آموزش تحلیل کسب و کار
در دنیای کسب و کار امروزی، آموزش تحلیل کسب و کار برای تحلیل و پیشبرد سازمان‌ها و پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. افراد تحت این آموزش یاد می‌گیرند که چگونه استارتاپ‌ها و هم‌چنین سازمان‌های خود را مدیریت و تحلیل کنند. بنابراین می‌توان با اطمینان گفت که سازمان‌های داخلی نیز به اهمیت و مزیت آموختن مفاهیم عمیق تحلیل کسب و کار پی برده‌اند که سعی در استخدام تحلیلگر کسب و کار با دانش عمیق و به روزترین متدها دارند. به این ترتیب است که نیازهای سازمان خود را تحلیل و با تعریف مناسب پروژه‌ها، آن را به اجرا در می‌آورند تا در نهایت سازمان به حداکثر سود ممکن برسد.
تحلیل کسب و کار چیست؟
بنابر گزارش موسسه PMI، در صنایع مختلف دومین عاملی که به عنوان علت شکست پروژه‌ها مد نظر گرفته می‌شود، عدم شناسایی الزامات درست است. کسانی که آموزش تحلیل کسب و کار را بی‌اهمیت دانسته‌اند معمولا در این زمینه، فاقد دانش و بلوغ کافی بوده‌اند. به همین دلیل در عملکرد مالی و اجرای استراتژی‌های سازمان، یا با اثربخشی بسیار پایینی مواجه بوده و یا اینکه شکست خورده‌اند. بنابراین موضوع آموزش تحلیل کسب و کار بیش از پیش مورد توجه بسیاری از شرکت‌ها قرار گرفته است.
در واقع مشکلات و فرصت‌ها دو مولفه‌ای هستند که انگیزه‌ی سازمان‌ها برای استفاده از عملکرد تجزیه و تحلیل کسب و کار به حساب می‌آیند. زیرا که شرکت‌ها و پروژه‌های وابسته به آن‌ها مانند یک موجود زنده، در طول عمر خود دوره‌های مختلف حیات را طی می‌کنند. بر همین اساس در هر مرحله‌ای که با مشکلاتی مواجه می‌شوند باید ابتدا مشکلات را شناسایی، آنالیز و مستند کنند. سپس لازم است برای تحقق نیازهای پروژه‌های خود و رعایت الزامات ذینفعان به تعیین راهکارهای موثرتری بپردازند. این فرآیند خلاصه‌ای از فرآیند دانش تحلیل کسب و کار در یک سازمان را نشان می‌دهد.
تحلیلگر کسب و کار چه کسی است؟
در شرح شغل تحلیلگر کسب و کار باید گفت که چنین فردی کشف، ترکیب و آنالیز اطلاعات گردآوری شده از منابع مختلف درون یک سازمان، شامل ابزارها، فرایندها، مستندسازی‌ها و ذینفعان را بر عهده دارد. بنابراین با کمک کتاب راهنمای تحلیل کسب و کار babok، وظایفش را صرف نظر از عنوان شغلی و یا نقش سازمانی خود انجام می‌دهد. در واقع تحلیلگران کسب و کار فعالیت‌های زیر را انجام می‌دهند تا نیازهای ذینفعان را با راهکارهای ارائه شده مطابقت داده و همراستاسازی کنند. مهمترین وظایف یک تحلیلگر کسب و کار عبارتند از:
- درک مشکلات و اهداف سازمانی
- تحلیل نیازها و راهکارها
- تعیین استراتژی
- ایجاد تغییر و تسهیل همکاری با ذینفعان
بنابراین عناوین شغلی معمول برای تحلیلگران کسب و کار به ترتیب زیر خواهد بود:
- تحلیلگر داده
- تحلیلگر سیستم کسب و کار
- تحلیلگر سازمانی
- معمار کسب و کار
- مشاور مدیر کسب و کار
- مدیر محصول
- تحلیلگر فرآیند
- مهندس الزامات
- مالک محصول تحلیلگر سیستم
انواع تکنیک‌ها در آموزش تحلیل کسب و کار
در دوره تحلیل کسب و کار انواع تکنیک‌های تجزیه و تحلیل در این زمینه به افراد آموزش داده می‌شوند. باید توجه داشته باشید که این تکنیک‌ها در تمام طول پروژه مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و هر مرحله خاص از پروژه یعنی از ابتدا تا زمانی که پروژه به پایان می‌رسد، باید بهترین تکنیک انتخاب و اعمال شود. این تکنیک‌ها به شرح زیر هستند:
تکنیک تحلیل SWOT
SWOT از چهار عنصر تشکیل شده است. S به معنای قوت‌ها، W ضعف‌ها، O فرصت‌ها و T تهدیدها را بیان می‌کند. بنابراین این نمونه تحلیل کسب و کار شامل عوامل داخلی مانند قوت و ضعف و عوامل خارجی مانند فرصت‌ها و تهدیدها است که به عنوان یک تکنیک کامل معرفی می‌شود. می‌توان این تکنیک در آموزش تحلیل کسب و کار را یک تجزیه و تحلیل چهار بعدی دانست که در آن داده‌ها به عنوان پاسخ برای هر چهار بعد به کار می‌روند. به این معنا که تحلیلگر کسب و کار به سوالات زیر در هر یک از بخش‌ها پاسخ خواهد داد.
