ساختمان داده یکی از دروس اصل رشته مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر است و از دروس پایه و بسیار کاربردی برای برنامهنویسی بهحساب میآید. دوره آموزش ساختمان داده مکتب خونه با هدف آموزش این درس ...
ساختمان داده یکی از دروس اصل رشته مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر است و از دروس پایه و بسیار کاربردی برای برنامهنویسی بهحساب میآید. دوره آموزش ساختمان داده مکتب خونه با هدف آموزش این درس مهم تهیه و تدوین شده است.
دوره آموزش ساختمان داده مکتب خونه یک از معتبرترین دورههای آموزش این درس مهم در رشته مهندسی کامپیوتر است که هم برای مباحث پایه و هم برای کنکور ارشد کامپیوتر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. درس ساختمان دادهها و الگوریتمها یکی از بنیادینترین درسهای بسیاری از رشتههای علوم پایه و مهندسی بهحساب میآید. هدف این درس مطالعه و تحقیق در مورد روشهای گوناگون ذخیره، نگهداری و بازیابی اطلاعات در یک سیستم کامپیوتری است، بهگونهای که این اطلاعات بتوانند بهطور کارآمد مورداستفاده قرار گیرند.
سرفصلهای دوره آموزش ساختمان داده مکتب خونه به شرح زیر است:
این دوره آموزش ساختمان داده حاوی نکته و تستهای بسیار مهمی است که در کنکور ارشد به شما خیلی کمک خواهد کرد.
دوره آموزش ساختمان داده برای تمامی دانشجویان رشته مهندسی کامپیوتر، علوم کامپیوتر، رشته فناوری اطلاعات و مابقی رشتههای مرتبط در تمامی مقاطع مناسب است. همچنین برای برنامهنویسانی که میخواهند بهصورت حرفهای یادگیری برنامهنویسی را شروع کنند نیز بسیار اهمیت دارد.
ساختمان داده یا Data Structure، نوعی استراتژی است که برای ذخیره و سازماندهی دادهها استفاده میشود. میتوان گفت که Data Structure روشی است برای مرتب کردن دادهها در کامپیوتر بهگونهای که بتوان بهطور موثر به آنها دسترسی پیدا کرد و آنها را بهروز کرد. در دوره آموزش ساختمان داده ما قرار است که با ساختمان داده و جنبههای مختلف آن با جزئیات بیشتر آشنا شویم.
درس ساختمان داده یکی از مهمترین درسهای رشته مهندسی کامپیوتر است و پایهای برای سایر دروس و مباحث برنامهنویسی بهحساب میآید. ساختمان داده فقط برای سازماندهی دادهها استفاده نمیشود. همچنین برای پردازش، بازیابی و ذخیره دادهها نیز استفاده خواهد شد. انواع مختلفی از ساختارهای داده اولیه و پیشرفته وجود دارد که تقریباً در هر برنامه یا سیستم نرمافزاری توسعهیافته استفاده میشود؛ بنابراین ما باید دانش خوبی در مورد ساختمان داده داشته باشیم که در دوره آموزش ساختمان داده ما به تسلط نسبتاً خوبی در این رابطه خواهیم رسید.
ساختمان داده گروهی از عناصر داده است که سادهترین راه را برای ذخیره و انجام اقدامات مختلف بر رویدادههای کامپیوتر را فراهم میکند. درواقع ساختمان داده روش خاصی برای سازماندهی دادهها در کامپیوتر است تا بتوان از آنها بهطور مؤثر استفاده کرد. ایده اصلی ساختمان داده کاهش پیچیدگیهای مکانی و زمانی وظایف مختلف است.
انتخاب یک ساختمان داده خوب، انجام انواع عملیات حیاتی را بهطور موثر ممکن میسازد. ساختمان داده کارآمد همچنین از حداقل فضای حافظه و زمان اجرا برای پردازش ساختار استفاده میکند.
