مقدمه‌ای بر SQLite

پایگاه‌های داده قابلیت‌های متعددی را ارائه می‌دهند که به‌وسیله آن‌ها می‌توان حجم زیادی از اطلاعات را به راحتی از طریق وب و ورودی و خروجی داده‌های با حجم بالا را روی یک فایل معمولی مانند یک فایل متنی مدیریت کرد. SQL یک زبان پرس‌وجو به‌حساب می‌آید و در پایگاه‌های داده بسیار محبوب است. بسیاری از وب‌سایت‌ها از MySQL استفاده می‌کنند. SQLite یک نسخه «سبک» است که روی نحو بسیار شبیه به SQL کار می‌کند.

SQLite یک موتور پایگاه داده SQL با دامنه عمومیو ویژگی‌های کامل، مستقل و باقابلیت اطمینان بالا است و در واقع SQLite پرکاربردترین موتور پایگاه داده در وب جهانی به‌حساب می‌آید. پایتون دارای کتابخانه‌ای برای دسترسی به پایگاه داده‌های SQLite به نام sqlite3 است که برای کار با این پایگاه داده در نظر گرفته شده‌اند و از نسخه 2.5 با بسته پایتون همراه شده است. ویژگی‌های SQLite به صوت موارد زیر هستند:

• عدم وابستگی به سرور
• خودکفا
• بدون نیاز به پیکربندی
• تراکنشی
• پایگاه داده واحد

در دوره آموزش SQLite پایتون با این ویژگی‌ها آشنا خواهیم شد و با این حال اینجا نیز توضیحاتی ارائه می‌شود.

عدم وابستگی به سرور

به‌طورکلی، یک RDBMS مانند MySQL، PostgreSQL و غیره، برای کار کردن به یک فرآیند سرور جداگانه نیاز دارد. برنامه‌هایی که می‌خواهند به سرور پایگاه داده دسترسی پیدا کنند از پروتکل TCP/IP برای ارسال و دریافت درخواست استفاده می‌کنند و به آن معماری کلاینت/سرور می‌گویند.

SQLite برای اجرا به سرور نیاز ندارد. پایگاه داده SQLite به برنامه‌ای که به پایگاه داده دسترسی دارد پیوست می‌شود. پایگاه داده SQLite مستقیماً از فایل‌های پایگاه داده ذخیره شده روی دیسک می‌خواند و می‌نویسد و برنامه‌ها با آن پایگاه داده SQLite تعامل دارند.

خودکفا

SQLite مستقل است به این معنی که به هیچ‌گونه وابستگی خارجی مانند سیستم‌عامل یا کتابخانه خارجی نیاز ندارد. این ویژگی SQLite به ویژه در دستگاه‌های جاسازی شده مانند آیفون، تلفن‌های اندروید، کنسول‌های بازی، پخش‌کننده‌های رسانه‌ای و غیره کمک می‌کند.

 SQLite با استفاده از ANSI-C توسعه یافته و کد منبع به‌صورت یک sqlite3.c بزرگ و فایل هدر آن sqlite3.h موجود است. اگر کاربران می‌خواهند برنامه‌ای توسعه دهند که از SQLite استفاده می‌کند، فقط باید این فایل‌ها را در پروژه رها کنند و آن را با کد کامپایل کنند که در دوره آموزش SQLite پایتون به‌صورت عملی این کار آموزش داده خواهد شد.

بدون نیاز به پیکربندی

SQLite بدون پیکربندی است به این معنی که نیازی به راه‌اندازی یا مدیریت نیست. به دلیل معماری بدون سرور، لازم نیست SQLite را قبل از استفاده از آن نصب کنید. در SQLite هیچ فرآیند سروری وجود ندارد که نیاز به پیکربندی، شروع و توقف داشته باشد.

تراکنشی

پایگاه داده SQLite در پایتون به‌صورت Transactional است به این معنی که آن‌ها اتمی، سازگار، ایزوله و بادوام (ACID) بوده تمام تراکنش‌ها در SQLite کاملاً مطابق با ACID هستند. به‌عبارت‌دیگر، تمام تغییرات در یک تراکنش به طور کامل یا اصلاً انجام نمی‌شود، حتی زمانی که یک موقعیت غیرمنتظره مانند خرابی برنامه، قطع برق یا خرابی سیستم‌عامل رخ دهد.

پایگاه داده واحد

SQLite یک پایگاه داده واحد است به این معنی که به یک اتصال پایگاه داده اجازه می‌دهد تا به چندین فایل پایگاه داده به طور هم‌زمان دسترسی داشته باشد. این خصلت SQLite ویژگی‌های خوبی مانند پیوستن جداول در پایگاه‌های داده مختلف یا کپی کردن داده‌ها بین پایگاه‌های داده در یک دستور را به همراه دارند. SQLite همچنین از انواع پویا برای جداول استفاده می‌کند. این بدان معنی است که شما می‌توانید هر مقدار را در هر ستونی، صرف‌نظر از نوع داده، ذخیره کنید. در دوره آموزش SQLite پایتون ما در رابطه با انواع ویژگی، کاربرد و امکانات SQLite چیزهایی زیادی خواهیم آموخت.

