تایپوگرافی در ایران
تاریخ خوشنویسی در یک قرن گذشته در ایران نشان می‌دهد که ایرانی‌ها خط را می‌شناسند و می‌دانند چطور برای خلق کردن یک طرح هنری از آن استفاده کنند. اما تعریفی که از تایپوگرافی در ایران وجود دارد با کشورهای دیگر متفاوت است. در کشورهای غربی تایپوگرافی هنری محسوب می‌شود که در آن فقط از حروف تایپی استفاده شده باشد. درحالی‌که در نمایشگاه‌های هنری ایران شاهد کنار هم قرارگرفتن انواع کارها در کنار هم به نام «تایپوگرافی» هستیم.
مانند حروف تایپی، حروف طراحی شده با دست (خوشنویسی و انواع آن) و غیره در کنار تصویر (عکس، تصویرسازی) شاید با کنار هم قرارگرفتن این کارها بتوانیم به تعریفی تقریبی از اصطلاح «تایپوگرافی ایرانی» برسیم. اما در کشورهای صاحب‌سبک این هنرها هرکدام جدا از یکدیگر هستند و تعریف خاص خود را دارند.
تایپوگرافی فارسی
در ده سال اخیر در ایران رابطه بین تایپ و تصویر بسیار موردبحث بوده است. اگر در حوزه طراحی گرافیک مشغول به فعالیت باشید، حتماً از تأثیر تایپوگرافی فارسی در رفتار و فرهنگ طراحی ایران باخبر هستید. پنجمین رویداد طراحان گرافیک به نام دوسالانه سرو نقره‌ای نیمه دوم سال ۹۶ برگزار شد. در اولین نشست تخصصی این رویداد موضوع و محوریتی به نام «تایپ دیزاین» موردبحث قرار گرفت.
تفاوت و شباهت تایپوگرافی با کالیگرافی
اگر شما علاقه‌مند به آموزش كاليگرافي و آموزش تایپوگرافی فتوشاپ هستید و یا قصد دارید شخصی را در شرکت خود استخدام کنید بهتر است تفاوت این دو را با یکدیگر بدانید تا هنگام صحبت با صاحب‌نظران این دو تخصص بتوانید موضوعات را به‌خوبی درک کنید. تایپوگرافی حرفه ای با کالیگرافی (خوشنویسی) اندکی تفاوت دارد.
تایپو گرافی یکی از شاخه‌های طراحی گرافیک است. یک طراح از حروف و فونتهای آماده برای رساندن مفهوم یک تصویر یا نوشته استفاده می‌کند. تایپوگرافی در کلیه زبان‌ها مانند فارسی و یا انگلیسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در کالیگرافی برای خلق آثار هنری از قلم و جوهر برای نوشتن روی کاغذ استفاده می‌کنند و در واقع همان هنر خوشنویسی ایرانی است. هنرمند بر اساس تجهیزات و امکانات از پیش تعیین شده نوشتن و خطاطی روی کاغذ را انجام می‌دهد اما در تایپوگرافی طراح بر اساس نیاز فونت‌ها و حروف را انتخاب می‌کند و آنها را تغییر می‌دهد.
کاربرد تایپوگرافی
تایپوگرافی همه‌جا وجود دارد. روی پوستر، بروشور، لوگو و سایت‌ها به میزان کم یا زیاد از تایپوگرافی در طراحی‌های خود استفاده کرده‌اند.
کاربرد تایپوگرافی در گرافیک
طراحان گرافیک از تایپوگرافی برای تنظیم متن، درون طرح استفاده می‌کنند. استفاده از حروف به طراح این امکان را می‌دهد تا طرحی زیبا و دلنشین خلق کند و با ارائه ایده‌های منحصر با مخاطبان خود به روشی هدفمند ارتباط برقرار می‌کنند. تایپوگرافی در طیف گسترده‌ای از طراحی شامل: لوگو، بسته‌بندی محصولات، طراحی جلد کتاب، بیلبورد تبلیغاتی و غیره کاربرد دارد.
