رفتارشناسی دیسک یکی از پرکاربردترین مدلها و ابزارهای موجود در حوزهی رفتارشناسی است. اما پیش از ورود به بحث رفتارشناسی DISC و جزئیات آن لازم است تا با تفاوت بین بحث رفتارشناسی و شخصیتشناسی و همچنین انواع آنها آشنا شویم تا در زندگی شخصی و کاری خود بتوانیم از این مدلها استفاده کنیم.
رفتارشناسی و شخصیتشناسی دو تفاوت عمده دارند. اولین تفاوت آنها این است که رفتارشناسی بیشتر به خودمان کمک میکند اما شخصیتشناسی بیشتر به دیگران کمک میکند تا ما را بهتر بشناسند.
دومین تفاوت رفتارشناسی و شخصیتشناسی در بعد زمانی آنهاست. شخصیتشناسی در اغلب مواقع حال انسانها را هدف قرار میدهد اما رفتارشناسی چراغ راهی است برای آیندهی افراد که در ادامه با مثالهایی تفاوتشان را نشان خواهیم داد.
معرفترین مدلهای رفتارشناسی عبارتند از: رفتارشناسی دیسک (رفتارشناسی DISC) و مدل هالند. همچنین پر استفادهترین و معروفترین مدلهای شخصیتشناسی عبارتند از: شخصیتشناسی با روش MBTI، شخصیتشناسی با مدل کتل، شخصیتشناسی انیاگرام، مدل یونگ و Big Five.
همانطور که گفته شد، مدلهای رفتارشناسی بیشتر به آیندهی افراد کمک کرده و برای خودشناسی به کار میروند. مثلا مدل هالند که شناختهشدهترین مدل برای استعدادیابی افراد است، به شما این کمک را میکند تا ببینید که در چه زمینههایی استعداد دارید و برنامههای بلند مدت شخصی و کاری خویش را با استعدادهای خودتان هماهنگ کنید.
اما مدلهای شخصیتشناسی بیشتر لحظهای هستند. مثلا منابع انسانی سازمانها برای استخدام نیروهای مد نظرشان بهتر است تا از مدلهای شخصیتشناسی استفاده کنند. یا در مباحث فنون مذاکره، شخصیتشناسی یکی از مباحث اصلی است که به مذاکرهکننده کمک میکند تا استراتژی مذاکره خود را بر اساس تیپهای شخصیتی مختلف تغییر دهد و امکان پیروزی در مذاکرات را بالاتر ببرد. البته این مدلها الزاما کامل و دقیق نیستند و به تمامی آنها نقدهایی وارد است.
مدل رفتارشناسی DISC ، همانطور که از نامش هم پیداست، از چهار حرف D، I، S و C تشکیل شده است که هر کدام از این چهار حرف نشان دهندهی مدلهای رفتاری متفاوتی هستند که در ادامه با آنها بیشتر آشنا خواهیم شد. لازم به ذکر است که مدل رفتارشناسی دیسک برخلاف مدل MBTI افراد را در یک طیف قرار میدهد.
مثلا یک فرد در مدل دیسک اگر بیش از 50% با معیارهای D مطابقت داشته باشد دارای ابعاد شخصیتی D است ولی ممکن است یک نفر 20% از این بعد را داشته باشد و اشکالی هم ندارد اما در مدل MBTI افراد یا برونگرا هستند و یا درونگرا و حالت بینابینی وجود ندارد.
حرف D که از ابتدای کلمهی Dominance گرفته شده و به معنای تسلط و احاطه است، صفات مختلفی را در هر فرد میسنجد و میبیند که هر شخص تا چه میزان دارای این صفات است.
مهمترین صفاتی که در گروه D قرار میگیرند شامل: رقابتی بودن، مصمم، ریسک پذیر، صریح بودن، مصر بودن، چالشگرا، شروع کننده، حلال مشکلات و نتیجه گرایی است که معمولا افراد با درصد D بالا، تعداد قابل توجهی از این خصائص را دارند.
