اگر شما هم علاقه‌مند به موسیقی باشید، حتما یکی از اولین سازهایی که چشم‌تان را گرفته است و دوست داشته‌اید با آن بیشتر آشنا شوید یا نواختن آن را آغاز کنید، ساز گیتار است. امروزه منابع بسیار زیادی برای آموزش موسیقی، به‌ویژه برای آموزش ساز گیتار و آموزش نت‌های پیانو در بازار موجود است.

اگر سری به کتاب فروشی‌ها یا وب‌سایت‌های آموزشی بزنید آگهی‌های زیادی با عناوینی مثل آموزش گیتار آکوستیک یا آموزش گام به گام گیتار کلاسیک و... به چشم‌تان خورده است؛ اما بهترین کار برای شروعی درست و اصولی، دنبال کردن منابع آموزشی معتبر و حرفه‌ای موجود در بازار است.

برای آشنایی بیشتر با گیتار و شناخت نکات مربوط به آموزش گیتار بهتر است در ابتدا به تفاوت بین انواع گیتار و نکات مربوط به آموزش گیتار آکوستیک، آموزش گیتار کلاسیک و گیتار الکتریک بپردازیم و پس از آن نکات مربوط به آموزش گیتار را مطرح و دنبال کنیم.

انواع گیتار:

به صورت کلی ما میتوانیم گیتار‌های موجود در بازار را به سه دسته اصلی تقسیم کنیم:

• گیتار کلاسیک
• گیتار آکوستیک
• گیتار الکتریکی

انواع گیتار به این سه دسته محدود نمی‌شوند و دسته‌بندی جزئی‌تری نیز وجود دارد:

• گیتار فلامنکو
• گیتار الکتروکلاسیک
• گیتار الکترواستاتیک 

گیتارآکوستیک گیتاری است که بدنه‌ی آن صدای سیم‌ها را ایجاد و تقویت می‌کند. صدای سیم‌ها فقط در بدنه چوبی توخالی آن ایجاد می‌شود و ما آن را می‌شنویم. این نوع گیتار معمولاً شش سیم فلزی دارد که ضخامت آن‌ها از زیرترین سیم تا بم‌ترین سیم به طور طبیعی مابین ۱۳ تا ۵۶ هزارم اینچ می‌باشد. گیتار آکوستیک گیتاری مدرن است که از همان گیتار کلاسیک الگو گرفته است و کوکی مشابه گیتار کلاسیک دارد. 

در زمینه آموزش گیتار نرم‌افزارهای زیادی تولید شده است که معروف‌ترین آن‌ها عبارتند از: ریل گیتار، پرفکت ایر، و گیتار تونا. همچنین بهترین وبسایت‌های آموزش گیتار شامل گیتارتریکس، جاستین گیتار، جیمپلی، و آرتیستوورکس هستند.

در ادامه ضمن ارائه اطلاعاتی در رابطه با ویژگی‌های این ساز جذاب، به مباحث مربوط به آموزش گیتار آکوستیک، ساختار این ساز و کلیاتی که همه علاقه‌مندان به این ساز به آشنایی با آنها نیاز دارند نیز می‌پردازیم.

انواع گیتار آکوستیک

سیم‌های گیتار آکوستیک بر اساس ساختار در نظر گرفته شده برای این ساز، دارای دو نوع است. نایلونی، فلزی و نسخه جدید آن آویشن.

• گیتار آکوستیک نایلونی:

در این نوع گیتار ۳ سیم بالایی فلزی و ۳ سیم پایینی نایلونی است. از این گیتار در سبک‌های کلاسیک، فلامنکو همچنین پاپ استفاده می‌شود. گیتار آکوستیک نایلونی معمولا دارای ۶ سیم و ۱۲ نیم پرده یا باره می‌باشد.

• گیتار آکوستیک فلزی:

همه سیم‌های گیتار که 6 عدد است فلزی هستند و اصطلاحا به آن گیتار آکوستیک می‌گویند. از این نوع گیتار آکوستیک بیشتر در سبکهای جز، بلوز، کانتری و راک استفاده می‌گردد.

این نوع گیتار عموما دارای ۱۴ نیم پرده است و صدای خشن‌تر یا قوی‌تر، تیز‌تر و شفاف تری دارد. 

