجرای مجموعه‌ای از اقدامات به صورت تکراری استفاده می‌شوند. همانطور که می‌دانید اجرای حلقه تا زمانی که شرط حلقه برقرار باشد، ادامه خواهد داشت.

زبان برنامه نویسی AWK توابع متعدد زیادی را در خود جای داده است. این توابع همواره در دسترس برنامه‌نویسان قرار دارند. تعریف تابع یک کلید اصلی تابع، نام تابع، نام آرگومان‌ها و بدنه تابع را شامل می‌شود. Arithmetic، String، Time، Bit manipulation و غیره از جمله توابعی هستند که در AWK تعریف شده‌اند. توابع بلوک‌های اساسی برنامه هستند. AWK حتی به شما اجازه می‌دهد که توابع خود را تعریف کنید. یک برنامه بزرگ را می‌توان به توابع تقسیم کرد. هر تابع را می‌توانید به صورت مستقل بنویسید و آزمایش کنید. در این صورت می‌توانید به طور مجدد از کدهای نوشته شده استفاده کنید.

داده‌ها را می‌توانید هم روی جریان خروجی استاندارد نمایش دهید و هم آن‌ها را به یک فایل هدایت کنید. تغییر مسیر در AWK دقیقا مانند تغییر مسیر در دستورات shell است. بنابراین اگر با اسکریپت‌نویسی پوسته آشنایی داشته باشید، به راحتی می‌توانید آموزش AWK را فرا بگیرید.

• هدف از یادگیری زبان AWK چیست؟

کارهای زیادی را می‌توان با AWK انجام داد. به عنوان مثال پس از یادگیری زبان برنامه نویسی AWK می‌توانید وظایف زیر را انجام دهید:

•  پردازش متن
•  گزارش‌های متنی قالب‌بندی شده
•  انجام عملیات حسابی
•  انجام عملیات رشته‌ای
•  و...

در دوره آموزش زبان برنامه نویسی AWK می‌توانید در ابتدا با محیط آن آشنا شوید. در لابه‌لای آموزش سینتکس، متغیرها، عملگرها، آرایه‌ها، حلقه‌ها و توابع استفاده شده در AWK را فرا می‌گیرید.