از مقدماتی تا پیشرفته
آیا به نحوه عملکرد روابط انسانی علاقه دارید؟ آیا تا به حال به این فکر کردهاید که واقعا جامعه ما چقدر جذاب است؟ یا میتوانید تصور کنید که چگونه تغییرات در سیاست، دولت، اقتصاد و فرهنگ میتواند بر جامعه تأثیر بگذارد؟ اگر این نوع سؤالات برای شما جالب است، باید به آموزش علوم اجتماعی فکر کنید. این رشته یکی از رشتههای پرطرفدار است که علاقه مندان با شرکت در کنکور انسانی میتوانند آن را در دانشگاه دنبال کنند. به علاوه رشته علوم اجتماعی در وزارت علوم و تحقیقات به عنوان یکی از رشتهها در آموزش عالی شناخته شده و با ارائه در دانشگاه فرهنگیان به عنوان شغل دبیری علوم اجتماعی نیز ارائه میشود. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در رابطه با آموزش این رشته و اهمیت آن در جامعه به دست آوریم.
در ابتدای کار بهتر است درباره ماهیت این رشته صحبت کرده و به این سوال که علوم اجتماعی چیست پاسخ دهیم. علوم اجتماعی در حقیقت هر شاخهای از مطالعات دانشگاهی یا علمی است که به رفتار انسانها در جنبههای اجتماعی و فرهنگی زندگی آنها میپردازد. معمولا آموزش علوم اجتماعی بیشتر شامل کتابهای اجتماعی از جمله انسانشناسی فرهنگی یا اجتماعی میشود. علوم اجتماعی مطالعه جامعه است. این جمله بدین معناست که با توجه به پیچیدگی انسان، الگوهای رفتاری او و نیازهای مختلفی که دارد نیاز است به طور ویژه به نحوه رفتار و تعامل افراد با یکدیگر توجه شود.
بنابراین رشتههایی مانند علوم اجتماعی میتوانند به ما کمک کنند توضیح دهیم که جامعه چگونه کار میکند و انسان بودن به چه معناست؟ نکته قابلتوجه دیگر این است که رشته علوم اجتماعی نقش کلیدی را در مسائل و مشکلات مرتبط با برنامهریزی و تصمیمات ملی ایفا میکند. در حقیقت نهادهای مختلف کشور مانند نهاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و بسیاری دیگر به کمک کارشناسانی که در رشته علوم اجتماعی تحصیل کردهاند به مسائل خود رسیدگی میکنند.
علوم اجتماعی موضوع مهمی است که میتواند به مردم کمک کند تا در زمینههای مختلف مانند سیاست، شهروندی، آگاهی فرهنگی و برخی دانش عمومی از امور جهانی به افراد آگاه تبدیل شوند. همه دانش آموزان در دوره ابتدایی کلاسهای مطالعات اجتماعی را در مدرسه ابتدایی شروع میکنند تا به درک عمیقی از تاریخ، جغرافیا و فرهنگهای سراسر جهان برسند. در واقع آموزش علوم اجتماعی دانشآموزان را در مورد محیط اطراف خود و حوادثی که در گذشته رخ داده است آگاه میکند.
آنها همان طور که بزرگتر میشوند، در مورد وظایف و مسئولیتهای مدنی خود بیشتر میآموزند و درک بهتری از نحوه عملکرد دولت و اقتصاد پیدا میکنند. همه این اطلاعات در نهایت میتواند به یادگیرندگان بیاموزد که پس از فارغالتحصیلی از دبیرستان، افراد جامعتری باشند. در واقع مطالعه علوم اجتماعی ما را به یک شهروند کارآمد تبدیل کرده و همچنین به ما در حل مشکلات عملی زندگی روزمره کمک میکند.
برخی میگویند هفت شاخه علوم اجتماعی وجود دارد، درحالیکه برخی دیگر ادعا دارند که چهار، پنج، شش یا تعداد دیگری موجود. نظرات در این مورد متفاوت است، با این حال اکثر صاحب نظران موافق هستند که پنج شاخه زیر در این دسته قرار میگیرند:
- مردمشناسی
- اقتصاد
- علوم سیاسی
- جامعه شناسی
- روان شناسی اجتماعی
تاریخ نیز گاهی به عنوان شاخهای از علوم اجتماعی در نظر گرفته میشود، اگرچه بسیاری از مورخان اغلب این موضوع را پیوندهای نزدیکتری با علوم انسانی میدانند. هم علوم انسانی و هم علوم اجتماعی هر دو به مطالعه انسان میپردازند و در واقع آنچه آنها را از هم جدا میکند، تکنیکها و روشهای به کار رفته است.
علوم اجتماعی نقش کلیدی را در پایههای مختلف تحصیلی از ابتدایی تا لیسانس با تقویت مهارتهای کلیدی ایفا میکند، به همین خاطر میتوان گفت که ارزش بسیار زیادی در بازار کار دارد و در آزمون استخدامی از رشتههای محبوب به حساب میآید. در کلاسهای آموزش علوم اجتماعی، دانشآموزان متون را برای درک معنای آنها تجزیه و تحلیل کرده، دادهها را برای پروژههای روندها جمعآوری میکنند و تغییرات در نهادهای اجتماعی را به شکل گروهی بررسی خواهند کرد. ر ادامه نیز برخی از مهمترین مهارتهای کسب شده در یک برنامه علوم اجتماعی آورده شده است که شامل موارد زیر هستند:
در آموزش علوم اجتماعی بر توانایی تجزیه و تحلیل چندین نوع منبع، از جمله منابع مکتوب، دادههای عددی و نتایج نظرسنجی تأکید زیادی شده است. در واقع دانشآموزان تجزیه و تحلیلهای کمی و کیفی انجام داده و یاد میگیرند که چگونه بر اساس تجزیه و تحلیلهای خود به نتیجهگیری کنند. به همین خاطر است که با قبولی در دبیری علوم اجتماعی در دروسی مثل جامعه شناسی به یادگیرندگان آموزش میدهد تا توصیههای مبتنی بر دادهها را ارائه دهند.