• گیتار آویشن:

گیتار آوِیشن نسل جدیدی از گیتار آکوستیک است که کاسه صدای آن از جنس PVC است و اولین بار در دهه ۵۰ مدل‌های نخست آن تولید شدند.گیتار آویشن دارای یک پیکاپ “پیزو” است (لینک به مطلب پیکاپ‌ها) و صدایی بین گیتار الکتریک و آکوستیک تولید می کند. اما صدای بدون پیکاپ آنها مشابه گیتار آکوستیک است.

تفاوت گیتار کلاسیک و آکوستیک

گیتار در حیطه سازهای زخمه‌ای قرار دارد که با ناخن نواخته می‌شود. گیتار همانند پیانو به نوازنده این امکان را می‌دهد که اجرای ملودی‌های مختلف و پیچیده را انجام دهد و نوازنده به وسیله آن می‌تواند چندین نت را به‌صورت هم‌زمان اجرا کند. به‌نحوی که این ساز مانند پیانو دارای آکورد بوده و هم‌زمان با آکوردی که در حیطه آهنگ اجرا می‌شود، ملودی اصلی نیز نواخته می‌شود.

گیتار آکوستیک گیتاری است که از یک بدنه‌ی چوبی توخالی و سیم‌های فلزی ساخته شده‌است. این سیم‌ها به وسیله گوشی‌هایی که بر روی دسته قرار داشته و خرکی که بر روی صفحه قرار گرفته‌است، تا انتهای گیتار کشیده و در جای خود محکم می‌شوند. به وسیله این سیم‌ها و خرک صدا از طریق صفحه چوبی به داخل گیتار منتقل شده، پیچیده و پخش می‌شود. اگرچه گیتار کلاسیک و گیتار آکوستیک به لحاظ ظاهری شباهت‌هایی وجود دارد؛ اما این دو ساز دارای تفاوت‌هایی نیز هستند.

در گیتار کلاسیک سه سیم از جنس نایلون هستند و سه سیم دیگر فلزی هستند؛ اما در گیتار آکوستیک هر شش سیم موجود سیم‌های فلزی هستند و سیم‌های گیتار آکوستیک فلزی هستند.

کاسه گیتار آکوستیک در قیاس با گیتار کلاسیک بزرگ‌تر می‌باشد. به علت وجود کاسه بزرگ و سیم‌های فلزی صدای گیتار آکوستیک بلندتر بوده و این ساز زنگ خاصی دارد؛ اما گیتار کلاسیک به علت جنس متفاوت سیم‌ها، صدایی آرام بخش و نرم‌تر را به گوش مخاطب می‌رساند.

از گیتار آکوستیک به دلیل زنگ خاص صدا برای نواختن موسیقی‌هایی در سبک‌های بلوز، راک، فولک و کانتری استفاده می‌شود اما گیتار کلاسیک را برای نواختن موسیقی در سبک کلاسیک استفاده می‌کنند.

در گیتار آکوستیک سیم‌ها به هم نزدیک‌تر شده‌اند و این نزدیکی سیم‌ها اجرای تکنیک‌های متنوع‌تر را امکان‌پذیر کرده است. دسته گیتار آکوستیک باریک‌تر از گیتار کلاسیک است و این مساله باعث می‌شود که تراکم سیم‌ها در دسته بیشتر شود و سیم‌ها به ‌هم نزدیک‌تر باشند. همین امر باعث می‌شود که بسیاری از تکنیک‌هایی که در گیتار کلاسیک قابل ‌اجرا نیستند را با گیتار آکوستیک به سادگی اجرا شوند.

تفاوت گیتار آکوستیک با گیتار فلامنکو

فلامنکو سبکی در موسیقی است که به عنوان موسیقی فولک اسپانیایی نیز شناخته می‌شود.

گیتار فلامنکو گونه اسپانیایی گیتار آکوستیک است و نام آن از سبک زیبای فلامنکو گرفته شده است. گیتار هنگامی وارد موسیقی فلامنکو شد که اسپانیایی‌ها فلامنکو را با سازهای دیگری می‌نواختند. پس از آن گیتار بر این موسیقی تأثیر به‌سزایی گذاشت و حتی بعدها قطعات منتخب بی‌کلام گیتار فلامنکو نیز ساخته شد. جنس سیم‌های گیتار آکوستیک فلزی است و جنس سیم‌های گیتار کلاسیک نایلونی ست (به غیر از سیم‌های باس که آنها فلزی هستند). به همین خاطر گیتار اکوستیک صدای زنگ‌دار‌تر و خشن‌تری نسبت به صدای نرم‌تر گیتار کلاسیک دارد. از نظر بدنه نیز با هم تفاوت دارند. دسته گیتار اکوستیک باریک‌تر و به گیتار الکتریک نزدیک است و بیشتر هم توی سبک‌های پاپ و راک و کانتری و از این دسته سبک‌ها استفاده می‌گردد.