- قوت: مزیت‌ها و منابع هزینه منحصر به فرد و کمیاب در کسب و کار کدام‌اند؟
- ضعف: معایب، محدودیت‌ها و حوزه‌هایی که باید بهبود یابند، مشخص شوند و کدام عوامل بر کاهش فروش موثرند؟
- فرصت: شانس حوزه‌ها برای بهبود و فرصت‌های خوب چقدر است؟
- تهدید: شناسایی ریسک‌های خارجی کسب و کار و موانع کسب و کار و بازار رقابتی چگونه انجام می‌گیرد؟
تکنیک تحلیل BPM
BPM یا مدل سازی فرآیند کسب و کار به بهبود این فرآیند می‌پردازد. این تکنیک با اینکه یک فرآیند میراثی به حساب می‌آید اما به عنوان راهکار تحلیل کسب و کار در مراحل تجزیه پروژه به کار برده می‌شود. به این ترتیب است که BPM شکاف بین فرآیند کسب و کار موجود و آینده‌ی آن را از بین می‌برد و مراحل زیر را طی می‌کند تا یک کسب و کار را تجزیه و تحلیل کند:
- برنامه‌ریزی استراتژیک انجام می‌شود
- مدل کسب و کار تجزیه و تحلیل می‌گردد
- فرآیند و طراحی آن به طور کامل تعریف می‌شود
- تجزیه و تحلیل فنی برای راه‌حل‌های تجاری پیچیده انجام می‌گیرد
این تکنیک شیوه نموداری دارد و اطلاعات به‌صورت یک چرخه کاری پیوسته نمایش داده می‌شوند. نمودار BPM دو نوع نشانه‌گذاری دارد که شامل:
- BPMN: نمادسازی و ثبت مدل سازی فرآیند کسب و کار
- UML: نمودار فعالیت زبان مدلسازی یکپارچه خواهد بود.
تکنیک تحلیل PESTLE
یکی دیگر از تکنیک‌ها در بوت کمپ تحلیل کسب و کار، تجزیه و تحلیل PESTLE است.در این نوع تکنیک عوامل محیطی که می‌توانند بر برنامه‌ریزی استراتژیک تاثیر بگذارند، گنجانده شده‌اند. این عوامل با عنوان PESTLE به شرح زیر هستند:
- P: سیاسی
- E: اقتصادی
- S: اجتماعی
- T: فنی
- L: حقوقی
- E: زیست محیطی
وظیفه‌ی یک تحلیلگر کسب و کار این است که از روش تجزیه و تحلیل PESTLE برای درک و شناسایی عوامل در محیط سازمان و تجزیه و تحلیل نحوه تاثیرگذاری این عوامل بر عملکرد آینده سازمان استفاده کند.
تجزیه و تحلیل الزامات غیر کارکردی
گاهی اوقات در یک استارتاپ شیوه تکنولوژی تغییر پیدا می‌کند. در این زمان است که آموزش تحلیل کسب و کار به کمک تحلیلگر می‌آید و تکنیک تجزیه و تحلیل الزامات غیر کارکردی را پیشنهاد می‌دهد. برای مثال تغییر یک تکنولوژی به تکنولوژی دیگر که از ابتدا ساختار را اجرا می کند. در این زمان تکنیک تحلیل کسب و کار، تحلیلگر تمرکز خود را بر روی عملکرد سیستم و الزامات ذخیره سازی داده‌ها برای اندازه‌گیری عوامل عملکرد سیستم پیشنهادی داده‌های زنده می‌گذارد. بنابراین در مرحله تجزیه و تحلیل پروژه الزامات غیرکارکردی انجام و در مرحله طراحی پیاده‌سازی می‌شوند. عملکرد، امنیت، ثبت نام یا لاگین شدن (Logging)، قابلیت اطمینان و اعتماد از انواع مختلف الزامات غیر کارکردی هستند.