رشته علوم اجتماعی در مورد روش تحقیق در زمینه مضامین مربوط به خود، از جمله تحقیقات کیفی و کمی، اطلاعات زیادی را در اختیار افراد قرار میدهد. به طور مثال در طی تکالیف به دانشجویان میآموزد که چگونه منابع داده قابل اعتماد را شناسایی کرده و یک سؤال تحقیق را با استفاده از منابع مختلف ارزیابی کنند؛ بنابراین بسته به دانشگاه، دانشجویان کارشناسی یا کارشناسیارشد ممکن است به عنوان بخشی از پایاننامه ارشد یا پروژه اصلی تحقیقات خود را انجام دهند.
داشتن مهارتهای ارتباطی قوی تقریبا در هر زمینهای به نفع شما است. خوشبختانه دانشجویان رشته آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان یاد میگیرند که ایدههای خود را به صورت نوشتاری و گفتاری به اشتراک بگذارند. به علاوه مدرک علوم اجتماعی دانشکده علوم یا دانشگاه فرهنگیان بر ارتباطات متقاعدکننده افراد تأکید دارد، به این معنا که دانشجویان این رشته باید بتوانند دیگران را از تفسیر دادههای آنها متقاعد کنند.
آموزش علوم اجتماعی میتواند در تقویت مهارت حل مسئله در دانشجویان و دانشآموزان به ویژه در دوره ابتدایی نقش مؤثری داشته باشد. به کمک این علم دانشآموزان یاد میگیرند که مسائل را تعریف کرده، دادهها را جمعآوری و آنها را ارزیابی کنند تا به نتیجه برسند. از حل مسئله همچنین برای بسیاری دیگر از مهارتهای اصلی دیگر علوم اجتماعی از جمله تجزیه و تحلیل، تحقیق و تصمیمگیری کاربرد دارد.
خوشبختانه با یک بررسی ساده میتوان فهمید که بازار کار برای فارغالتحصیلان رشته علوم اجتماعی خوب است و افراد پس از گذراندن دوره آموزش علوم اجتماعی با شرکت در آزمونهای استخدامی مختلف از جمله استخدامی دبیری میتوانند مشغول به کار شوند. در وزارت آموزش و پرورش است که شما میتوانید پس از شرکت در کنکور سراسری رشته دبیری علوم اجتماعی را انتخاب و وارد دانشگاه فرهنگیان شوید. با ورود به این دانشگاه شما به عنوان استخدامی دبیری علوم اجتماعی به صورت رسمی شناخته شده و میتوانید در مدارس به تدریس علوم اجتماعی، فلسفه و منطق و جامعهشناسی بپردازید. حقوق دبیر علوم اجتماعی نیز با توجه به سابقه کاری افراد متفاوت و چیزی بین ۶ تا ۱۵ میلیون تومان تخمین زده میشود. دیگر بخشها و نهادهایی که به افراد متخصص در زمینه علوم اجتماعی نیاز دارند عبارتاند از:
- جهاد کشاورزی
- وزارت کشور
- فرمانداریها
- شهرداریها
- بهزیستی
- و بسیاری ادارات دولتی دیگر
علوم اجتماعی به عنوان رشتهای گسترده و چند رشتهای، نقش بسیار مهم و بارزی در فهم و تحلیل جوامع دارد. این رشتهی پویا و رو به جلو، به ما امکان میدهد تا به دقت و توجه به مسائل اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی جوامع مختلف بپردازیم و روندها و الگوهای پیچیده آنها را بفهمیم.
با درک عمیق از رشته علوم اجتماعی، میتوانیم به دیدگاههای نوینی نسبت به چالشها و مسائل اجتماعی جامعه دست یابیم و به پیدا کردن راهحلهای کارآمد و موثر در این زمینه کمک کنیم. به عنوان مثال، این رشته میتواند به ما کمک کند تا مکانیزمهای اجتماعی را درک کرده و راهکارهایی برای بهبود آنها ارائه دهیم، همچنین از طریق تحلیل دادهها و تکنیکهای مختلف، میتوانیم به پیشبینی روندها و رویدادهای اجتماعی بپردازیم.
با توجه به اهمیت بالقوهی مطالعه علوم اجتماعی و نیاز مبرم جامعه به دانش در این زمینه، از شما دعوت میکنیم تا در دورههای آموزش علوم اجتماعی مکتب خانه شرکت کنید. این دورهها با استفاده از روشهای آموزشی متنوع و تدریس توسط اساتید مجرب، به شما امکان میدهند تا به طور عمیقتری به مفاهیم علوم اجتماعی و روندهای جامعهشناسی، اقتصادی و سیاسی پرداخته و از آنها بهرهمند شوید.
سرویس سازمانی مکتبخونه، بستر رشد و توانمندسازی حرفهای کارکنان در مسیر توسعه فردی آنهاست.