گام گیتار چیست؟

مهم‌ترین مهارت یک گیتاریست، آشنایی و تسلط به گام‌های مختلف گیتار است. در مباحث مربوط به آموزش موسیقی و آموزش گیتار، گام‌های گیتار به معنی “الگوهای نت” هستند. تعاریف گوناگونی برای گام در موسیقی وجود دارد. در یکی از این تعاریف: گام توالی چند نت است که به ترتیب ارتفاع مرتب شده‌اند و گستره صوتی‌شان جمعاً دوازده نیم‌ پرده مساوی با هم یا یک اکتاو است. گام ممکن است بالا رونده و یا پایین ‌رونده باشد. یعنی ارتفاع نت‌‌ها در آن به صورت صعودی یا نزولی مرتب شده ‌باشد. ما در گیتار گام‌های مختلف داریم که در ادامه مهمترین آنها را اشاره میکنیم:

• گام پنتاتونیک در (تئوری موسیقی)

اکثر نوازندگان، یادگیری گام‌ها را با گام پنتاتونیک مینور آغاز می‌کنند. این گام در موسیقی راک به شکل مداوم استفاده می‌شود و صدایی نزدیک به گام‌های بلوز دارد.

• گام دیاتونیک ماژور

درک چگونه کارکرد گام ماژور خیلی ضروری است به این علت که الگوی آن معیاری است که ما با استفاده از آن هر صدای موسیقی دیگری را توصیف می کنیم. هر آکورد و گامی در قیاس با این گام معلوم می‌شود. اگرکه می خواهید گام‌های گیتار را آموزش ببینید، این بهترین نقطه آغاز است. این گام صدای واضح و شاد را دارا است.

• گام مینور

گام دیگری که باید برای یادگیری گیتار بیاموزید، گام مینورMinor  است. در مجموع سه نوع گام مینور وجود دارد:

1.گام مینور طبیعی ( دانستن این گام ضروری است)

2.گام مینور هارمونیک Harmonic Minor: این گام عالی است و اگر آن را به خوبی یاد بگیرید در روند آموزش شما بسیار تاثیر گذار است.

3.گام مینور ملودیک Melodic Minor: یادگیری این گام ضروری نیست.

راهنمای خرید گیتار آکوستیک 

خرید اولین گیتار دارای اهمیت است و اگر قصد دارید به طور جدید آموزش گیتار را شروع کنید باید بدانید که اولین ساز تاثیر بسیار زیادی در روند یادگیری شما خواهد داشت. اگر شما جدیدا می‌خواهیدکه یادگیری گیتار را آغاز کنید، پیشنهاد می‌کنیم که اطلاعات عمومی خود را درباره ساز گیتار افزایش دهید تا بتوانید با توجه به درآمد خودتان بهترین گیتار برای شروع به یادگیری را خریداری کنید.

• قیمت با کیفیت خوب

این عامل یکی از مهمترین عوامل برای مبتدیان است. آنها به دنبال قیمت، اما حداقل کیفیت گیتار آکوستیک هستند، به این علت می‌دانند که احتمالاً در یک سال باید ساز جدیدی تهیه کنند.

در این صورت بستگی به هدف شما دارد که پیشرفته تر بنوازید یا اینکه از همان سطوح راضی هستید این که آیا می‌خواهید با یک گروه پیشرفته تر بنوازید یا فقط هدف شما این است که در مهمانی‌های شبانه گیتار بزنید، این می‌تواند در تصمیم شما بسیار حائز اهمیت باشد.

• نظرات اساتید

یکی از مهم‌ترین عوامل این است که اساتید باتجربه در خصوص مارک‌ها چه می‌گوید. علی الخصوص برای مبتدیانی که به کمک افراد با تجربه تر نیاز دارند، سعی کنیدکه نه فقط از نظرات اساتید گوناگون، بلکه از تجربه‌های افراد تازه کار که به تازگی گیتار تهیه کرده اند هم در این حیطه استفاده کنید.

