از مقدماتی تا پیشرفته
اختلاف نظرها در یک سازمان و محیطهای کاری میتواند موجب تعارضات زیادی بین کارکنان سطوح مختلف خرد و کلان شود. از این رو باید بدانید رفتار سازمانی چیزی است که نیاز به آموزش، مدیریت و کنترل دارد. سازمانهایی که برنامه مناسبی برای آموزش مدیریت تعارض ندارند، با مشکلاتی زیادی روبرو میشوند.
نتیجه این که یک مدیر یا کارآفرین موفق ابتدا آموزش مدیریت تعارض را برای خود و سپس برای کارکنان در اولویت فرایند مدیریتی قرار میدهد؛ چرا که تعارضها و اختلاف نظرها اگر به اندازهای تشدید شوند که به تعارض در منافع منجر شود، کمترین اتفاقی که برای سازمان میافتد به خطر افتادن منافع مالی و معنوی کل سازمان است. به همین دلیل نمیتوان حتی از کوچکترین تعارضها به این راحتی چشم پوشی کرد.
در یک سازمان ممکن است در سطوح مختلفی از جمله بین پرسنل و مدیران و میان مدیران در سطوح مختلف رخ دهد. بهترین راه حل این است که تمام مدیران سازمان در هر بخشی مهارت کافی در مدیریت تعارض داشته باشند. در غیر این صورت وظیفه مدیران ارشد خواهد بود که در زمینه آموزش مدیریت تعارض تمام تلاش خود را به کار بگیرند.
این که یک مدیر موفق بتواند قبل از تشدید تعارضها در سازمان خود بهترین عملکرد مدیریت را به نمایش بگذارد، اهمیت بالایی دارد. برای این منظور ابتدا باید در مورد ماهیت این مسئله در یک سازمان اطلاعات مفید و کاربردی کسب کرد. «مدیریت تعارض چیست» اولین سؤالی است که برای بسیاری از ما پیش میآید. پس اجازه دهید قبل از هر کاری پاسخ مناسبی برای این سؤال مهم و اساسی پیدا کنیم.
همانطور که اشاره شد در ادامه مبحث آموزش مدیریت تعارض قصد داریم به چیستی آن بپردازیم. زمانی که نظرات و دیدگاه چند نفر در یک سازمان نسبت به موضوع خاصی متفاوت باشد و مدیر مجموعه نتواند با مدیریت آنها با توجه به شخصیت هر فرد مدیریت و به جمعبندی مناسبی برسد با تعارض روبرو میشویم.
ممکن است بگویید که یک مدیر به راحتی با وتو کردن نظر دیگران و تأیید نظر خود یا یک فرد خاص میتواند با کمترین انرژی لازم بهترین عملکرد را داشته باشد. اما باید این را هم در نظر بگیریم که مسئله همیشه به این سادگیها نیست. اول این که با دیکتاتوری و یکدندگی نمیتوان سازمانی پیشرو و موفق به وجود آورد. در وهله بعدی باید توجه کنیم که روحیه تیمی در یک سازمان با این نوع مدیریت به شدت در معرض خطر قرار میگیرد.
هر فردی که در مجموعه شما کار میکند برای ارائه بهترین بازدهی باید خود را جزء جدایی ناپذیر سازمان بداند. به این معنی باید حس مهم بودن برای سازمان را در او حفظ کنیم. با این نوع مدیریت ضعیفترین کارکنان تلاش خواهند کرد بهترین بازدهی را از خود نشان دهند و هر روز به فکر پیشرفت باشند. با پیشرفت جزئیترین کارکنان، کل سازمان به شکلی باور نکردنی پیشرفت خواهد کرد.
در حالت کلی علل بروز تعارض در سازمان را میتوان به موارد زیر تقسیم کرد:
باید توجه داشته باشید این موارد دلایل عمده و کلی ایجاد اختلاف نظر در نتیجه عدم آموزش مدیریت تعارض به مدیران است. هر کدام از دلایل مطرح شده میتوانند زیر مجموعههایی داشته باشند. یک مدیر موفق انواع تعارض در سازمان را میشناسد و روشهای برخورد با هر کدام را میداند. از رو در ادامه مبحث خود را به این موضوع اختصاص میدهیم.
تعارض و اختلاف نظر امری عادی و طبیعی است؛ بنابراین اولین وظیفه مدیر و فرد مسئول عدم اجتناب از آن خواهد بود. بیتوجهی و اجتناب از تعارض به هیچ وجه نمیتواند باعث از بین رفتن آن شود. در واقع تمام روشهای مدیریت تعارض پس از پذیرش آن کارساز خواهند بود. حقیقت این است که وقتی اختلاف نظرها را میپذیرید طرفین بحث تا حد زیادی از نظر روانی به سمت آرامش میروند.
سپس باید طرفین را به آرامش بیشتر دعوت کرده و حرفهای هر دو طرف را به صورت فعال و مشتاقانه گوش دهید. وقتی این فرصت را برای هر دو طرف فراهم میکنیم که حرفهای خود را به طور کامل و بدون دخالت دیگری بزنند، بسیاری از موارد برای آنها روشن میشوند. در بسیاری موارد ممکن است با همین کار کل ماجرا ختم به خیر شود.
در صورتی که مسئله در این مرحله حل نشد، لازم است علت یا علل تعارض موجود را ریشهیابی کنیم. برای این منظور نیز مدیر مربوطه باید سعی کند به درک درستی از مسئله برسد و با ادامه بحث و گفتگو با روندی آرام و معقول ریشه تعرض را از میان حرفهای طرفین بیرون بکشد.