حرف I که از ابتدای کلمهی Influence گرفته شده و به معنای تاثیرگذاری است، صفات مختلفی را در هر فرد میسنجد و میبیند که هر شخص تا چه میزان دارای این صفات است.
مهمترین صفاتی که در گروه I قرار میگیرند شامل: مثبتنگر بودن، خلاق بودن، مشتاق بودن، اعتماد کننده، اجتماعی، مشتاق، کلینگر و ترغیب کنندگی است که معمولا افراد با درصد I بالا، تعداد قابل توجهی از این خصائص را دارند.
حرف S که از ابتدای کلمهی Steadiness گرفته شده و به معنای ثبات است، صفات مختلفی را در هر فرد میسنجد و میبیند که هر شخص تا چه میزان دارای این صفات است.
مهمترین صفاتی که در گروه S قرار میگیرند شامل: ثبات بالا، خونسرد، آرام، قبل پیشبینی، ادراک بالا، صبور بودن، دلنشین بودن، دنبال کننده و سنونده خوب است که معمولا افراد با درصد S بالا، تعداد قابل توجهی از این خصائص را دارند.
حرف C که از ابتدای کلمهی Compliance گرفته شده و به معنای تطابق و قانونمدار است، صفات مختلفی را در هر فرد میسنجد و میبیند که هر شخص تا چه میزان دارای این صفات است.
مهمترین صفاتی که در گروه C قرار میگیرند شامل: قاعدهمند، با نزاکت، بالغ، جدی، دقیق، حقیقتیاب، استاندارد بالا داشتن، با وجدان، تجزیه و تحلیل کننده بودن است که معمولا افراد با درصد C بالا، تعداد قابل توجهی از این خصائص را دارند.
دکتر فرشاد نادری، كارآفرينی است که با سابقه چندین ساله در سمتهای مديريتی، ایفاء نقش نموده است. او مدرس دورههای مهارتهای بین فردی و مشاور تخصصی منابع انسانی و کارشناس برنامه زنده از شبکه سوم رسانه ملی میباشد. وی مؤسس و مدیر عامل شركت مشاوره رادمان است كه به عنوان مشاور و مدرس نیز ايفاء نقش مینمايد. او با تكيه بر بيش از 10 سال سابقه مفيد خود در آموزش، هدايت و رهبری، و توسعه سازمانی به اين مهم فائق میشود.
اطلاعات بیشترایوب اسماعیلی فارغالتحصیل کارشناسی ارشد مدیریت است. اگرچه گرایش وی سیستمهای اطلاعاتی مدیریت است اما از همان ابتدا که به عنوان کارشناس منابعانسانی وارد شرکت مخابرات ایران شد، علاقه خود را در این مسیر یافت و پس از آن همواره کوشید تا با قرارگیری در مسئولیتهای مختلف واحدهای منابع انسانی، رسالت و نقش اصلی خود را به صورت متمرکز، در تبیین جایگاه اصلی سرمایههای انسانی به عنوان مهمترین مزیت رقابتی در اختیار سازمانها، ایفا کند.
اطلاعات بیشترسپنتا سکوتی، فارغالتحصیل دوره کارشناسی رشته مدیریت بازرگانی، و کارشناسی ارشد رشته مدیریت منابع انسانی از دانشگاه تهران است. وی هماکنون به عنوان سرپرست نوآوری خدمات و همچنین مشاور و مدرس در گروه مشاوره مدیریت رادمان مشغول فعالیت است.
اطلاعات بیشترشبنم طباطبايینژاد یک کارآفرین با سابقه و با استعداد است که علاقه بسیاری در ایجاد و توسعه کسب و کار بر اساس ایدههای نو دارد. او سابقه و تجربه ایجاد و توسعه پنج کسب و کار موفق در ایران و کانادا در صنایع مختلف را دارد. او دارای مدرك كارشناسیارشد در رشته مديريت بازرگانی (MBA) در شاخه مديريت اجرایی از کشور کانادا و مدرک کارشناسی در رشته مهندسی الکترونیک از دانشگاه علم و صنعت میباشد.