انواع مختلف ساختمان داده وجود دارد که عبارتاند از:
در دوره آموزش ساختمان داده ما با انواع مختلفی از ساختارهای داده و بررسی آنها بهصورت جزئی خواهیم پرداخت.
ساختمان دادهها در زمینههای مختلفی مانند فهرست موارد زیر کاربرد فراوانی دارد:
شکلهای مختلفی برای ذخیره داده وجود دارد که در دوره آموزش ساختمان داده به آن پرداختهشده است. در ادامه مروری بر برخی از ساختارهای داده رایج خواهیم داشت.
آرایه مجموعهای از اقلام دادهای است که در مکانهای حافظه بههمپیوسته ذخیره میشوند. ایده آرایه این است که چندین مورد از یک نوع را با هم ذخیره کند. این کار محاسبه موقعیت هر عنصر را با افزودن یک افست به یک مقدار پایه، یعنی مکان حافظه اولین عنصر آرایه (که معمولاً بانام آرایه مشخص میشود) آسانتر میکند.
آرایه ویژگیهای مختلفی دارد که مهمترین آنها به شرح زیر موارد است:
در دوره آموزش ساختمان داده ما بهصورت کامل با این ساختار داده آشنا خواهیم شد.
کاربردهای مختلف آرایه به شرح زیر است:
مانند آرایهها، لیست پیوندی نوعی ساختمان داده خطی بهحساب میآید که در دوره آموزش ساختمان داده مکتب خونه بهصورت کامل جنبههای مختلف آن پوشش دادهشده است. برخلاف آرایهها، عناصر لیست پیوندی در مکانی پیوسته ذخیره نمیشوند. عناصر با استفاده از اشارهگر به هم مرتبط میشوند.
لیست پیوندی دارای ویژگیهای مختلفی است که به شرح زیر است:
در دوره آموزش ساختمان داده ویژگیها و کاربردهای لیست پیوند اعم از لیست پیوندی یکطرفه و لیست پیوندی دوطرفه در قالب مثالهای متعدد پوشش داده خواهد شد.
کاربردهای مختلف لیست پیوندی به شرح زیر است:
پشته نوعی ساختمان داده خطی است که از ترتیب خاصی پیروی میکند که در آن عملیات انجام میشود. سفارش ممکن است LIFO (آخرین در اولین خروج) یا FILO (اول در آخرین خروج) باشد. در پشته، تمام درج و حذف فقط در یک انتهای لیست مجاز است.
پشته دارای ویژگیهای مختلفی است که به شرح زیر است:
در دوره آموزش ساختمان داده ما با جنبههای و ویژگیهای پشته بیشتر آشنا خواهیم شد و آن را در قالبهای مثال متعددی بررسی خواهیم کرد.
کاربردهای مختلف Stack به شرح موارد زیر است:
مانند پشته، صف نوعی ساختار خطی دارد که از ترتیب خاصی پیروی میکند که در آن عملیات انجام میشود. ترتیب اولین خروجی (FIFO) است. در صف، آیتمها در یک انتها درج میشوند و از انتهای دیگر حذف میشوند. در دوره آموزش ساختمان داده ما با صف و انواع عملیات روی آن آشنا خواهیم شد.
صف دارای ویژگیهای مختلفی است که به شرح زیر است:
کاربردهای مختلف Queue به شرح زیر است:
برخلاف آرایهها، لیستهای پیوندی، پشته و صفها که ساختارهای داده خطی هستند، درختها ساختارهای داده سلسله مراتبی هستند. درخت باینری یا درخت دودویی نوعی ساختمان داده درختی است که در آن هر گره حداکثر دو فرزند دارد که به آنها فرزند چپ و فرزند راست گفته میشود. عمدتاً با استفاده از پیوندها اجرا میشود. در دوره آموزش ساختمان داده ما با انواع درخت و عملیات مختلف روی آنها آشنا خواهیم شد.