پس از ریشه یابی ممکن است لازم باشد با هرکدام از افراد درگیر در مسئله به صورت خصوصی و رودررو صحبت کنید. سعی کنید نظرات و مشکلات هر کارمند را در مورد مسئله بشنوید. احتمالاً بتوانید نکات مشترکی میان آنها پیدا کرده و از آنها برای حل تعارض در سازمان کمک بگیرید. هدف از این کار ایجاد محیطی امن برای کارکنان است تا بدون مزاحمت و مخالفتهای بیجا بتوانند ایدهها و نظرات خود را مطرح کنند. موضوع دیگری که مکالمه رودررو با کارکنان به صورت خصوصی را ضروری میکند این است که وقتی تنش بالا میگیرد، امکان درگیری و به وجود آمدن سوءتفاهمهای بعضاً غیر قابل حل وجود دارد.
همانطور که میدانید به وجود آمدن تعارض میان دو نفر در یک مجموعه به موضوع مورد بحث خلاصه نمیشود. این اختلاف نظرها در صورتی که مدیریت نشوند و از میان برداشته نشوند در طولانی مدت در ذهن افراد باقی میماند. از این رو به احتمال زیاد در طولانی مدت در موضوعات و پروژههای دیگر نیز خود را نشان بدهد. در نتیجه پس از شنیدن حرفهای طرفین و ریشهیابی مسئله نوبت به ارائه رهنمودهای مناسب در جهت مذاکره و حل تعارضها میرسد.
مدیریت تعارض سازمانی کاری چالش برانگیز است. به همین دلیل میتوان گفت مدیری موفق خواهد بود که بتوانند بهترین عملکرد را در این زمینه مدیریتی داشته باشد. در واقع یک مدیر موفق تعارضهای را فرصتی برای رشد میداند. از این رو به جای واکنش نشان دادن به تعارضها دنبال پاسخهای مناسب میگردد.
شما زمانی میتوانید از چنین چالشی با موفقیت و سربلندی عبور کنید که از قبل موانع ایجاد صلح و آرامش را در سازمان خود شناسایی کرده باشد. برای این منظور پیشنهاد میشود ارتباط نزدیک، دوستانه و مؤثری با تیم خود برقرار کنید. این صمیمیت باعث میشود قبل از این که اختلاف نظرهای کوچک و جزئی به تعارضهای بزرگی تبدیل شوند، از آنها مطلع شوید. این اطلاعات به شما کمک میکند پیشگیری مناسب و به موقع داشته باشید.
توانایی حل تعارض یکی از مهارتهای مهم و حیاتی در زندگی محسوب میشود. افرادی که چنین مهارتی در زندگی شخصی خود ندارند، در محیط کاری نیز با مشکل مواجه میشود. گاهی اوقات کارکنانی داریم که از نظر مهارت کاری و تخصصی در سطح مناسبی هستند. اما به دلیل عدم توانایی در مدیریت تعارضها سازمان را دچار چالشهایی میکنند که شاید در حالت عادی حتی چالش هم محسوب نمیشود.
یک سازمان برای این که بتواند منافع خود را به خوبی مدیریت و حفظ کند باید آموزشهای لازم را به صورت دورهای و منظر در اختیار پرسنل خود قرار دهد. آموزش مدیریت تعارض یکی از مهارتهای ضروری است که مدیران وظیفه دارند برای کارکنان خود فراهم کنند. مرحله اول این آموزش میتواند آموزش حل تعارض در مهارتهای زندگی باشد.
سازمانهای کوچک معمولاً با طی تکامل خود به مرور گسترش پیدا کرده و تبدیل به مجموعههایی بزرگتر با تعداد پرسنل زیاد میشوند. بیشتر اوقات افرادی که سازمان شخصی خود را راهاندازی میکنند فرصت کافی برای کسب مهارتهای لازم در جهت حل تعارضهای ندارند. همچنین به خاطر این که در ابتدای کار کارمندی هم نداریم، نیاز به کسب این مهارت احساس نمیشود.
وقتی مجموعه تجاریمان به اندازهای رشد میکند که مجبور به استخدام افراد مختلف در بخشهای مختلف میشویم، تازه متوجه خواهیم شد که داشتن مهارت بالا در مدیریت تعارض تا چه اندازهای میتواند در رشد و پیشرفت سازمان مهم باشد.
در صورتی که چنین شرایطی دارید یا حتی تازه شروع به کار نکردید و دوست دارید از همین اول به صورت کاملاً اصولی و درست عمل کنید، پیشنهاد میشود یک دوره آموزش مدیریت تعارض در سازمان بگذرانید. برای گذراندن این دوره منابع مختلفی در پیش روی خود خواهید داشت. یکی از منابع مناسب و کم هزینه شرکت در دورههای مجازی است.
دوره مجازی در صورت داشتن کیفیت مناسب میتواند در مدیریت زمان و هزینه کمک زیادی به شما بکند. مکتب خونه از مجموعههای معتبر و شناخته شده آموزش مجازی در ایران بوده و مورد تأیید دانشگاههای معتبر سراسر کشور است. برای دریافت آموزش در زمینه مدیریت تعارض سازمانی میتوانید از محصولات ما استفاده کنید.
سرویس سازمانی مکتبخونه، بستر رشد و توانمندسازی حرفهای کارکنان در مسیر توسعه فردی آنهاست.