اطلاعات بیشتراین درس پیشنیاز خاصی ندارد.
در صورت قبولی در دوره، گواهی نامه رسمی پایان دوره توسط مکتبخونه به اسم شما صادر شده و در اختیار شما قرار می گیرد.
خدمات منتورینگ به معنای برخورداری دانشجو از راهنما یا پشتیبان علمی در طول گذراندن دوره میباشد. این خدمات شامل پاسخگویی به سوالات آموزشی(در قالب تیکتینگ)، تصحیح آزمون یا پروژه های دوره و ارائه باز خورد موثر به دانشجو میباشد.
این دوره طوری طراحی شده است که محتوای آموزشی دوره حول چند پروژه واقعی و کاربردی هستند تا یادگیری دانشجو در طول دوره به کاربردهای عملی تبدیل شود و به این ترتیب بالاترین سطح یادگیری را فراهم نمایند.
با قرار گرفتن تمرین ها و آزمون های مختلف در طول دوره، محیطی تعاملی فراهم شده است تا بهره گیری از محتوا و یادگیری بهتر و عمیق تر شود.
شما می توانید از طریق تالار گفتگو با دیگر دانشجویان دوره در ارتباط باشید، شبکه روابط حرفه ای خود را تقویت کنید یا سوالات مرتبط با دوره خود را از دیگر دانشجویان بپرسید.
در صورت قبولی در دوره، شما میتوانید با وارد کردن اطلاعات آن در بخش دورههای آموزشی رزومهساز «جاب ویژن»، تایید مهارت خود را در قالب اضافه شدن «مدال مهارت» به روزمه آنلاین خود دریافت نمایید. این مدال علاوه بر ایجاد تمایز در نمایش رزومه شما، باعث بالاتر قرار گرفتن آن در لیست انبوه رزومههای ارسالی به کارفرما شده و بدین ترتیب شانس شما را برای استخدام در سازمانهای موفق و پر متقاضی افزایش میدهد.
در این مقاله قصد داریم به نحوه رفتار شناسی یا درک انسان به واسطه ی مدل DISC و همچنین به تعریف این مدل می پردازیم.
به زبان ساده مدل دیسک مدل DiSC، برای مطالعه جنبه های رفتاری یک فرد در یک موقعیت خاص استفاده می شود. اگر مدل رفتاری خود و دیگران را نمی شناسید و نمیدانید چگونه با ، این مقاله که مدل جهانی دیسک را به شما معرفی خواهد کرد راهنمای شما می باشد.
مدل DiSC یک مدل رفتاری یک چهارم است که بر اساس کتاب «احساسات افراد عادی» یا “The Emotions of Normal People” در سال 1928 به نگارش روانشناس دکتر ویلیام مولتون مارستون نوشته شده است.
مدل DiSC برای مطالعه جنبه های رفتاری یک فرد در محیط شناخته شده او یا در یک موقعیت خاص استفاده می شود. بنابراین، با آزمایش سبک ها و ترجیحات رفتار انسان بر 4 جنبه تمرکز می کند. این یک مدل بسیار خوب است که می تواند به شما در ارتباط بهتر با اطرافیانتان کمک کند.
واژه ی DiSC مخفف عبارت Dominance Influence Steadiness Conscientiousness است. بسیاری از ما ادعای این را داریم که حداقل در یکی از این 4مهارت قادر خواهیم بود خود را به عنوان مسلط در یکی از این چهار حوزه معرفی کنیم. گاهی اوقات ما یک شخصیت ثانویه شامل چهار تیپ شخصیتی دیگر نیز داریم.