کاربرد تایپوگرافی در طراحی UI سایت
در طراحی رابط کاربری (UI) وب‌سایت و یا اپلیکیشن برای ایجاد یک طرح کاربرپسند باید سلیقه به خرج داد. همان گونه که یک متن و ظاهر زیبا می‌تواند مخاطب را جذب کند. یک متن و یا ظاهر نامناسب به شکل قابل‌توجهی می‌تواند تأثیر بد روی مخاطب بگذارد. وقتی از متن و فونت نامناسب استفاده شود، کاربر مایل به خواندن متن نخواهد بود و بدون توجه به کالا و خدمات، سایت را ترک می‌کند.
چرا تایپوگرافی اینقدر طرفدار پیدا کرده است؟
در تجارت بین کسب‌وکارها فضای رقابتی وجود دارد و هر برند تلاش می‌کند، یک هویت و برند متمایز برای خود ایجاد کند. استفاده از تایپوگرافی برای انتقال پیام برند به مشتریان یا مخاطبان هدف یک برند تجاری بسیار مهم است. برندها از تایپوگرافی به‌عنوان ابزاری قوی برای تبدیل متن به تصویری تأثیرگذار استفاده می‌کنند تا نظر مشتریان را جلب کنند.
استفاده خلاقانه و حرفه‌ای از تایپوگرافی باعث ایجاد اعتبار برای برند می‌شود. همچنین برای کاربران سایت تجربه فوق‌العاده رقم می‌زند و دسترسی آنها به اطلاعات را آسان می‌کند. شفاف و خوانا بودن اطلاعات نظر کاربران را جلب کرده و آنها زمان بیش‌تری را برای مطالعه سایت شما اختصاص می‌دهند.
آموزش تایپوگرافی ؛ از اصول اولیه تا طراحی عملی
برای این که بهترین تایپوگرافی را برای برند خود طراحی کنید علاوه بر اموزش تایپوگرافی لازم است فاکتورهای گوناگونی را در نظر بگیرید و قبل از اقدام به طراحی در مورد آنها جستجو کنید.
هویت برند
هویت برند مجموعه‌ای از ارزش‌ها، نحوه ارتباط با مشتری، نحوه ارائه محصول به مشتری، ارتباط شما با مخاطب و در حقیقت احساسی است که به مخاطب منتقل می‌کنید. نام برند و شخصیت برند (مجموعه رفتار کسب‌وکار شما) تا مدت‌ها بر سر زبان‌ها و در ذهن مخاطب خواهد ماند. بهتر است قبل از طراحی لوگو فکر کنید و تصمیم بگیرید دوست دارید چگونه ظاهر شوید؟ به‌صورت رسمی و خشک یا دوستانه؟
حتماً شما هم وقتی نام برندهای بزرگ مانند کوکاکولا یا پپسی به گوشتان می‌خورد آرم آن برند، تبلیغات و شعارهای این برندها در ذهنتان تداعی می‌شود. همه این موارد در کنار هم از رنگ برند تا تبلیغات همان چهره برند است که نشان از قوی بودن آنها دارد و در ذهن مخاطب ماندگار شده است.
لحن برند
دوست دارید با چه لحنی با مخاطب صحبت کنید. لحن گفتاری یا نوشتاری؟ در این مورد مهم است که چه جمله‌ای را به‌عنوان پیام می‌خواهید به مخاطب برسانید و آن را درست انتقال دهید. اگر لحن برند شما رسمی است شاید بهتر باشد هنگام نوشتن و انتخاب فونت از فونتهای ساده و مینیمال استفاده کنید و حواس مخاطب را فقط به جمله جلب کنید.
الهام گرفتن
اگر برای تایپوگرافی منحصربه‌فرد ایده‌ای به ذهنتان نمی‌رسد بهترین راه دیدن کار طراحان و رقبای کسب‌وکارتان است. با دیدن نمونه‌وارهای آنها می‌توانید ایده جدید در ذهن خود شکل دهید. در این زمینه شبکه‌های اجتماعی مانند پینترست را دنبال کنید.
عملکرد
در نظر بگیرید فونتی که انتخاب می‌کنید با محل نشر آن متناسب باشد. برای مثال اگر قصد انتشار تایپوگرافی در سایت را دارید، فونتهای مناسب برای سایت را انتخاب کنید. اگر می‌خواهید تایپوگرافی را بر روی پوستر طراحی کنید حتماً سایز مناسب برای فونت را در نظر بگیرید تا عملکرد و نتیجه کار با مشکل مواجه نشود.