درخت جستجوی دودویی نوعی درخت باینری است که دارای ویژگیهای اضافی است:
درخت باینری که دارای ویژگیهای زیر باشد به درخت جستجوی دودویی (BST) معروف است.
درخت دارای ویژگیهای مختلفی است که به شرح زیر است:
کاربردهای درخت
کاربردهای مختلف Tree به شرح موارد زیر است:
در دوره آموزش ساختمان داده انواع درختها و نحوه کار با آنها پوشش دادهشده است. تعداد درخت های زیادی وجود دارد که در این جا امکان حرف زدن از همه آن ها وجود ندارد.
Heap نوعی ساختمان داده ویژه مبتنی بر درخت بهحساب میآید که در آن درخت نوعی درخت باینری کامل است. بهطورکلی، Heaps میتواند دو نوع باشد:
1. Max-Heap: در یک Max-Heap، کلید موجود در گره ریشه باید در بین کلیدهای موجود در همه فرزندان آن بیشترین باشد. همان ویژگی باید بهصورت بازگشتی برای همه زیر درختهای آن درخت دودویی صادق باشد.
2. Min-Heap: در Min-Heap، کلید موجود در گره ریشه باید در بین کلیدهای موجود در همه فرزندان آن حداقل باشد. همان ویژگی باید بهصورت بازگشتی برای همه زیردرختهای آن درخت دودویی صادق باشد.
هشینگ نوعی ساختمان داده مهم است که برای استفاده از تابعی خاص به نام تابع Hash طراحیشده است که برای نگاشت یک مقدار مشخص با کلیدی خاص برای دسترسی سریعتر به عناصر استفاده میشود.
ماتریس مجموعهای از اعداد را نشان میدهد که به ترتیب ردیف و ستون مرتبشدهاند. لازم است عناصر ماتریس را در پرانتز یا براکت قرار دهید.
گراف نوعی ساختمان داده غیرخطی بهحساب میآید که از رئوس (یا گرهها) و یالها تشکیلشده است. در واقع گراف از مجموعه محدودی از رأسها و مجموعهای از لبهها تشکیلشده است که یک جفت گره را به هم متصل میکند. گراف برای حل چالشبرانگیزترین و پیچیدهترین مسائل برنامهنویسی استفاده میشود. اصطلاحات مختلفی در گراف وجود دارد که عبارتاند از: مسیر، درجه، رئوس مجاور و غیره.
گراف دارای ویژگیهای مختلفی بوده که مهمترین آنها به شرح زیر است:
کاربردهای مختلف گراف به شرح زیر است:
الگوریتم مرتبسازی برای تنظیم مجدد آرایه یا فهرستی از عناصر بر اساس عملگر مقایسه روی عنصر استفاده میشود. عملگر مقایسه برای تصمیمگیری در مورد ترتیب جدید عناصر در ساختار داده مربوطه استفاده میشود. بهطور عمده از پنج الگوریتم اساسی استفاده میشود و شما میتوانید چندین الگوریتم را با استفاده از این الگوریتمهای پایه استخراجکنید. هر یک از این الگوریتمها دارای مزایا و معایبی هستند و بسته به اندازه دادههایی که باید مدیریت شوند، میتوان آنها را بهطور موثر انتخاب کرد.
در دوره آموزش ساختمان داده ما با انواع الگوریتمهای مرتبسازی و نحوه کار آنها آشنا خواهیم شد.
دورههای مرتبط:
اطلاعات بیشتر
از مجموع 56 امتیاز
25 نظرنظرات بیشتر
دکتر محمد علی آبام عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی شریف است. ایشان مدرک دکتری خود را از دانشگاه آیندهوون هلند دریافت کرده است و زمینههای تحقیقاتی مورد علاقه وی هندسه محاسباتی٬ الگوریتم بهینه IO و الگوریتمهای تصادفی است.
اطلاعات بیشتر