هرفردی با فرد دیگر متفاوت است، درست است؟ اما نکته جالب این است که همه افراد در جهان به طور قابل پیش بینی متفاوت هستند! رفتار انسان قابل پیش بینی است. تنها با دانستن رفتار او می توان به راحتی پیش بینی کرد که در یک موقعیت خاص چگونه رفتار یا واکنش نشان خواهد داد. و این کره ی زمین انسان هایی دارد که تنها 4 نوع رفتار دارند. که در ادامه به معرفی هریک از آنها می پرازیم:
افراد با تیپ شخصیتی F کسانی هستند که می خواهند محیط خود را کنترل کنند و سپس کاری انجام دهند تا در دنیای خود تغییر ایجاد کنند. تسلط به قدرت کنترل و قاطعیت مرتبط است.آنها افرادی با اعتماد به نفس هستند، مصمم و رو به حرکت به سمت جلو برای به انجام رساندن چیزهایی که در مقابلشان قرار دارند و چیزهای مهمی خلق می کنند. آنها از چالش ها لذت می برند و به دنبال کنترل هستند. تنها چیزی که نیاز دارند احترام است.
به عنوان مثال، همه ما فردی را دیدهایم که منتظر آسانسور است و بارها و بارها دکمه را فشار میدهد. بله، این یک تیپ رفتاری از نوع D است. فرد ناامید ممکن است فکر کند که می تواند آسانسور را سریعتر حرکت دهد. اما در واقع این کار را نمی کند! چنین سبک هایی غالب، مستقیم و نتیجه محور هستند.
افراد با تیپ شخصیتی D دو دسته هستند کسانی که نمره ی D بالایی دارند و کسانی که نمره ی تیپ شخصیتی D پایینی دارند. افراد با نمرات D بالا، افرادی هستند که در مواجهه با مشکلات و چالش ها بسیار فعال هستند در حالی که افراد با نمره D پایین کسانی هستند که می خواهند قبل از تصمیم گیری تحقیقات بیشتری انجام دهند.
افراد با نمره ی D بالا مشخصات زیر را دارند:
- مطالبه گر
- زورگو و قدرت طلب
- خود محور
- حرکت کننده با اراده قوی
- تعیین کننده
- جاه طلب
- تهاجمی و پیشگام
در حالی که افراد بانمره ی Dپایین مشخصات زیر را دارند:
- محافظه کار
- کم صحبت
- با روحیه ی همکاری
- حسابگر
- کم توقع
- محتاط
- موافق
- متواضع و صلح آمیز
اینفلوئنسرها افرادی هستند که می خواهند دیگران را از طریق صحبت کردن و فعالیت درگیر کنند و تمایل دارند احساساتی شوند. نفوذ به معنای قدرت کنترل یا تأثیرگذاری بر چیزی است. گاهی از کلمه Inducement به جای Influence استفاده می شود.
این افراد خوش بین و الهام بخش هستند. آنها بسیار مشتاق هستند که دوست دارند سرگرمی و انرژی را در هر پروژه ای که در آن شرکت می کنند به ارمغان بیاورند. آنها هنگام درگیر شدن با افراد دیگر بسیار تخیلی هستند. آنها ارتباطات خوبی دارند و همیشه روی تصویر بزرگ تمرکز می کنند. آنها دوستانه و خوش بین هستند. تنها چیزی که آنها نیاز دارند شناخت و محبوبیت است.
به عنوان مثال، فردی پرحرف که همیشه فردی را برای صحبت پیدا می کند. آنها افراد مسلحی هستند و عاشق تعامل با دیگران هستند. آنها مطیع هستند و از قوانین پیروی می کنند و می خواهند بقیه هم همین کار را انجام دهند.
افراد با نمره I بالا دارای مشخصات ذیل هستند:
- متقاعد کننده
- جذب کننده
- سیاسی
- مشتاق
- خونگرم
- نمایشی
- خوش بین هستند و به راحتی اعتماد می کنند.
افراد با نمره I پایین با مشخصات ذیل تعریف می شوند:
- واکنشگر
- واقع گرا
- محاسبه گر
- منطقی
- شکاک و بدبین
- انتقادگر
افرادی با این تیپ شخصیتی آرام هستند و عجله ای برای انجام امور ندارند.. ثبات به صبر، پشتکار و تفکر مربوط می شود. این افراد ثابت قدم و وفادار هستند. آنها صبور هستند و به افراد کمک می کنند تا ارتباط برقرار کنند.
