تحقیق در عملیات یا پژوهش عملیاتی، یکی از زیرشاخه‌های ریاضیات کاربردی است، که جنبه‌های کاربردی آن در مدیریت صنعتی و مهندسی صنایع مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف این شاخه از علم، به‌کاربستن روش‌های ریاضی برای کمک به تصمیم‌گیری بهتر است. اگر بپذیریم که تصمیم‌گیری مهم‌ترین وظیفه‌­ی یک مدیر است، آنگاه اهمیت تحقیق در عملیات بیشتر آشکار می‌­شود. 

مسائل تحقیق در عملیات بر بیشینه‌سازی (مانند سود بیشتر، سرعت خط تولید بالاتر یا پهنای باند بیشتر) یا کمینه‌سازی (مانند هزینه کمتر یا کاهش ریسک) با استفاده از یک یا چند قید، تمرکز دارند. ایده­‌ی اصلی تحقیق در عملیات یافتن بهترین پاسخ برای مسائل پیچیده‌ای است که با زبان ریاضی مدل‌سازی شده‌اند و باعث بهبود یا بهینه‌سازی عملکرد یک سامانه می‌شوند. پژوهش عملیاتی، طیف وسیعی از مباحث را در بر‌می‌گیرند، برنامه‌ریزی خطی، برنامه­‌ریزی غیرخطی، تئوری صف، اصول شبیه‌سازی، تجزیه تحلیل و تصمیم‌گیری و ... گرایش‌­های مختلف این علم هستند که در نهایت به تصمیم‌های بهتر در تولید و عملیات تعمیر و نگهداری، مکان­یابی، بازاریابی، مدیریت مالی و ... منجر می‌­شود.

گام نخست جهت ورود به دنیای تحقیق در عملیات، برنامه‌­ریزی خطی است. این بخش در تمامی گرایش­‌های حسابداری و مدیریت مدنظر است لیکن در گرایش مدیریت صنعتی اهمیتی مضاعف دارد و در کنار آمار و احتمالات، سکوی اصلی برای ورود به دروس اساسی این گرایش است لذا دانشجویانی که پایه­‌ی قوی در این درس نداشته باشند نخواهند توانست در مدیریت صنعتی موفق شوند. پیش‌نیاز این درس به‌صورت رسمی، درس ریاضیات و کاربرد آن در مدیریت است اما در عمل برای فراگیری تحقیق در عملیات یک، نیازی به تسلط بر دیفرانسیل و انتگرال وجود ندارد و صرفاً آشنایی با مفاهیم خط و صفحه در فضا و مقدمات جبرخطی (دستگاه چند معادله-چند مجهول، ماتریس‌­ها و روش گوس-جوردن) کفایت می‌­کند. 

دوره آموزش رایگان تحقیق در عملیات 1 رشته مدیریت شامل چه مباحثی است؟

سرفصل‌های این دوره، همان سرفصل‌های مصوب درس تحقیق در عملیات 1 برای رشته مدیریت است و شامل مدل‌سازی ریاضی، روش حل ترسیمی، مقدمات جبرخطی، روش سیمپلکس اولیه، انواع حالات خاص، حل به کمک متغیرهای آزاد از علامت و مصنوعی، نظریه دوگانی و کاربردهای آن، قضیه ضعیف و قوی دوگانی، تفسیر اقتصادی دوگان، سیمپلکس دوگان و کاربرد نرم افزارهای لیندو و لینگو می‌باشد

این دوره در کدام دانشگاه و چند جلسه ضبط شده‌است؟

دوره‌­ی حاضر در سال‌­های 1399 و 1400 توسط امیرحسین رهبر در مقطع کارشناسی مدیریت دانشگاه بوعلی سینا تدریس شده است. در این دوره مفاهیم ریاضی با زبانی ساده و قابل فهم برای دانشجویانی که پایه ­ی ریاضی قوی ندارند، بیان شده است و توجه ویژه‌ای به کاربردها و مدل‌سازی متنوع مبذول داشته شده‌است. همچنین نرم‌افزار کاربرپسند لینگو با جزئیات و مثال‌­های مختلف جهت توانمندسازی دانشجویان مورد توجه قرار گرفته است.