• بدنه گیتار

اندازه و شکل بدنه روی نوع صدا و توانایی پخش صدای ساز تاثیربسزایی دارد. پیدا کردن فرم بدن مناسب با نیازها و تناسب اندام شما به شما در انتخاب گیتار آکوستیک متناسب شما کمک می کند.

• ظاهر گیتار

گرچه اولویت پر اهمیتی نیست، اما در آخرمهم می‌باشد. یک گیتار آکوستیک زیبا و جذاب می تواند انگیزه شما را برای نواختن برانگیزد. 

• دسته گیتار

کیفیت دسته گیتار یکی از مهم‌ترین نکاتی است که همه اساتید این ساز در زمان آموزش گیتار آکوستیک به آن اشاره می‌کنند. دسته گیتار در پایین به بدنه ساز وصل شده و در بالای ساز به پایان می رسد. روی دسته ای صفحه ای وجود دارد که آن را صفحه انگشت گذاری می‌نامند. این صفحه معمولاً از چوب کریستال یا آبنوس ساخته شده است. یک میله فولادی در وسط دسته قرار می‌گیرد تا از پیچ خوردگی یا پیچ خوردگی آن در اثر فشار ناشی از کشش سیم‌ها و عوامل محیطی جلوگیری کند. تنظیم دقیق این میله از افت کیفیت صدا در آن جلوگیری می‌کند. در بالای دسته سردسته وجود دارد که گوشی‌های تنظیم کننده روی آن قرار دارند.

• سبک و صدا

گرچه همه گیتارهای آکوستیک طراحی اولیه و عناصر ساختاری یکسان را دارا می‌باشند، تفاوت‌های بسیاری هم وجود دارد که بر صدا و پخش تأثیر بسزایی می گذارد. این تفاوت‌ها عبارتند از:

• عرض و طول دسته
• جنس سیم‌های گیتار
• سطح بدنه
• جنس چوب
• فرم بدنه
• عرض و طول دسته

با توجه به اندازه بدنه گیتار، نوع ضخامت و عرض دسته گیتار ممکن است متفاوت باشند. این گزینه به طور خاصی بر صدای خروجی گیتار شما تأثیری نمی‌گذارد، اما در نواختن و نگه داشتن در دست بسیار حائز اهمیت است. برای مثال، اگر انگشتان کوتاهی دارید، بهتر است گیتاری با قطر کوتاه تر دسته را انتخاب کرده و بخرید.

• جنس سیم‌ها

یک تصوراشتباه این است که گیتار جدید اول باید دارای سیمهای نایلونی باشد، به این علت که در انگشتان راحت‌تر است، و این امر باعث می‌شود نوازنده احساس راحتی کند.

اما مشکلی که پیش می‌آید این است که نوازنده دیگر نمی‌تواند سیم‌های نایلونی را به فولاد تغییر بدهد و کیفیت سیم‌های نایلونی با گذشت زمان بهبود نمی‌یابد.

• جنس چوب

اگر در حین خرید می‌توانید انواع گیتارهای آکوستیک را با چوب درختان گوناگون انتخاب کنید، باید از انواع مواد چوب به حد کافی اطلاع داشته باشید. این امر به شما این امکان را میدهدتا صدای متناسب با گیتار خود را تشخیص دهید.

• فرم و سطح بدنه

انتخاب‌های گوناگونی برای فرم بدنه است، زیرا شرکت‌های گوناگون برای ایجاد گیتار آکوستیک باسلیقه‌های گوناگون کار می‌کنند. البته باید برای شما دارای اهمیت باشد که آیا سازی که انتخاب می‌کنید صدای مورد توجه شما را ایجاد می‌کند یا نه‌. در واقع بدنه گیتار نقش اصلی را در صداگذاری آن ایجاد می‌کند. بیشتر صفحه بلندتر صدایی عمیق‌تر و بلندتری را ایجاد می‌کند.

در زمینه آموزش گیتار آکوستیک و گیتار کلاسیک تفاوت چندانی وجود ندارد و منابع آموزشی یکسانی به آموزش این سازها می‌پردازند. اما باید به بدانید که هر یک از این دو ساز به دلیل لحن و فضای متفاوتی که در موسیقی ایجاد می‌کنند دارای تکنیک‌های متفاوتی هستند. به همین جهت در سطوح بالاتر آموزش گیتار آکوستیک و آموزش گیتار کلاسیک دارای تفاوت‌هایی هستند که با پیشرفت در یادگیری این سازها متوجه این تفاوت‌ها خواهید شد.