ماژول SQLite

Python SQLite برای نشان دادن نحوه توسعه برنامه‌های پایگاه داده پایتون با پایگاه داده SQLite استفاده می‌شود. شما یاد خواهید گرفت که چگونه عملیات پایگاه داده SQLite را از پایتون انجام دهید. SQLite با اکثر کامپیوترها و دستگاه‌های تلفن همراه و مرورگرها داخلی عرضه می‌شود. ماژول رسمی sqlite3 پایتون به ما کمک می‌کند تا با پایگاه داده SQLite کارکنیم.

راه حل ذخیره‌سازی مبتنی بر فایل همچنین دسترسی هم‌زمان را فراهم می‌کند، به این معنی که چندین فرآیند یا رشته می‌توانند به یک پایگاه داده دسترسی داشته باشند.

مزایای SQLite چیست؟

در اینجا چند مزیت SQLite آورده شده است:

• SQLite که در اکثر سیستم‌عامل‌های تلفن همراه، مانند Android و iOS گنجانده شده است. اگر می‌خواهید یک راه‌حل ذخیره‌سازی داده مستقل و بدون سرور داشته باشید، SQLite می‌تواند انتخابی عالی باشد.
• به‌جای استفاده از فایل‌های عظیم CSV، می‌توانید از قدرت SQL استفاده کرده و تمام داده‌های خود را در یک پایگاه داده SQLite قرار دهید.
• SQLite می‌تواند برای ذخیره داده‌های پیکربندی برنامه‌های شما استفاده شود. درواقع، SQLite تقریباً 35٪ سریع‌تر از یک سیستم مبتنی بر فایل مانند یک فایل پیکربندی است.

در دوره آموزش SQLite پایتون ما با مزایا و دلایل بیشتری برای انتخاب SQLite آشنا خواهیم شد.

معایب SQLite چیست؟

در کنار همه مزایا، SQLite معایبی نیز دارد، ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برخلاف MySQL یا PostgreSQL، دیتابس SQLite فاقد قابلیت‌های چند کاربره است.
• SQLite هنوز یک راه حل ذخیره‌سازی داده مبتنی بر فایل است، نه یک سرویس. شما نمی‌توانید آن را به‌عنوان یک فرآیند مدیریت کنید، نمی‌توانید آن را شروع یا متوقف کنید، یا مصرف منابع را مدیریت کنید.
• SQLite یک موتور پایگاه داده منبع باز و ساده است که به شما امکان می‌دهد یک پایگاه داده رابطه‌ای ایجاد کرده و با آن تعامل داشته باشید. به‌طورکلی، بسیار سبک وزن بوده و تقریباً در تمام زبان‌های برنامه‌نویسی ازجمله پایتون قابل استفاده است.

چرا SQLite؟

ممکن است که برای کاربران سؤال باشد که چرا باید از SQLite با وجود فناوری‌های مشابه استفاده کرد؟ عمده دلایل استفاده از SQLite به‌صورت موارد زیر است:

• ساده: SQLite به فرآیند تنظیم نیاز ندارد و نیازی به راه‌اندازی، توقف یا پیکربندی هیچ سروری برای کار روی آن نیست.
• هم‌زمانی یا Concurrency: توانایی اجرای چندین پرس‌وجو یا دسترسی به چندین فایل پایگاه داده را به طور هم‌زمان در یک اتصال واحد می‌دهد.
• قابلیت اطمینان: می‌تواند با هر فایل پایگاه داده و رشته‌های SQL که به طور مخرب طراحی شده‌اند روبرو شود.
• کنترل: با استفاده از پرس‌وجوهای قدرتمند SQL می‌توان به محتوا دسترسی پیدا کرد و به‌روز کرد.
• مقیاس‌پذیری: SQLite مقیاس‌پذیر است ولی تا زمانی که برای چند کاربر در موارد با دسترسی بالا به آن نیاز نداشته باشید.

سخن پایانی

دیتا بیس SQLite یکی از مهم‌ترین زبان‌های پرس‌وجو است که با ادغام آن با پایتون python شگفتی می‌آفریند و یادگیری آن برای هر فردی که به برنامه‌نویسی پایتون علاقه دارد بسیار ضروری به‌حساب می‌آید. اگر شما هم به فکر یادگیری SQLite هستید، هم‌اکنون با ثبت‌نام رایگان در دوره آموزش SQLite پایتون، اولین و مهم‌ترین قدم در این راه را بردارید. کار با SQLite بسیار ساده و در استفاده از پایتون برای اجرای کوئری‌ها بسیار شگفت‌انگیز عمل می‌کند. در دوره آموزش SQLite شما آموزش ساخت هر نوع پرس‌وجویی را یاد خواهید گرفت.