آنها باثبات، حامی و اغلب خجالتی هستند. بیشتر آنها دلسوز، قابل اعتماد، آرام و صبور هستند. تنها چیزی که آنها نیاز دارند امنیت و تایید است. به عنوان مثال یک مرد با ثابت به شدت از محیط اطراف خود آگاه است. او می خواهد همه شاد باشند و خوشبختی را در آن می یابد. شاد دیدن همه او را شادتر می کند. او دیگران را قضاوت نمی کند؛ در عوض سعی می کند به آنها کمک کند.
افرادی که نمره S بالایی دارند، خواهان سرعت ثابت و امنیت هستند و تغییرات ناگهانی را دوست ندارند. ویژگی های آنها به شرح زیر می باشد:
- آرام
- صبور
- قابل پیش بینی
- حساب شده
- پایدار
- استوار
افرادی که نمره S پایینی دارند کسانی هستند که تغییر و تنوع را دوست دارند. و با مشخصات ذیل توصیف می شوند:
- بی قرار
- نمایشی
- عجول
- مشتاق یا حتی تکانشی
افرادی که امتیاز C بالایی دارند به قوانین، مقررات و ساختار پایبند هستند. آنها دوست دارند کار را با کیفیت انجام دهند و آن را در اولین بار به درستی انجام دهند. وظیفه شناسی به ساختار و سازمان مربوط می شود.
این افراد سیستماتیک هستند. آنها تحلیلگر و دقیق هستند و می خواهند هر بار که کارها را انجام می دهند به روش درست انجام دهند. آنها ساختار را دوست دارند. آنها بسیار کمال گرا هستند و تنها چیزی که آنها نیاز دارند ارزش و برتری است.
به عنوان مثال، مردی که بسیار مراقب اطراف خود است. او همیشه مراقب همه چیز است تا محتاط باشد.
افرادی که نمره ی Cبالایی در تیپ شخصیتی C دارند، مشخصات زیر را دارند:
- مراقب
- محتاط
- مرتب و منظم
- دیپلماتیک
- با درایت و دقیق
و کسانی که ضریب C پایینی دارند قوانین را به چالش می کشند و استقلال را به دست می آورند و با عنوان زیر توصیف می شوند:
- یک دنده
- نظردهنده
- غیر سیستماتیک
- خودسر و بی توجه به جزئیات
حال که با تیپ های شخصیتی متفاوت اشنا شدید هر فردی را با مشخصات تیپ ها ملاقات کردید از رفتارشان آنها را درک می کنید.
چهار رفتار DiSC، را میتوان در یک کادر مربعی با 4 قسمت با D و I در ردیف بالا ترسیم کرد و عوامل برونگرای شخصیت انسان را نشان داد و C و S نشاندهنده عوامل درونگرای مشابه است. ستون سمت چپ شامل D و C است که عوامل مربوط به وظایف را نشان می دهد و I و S ستون سمت راست را به اشتراک می گذارند که نشان دهنده عوامل مربوط به جنبه های اجتماعی است.
به عنوان یک رهبر، مهم است که عناصر DiSC را بشناسید تا بتوانید شروع به درک بهتر افراد اطراف خود کنید. همچنین درک این نکته مهم است که همه ما ترکیبی از این سبک های رفتاری هستیم. مطمئناً میتوانید آن ترکیبها را بر اساس محیط ما یا زمانی که یک موقعیت خاص خواستار یک سبک بر دیگری است، تطبیق دهید.
دیسک فقط برای پیشبینی رفتار استفاده نمیشود، بلکه برای رهایی شما از آن اجزا است. این به شما پایه ای برای درک آنچه شما را می سازد، به شما می دهد! و شما را به فکر می اندازد که چه چیزی شما را منحصر به فرد می کند و چگونه می توانید درک بیشتری از شخصیت خود به دست آورید!