مراحل تجزیه و تحلیل کسب و کار
فردی که دوره تحلیلگر حرفه‌ای کسب و کار را پشت سر گذاشته باید در حین اجرای آموزش تحلیل کسب و کار در پروژه خود مراحل زیر را انجام دهد:
جمع‌آوری اطلاعات لازم
برای این مهم تحلیلگر باید کارهای زیر را انجام دهد:
- مشخص کردن نقش خود به‌عنوان تحلیلگر کسب و کار
- تعیین ذینفعان اصلی در کسب و کار
- درک سیستم کسب و کار و فرآیندهای موجود به طور صریح و دقیق
- شناسایی و بررسی گذشته پروژه به‌طور کامل
مشخص کردن اهداف اصلی کسب و کار
مسئولیت‌هایی که یک تحلیلگر کسب و کار در این مرحله بر عهده دارد عبارتند از:
- شناسایی انتظارات ذینفعان
- اطمینان داشتن نسبت به صراحت و قابل دستیابی بودن اهداف کسب و کار
- اطمینان حاصل کردن از فراهم بودن زمینه برای تعیین قلمرو و محدوده تجزیه و تحلیل توسط اهداف کسب و کار
مشخص کردن محدوده تجزیه و تحلیل کسب و کار
در هنگام رسیدن به این مرحله در آموزش تحلیل کسب و کار به شما یاد می‌دهند که مراحل زیر را یک به یک انجام دهید:
- تهیه یک پیش نویس واضح و دقیق از محدوده و حوزه تحلیل کسب و کار
- ارائه راه‌حل مناسب و موثر در مورد ماهیت، فناوری و تغییرات فرآیندی
ایجاد برنامه تجزیه و تحلیل کسب و کار
مسئولیت‌های که باعث ایجاد یک برنامه کسب و کار می‌شوند، عبارتند از:
- انتخاب کردن اقلام قابل تحویل مناسب در زمینه تجزیه و تحلیل کسب و کار
- تعریف فهرست خاص خروجی‌های تحلیل کسب و کار با ویژگی پوشش کامل دامنه و شناسایی ذینفعان
- تکمیل اقلام قابل تحویل کسب و کار با طراحی جدول زمانی
تعریف الزامات با جزئیات
برای تکمیل این مرحله نیاز به گذراندن مراحل زیر است:
- جمع کردن اطلاعات
- تجزیه و تحلیل آن اطلاعات
- تهیه پیش‌نویس اولیه با استفاده از اطلاعات
- بررسی کردن و اعتبار‌سنجی محصولات خروجی
- طراحی سوالات مناسب جهت از بین بردن شکاف‌ها
حمایت از اجرای فنی
آموزش تحلیل کسب و کار در این مرحله وظایف اصلی تحلیلگران را این‌گونه بیان می‌کند:
- طراحی کردن به همراه بازبینی راه‌حل نهایی
- به‌روزرسانی با بسته‌بندی کردن مستندات مورد نیاز
- انتخاب متخصصان تضمین کیفیت برای همکاری
- اطمینان حاصل کردن از درک اهمیت الزامات فنی
- مدیریت کردن تغییرات
- ایجاد آمادگی برای پاسخ به سوالات
- کمک کردن به حل برخی از مشکلات
کمک به سازمان در اجرای راه‌حل
وظایف تحلیلگران در این مرحله این گونه است:
- تحلیل و توسعه اسناد فرآیند کسب و کار
- آموزش تحلیل کسب و کار به کاربران با هدف درک تمامی فرآیندها و تغییرات
- همکاری با کاربران
ارزیابی ارزش ایجاد شده توسط راه‌حل
تحلیلگران در این مرحله باید مراحل زیر را به انجام برسانند:
- ارزیابی کردن پیشرفت واقعی کسب و کار
- انتقال دادن نتایج به حامیان پروژه، تیم پروژه و هم‌چنین سایر اعضای سازمان
- پیشنهاد دادن پروژه‌های پیگیری
آموزش تحلیل کسب و کار در مکتب خونه
اگر به تحلیلگری در زمینه کسب و کار علاقه دارید و به دنبال دوره‌های آموزش تحلیل کسب و کار هستید، پیشنهاد می‌شود سری به مکتب خونه بزنید. در این سایت ضمن مشاهده تعداد زیادی ویدیوی آموزشی از اساتید مختلف در سرتاسر ایران، می‌توانید از دوره‌های جامع مکتب خونه استفاده کنید. ویژگی دوره‌های مکتب خونه نسبت به سایر دوره‌ها اهدای مدرک بین‌المللی تحلیل کسب و کار به تحلیلگران است.