بازده
بازدهی ساخت تايپوگرافي به‌اندازه ظاهر آن اهمیت دارد. در درجه اول باید سعی کنید تایپوگرافی شما راهنمای خوبی برای مخاطب باشد. پیام برند را به‌صورت واضح و شفاف به مخاطب منتقل شود و پس آن زیبایی و ظاهر را در نظر بگیرید.
درج اطلاعات
اطلاعات مهم را در بالای صفحه درج کنید. پیام اصلی برند خود را در بالای صفحه و در مرکز توجه مخاطبان خود قرار دهید. می‌توانید فونت آن را متفاوت از بقیه متن انتخاب کنید و آن را بولد کنید.
طرح آزمایشی
وقت بگذارید و با فونتهای مختلف تایپوگرافی طراحی کنید تا بتوانید بهترین آن را برای برندتان انتخاب کنید. برای انتخاب بهترین فونت و طراحی فقط آزمایش کردن مداوم جواب می‌دهد تا زیبایی و متناسب بودن فونت‌ها را بررسی کنید. از دیگران نظر بخواهید، حتی از مخاطبان کسب‌وکارتان تا فونت مناسب برای لوگو کسب‌وکارتان پیدا کنید.
نکات و قوانین طراحی تایپوگرافی
باید برای طراحی تایپوگرافی یک برنامه استراتژیک داشته باشید. زیرا هر عنصر در طراحی تایپوگرافی بر درک مشتری در هنگام خرید محصول شما اثر می‌گذارد. وقتی با برنامه به سمت جلو حرکت کنید مشتریان را ترغیب می‌کنید تا با برند شما ارتباط بهتری داشته باشند. در ادامه نکات و قوانینی که کمک می‌کند تا طرح بهتری طراحی کنید را باهم مرور میکنیم:
انتخاب فونت مناسب
یک طراح گرافیک بهتر است انواع فونت را بشناسد و کاربرد آنها را بداند. برای مثال در تایپوگرافی فارسی فونتهای نستعلیق، فونت زرقان، ثلث و غیره از رسم‌الخطی‌های قدیمی و سنتی ایرانی طراحی شده است. فونت‌ها بنا بر سبکی که دارند کاربرد متفاوتی دارند.
مثال: متن نامه اداری با فونت نستعلیق و ثلث و زرقان نوشته نمی‌شود. بلکه از این نوع فونت در تایپوگرافی‌های مذهبی و نوشتن اسامی ائمه استفاده می‌شود.
فونت‌هایی مانند ایران سانس، وزیر، دانا به دلیل خوانا بودن در تجربه کاربری سایت و اپلیکیشن استفاده می‌شود.
فونتهای انگلیسی نیز به دودسته تقسیم می‌شوند:
- فونتهای سریف فونت Serif Font
- فونتهای سریف به خطوط زائد و تزئینی گفته می‌شود که در ابتدا و انتهای حروف مختلف وجود دارد.
- فونتهای سنس سریف (Sans Serif)
- فونتهای سنس سریف برعکس فونتهای سریف در ابتدا و انتها فاقد حروف اضافه هستند.
چگونه فونت بهتری انتخاب کنیم؟
برای این‌که در یک من از چند فونت استفاده شود قانون خاصی وجود ندارد. اما بهتر است برای جداسازی هر بخش از متن از فونت‌هایی با اندازه مختلف، رنگ متفاوت، وزن متفاوت و استایل‌های متفاوت استفاده کنید.
برای این‌که یک طرح مینیمال و ساده داشته باشید که راهنمای خوبی برای مخاطب باشد، بهتر است از تعداد محدودی از فونت استفاده کند تا تشخیص متن برای خواننده راحت باشد. از نگاه دیگر هنگام استفاده از فونتهای مختلف دقت داشته باشید که فونتهای انتخابی شما یک ارتباط و انسجام در متن ایجاد کند.
آموزش تایپوگرافی یکی از راه هایی است که می‌توان کسب درآمد کرد و طراحی خاصی به جا گذاشت. آموزش تایپوگرافی چهره هم نیز از دیگر روش‌هایی است که می‌توان با آن طراحی های متنوعی باب سلیقه مشتریان انجام داد. بهتر است برای شروع این کار، دوره‌ها و آموزش‌ها را به صورت کامل گذراند.
