از مقدماتی تا پیشرفته
در گذشته اکثر پروژهها، مدتی پس از شروع کار، با افت کارایی روبرو میشدند، بودجههایشان در مسیرهای نادرست خرج میشد و در نهایت با تأخیر فراوان به اتمام میرسیدند. دانشمندان و مهندسان، پس از کلی پژوهش و مطالعه، توانستند دانش و مهارت مدیریت پروژه (Project Management) را ابداع کنند و در اختیار مدیران پروژهها قرار دهند. امروزه به لطف وجود دانش مدیریت پروژه، شاهد افزایش کارایی، اثربخشی و نتیجتاً بهرهوری پروژهها هستیم و میبینیم که در بسیاری از مواقع، کارها طبق برنامه و به شکلی هوشمندانه پیش میرود. مزایای فراوان دانش مدیریت پروژه باعث شده است که افراد بسیاری دنبال یادگیری و آموزش اصول مدیریت پروژه باشند.
آموزش اصول مدیریت پروژه به ما این امکان و اجازه را میدهد که پروژههای کاری خود را به بهترین شکل جلو ببریم و با موفقیت به پایان برسانیم. از طرفی به کمک این دانش میتوانیم به زندگی خودمان نیز سروسامان بدهیم و خیلی بهتر و دقیقتر به خواستههای خودمان برسیم.
برای اینکه بتوانیم، «مدیریت پروژه» را تعریف و درک کنیم، باید ابتدا به مفهوم «پروژه» پی ببریم و اصول تعریف پروژه را بیان کنیم. یک پروژه، مجموعه هماهنگ و ساختارمندی از وظایف است که هدف مشخصی دارند و در مدت زمان معینی به اتمام میرسند. وقتی پروژه به پایان میرسد، محصول یا خدمت خاصی شکل گرفته است. در واقع، «داشتن هدف مشخص»، «زمانمند بودن»، «داشتن پایان مشخص» و «رسیدن به نتیجهای معین»، اصول تعریف پروژه هستند.
اکنون که با تعریف پروژه آشنا شدیم، میتوانیم مفهوم مدیریت پروژه را بهتر و دقیقتر درک کنیم. مدیریت پروژه، کلکسیونی از ابزارها، فرایندها، سیستمها، مهارتها و روشهایی است که به کمک ما میآید تا در طول پروژه با چالشها روبرو شویم و آنها را حل و فصل کنیم. در واقع مدیریت پروژه آمده است تا به ما کمک کند که با یک سری ابزارها و منابع، اهداف پروژهها را محقق کنیم و کاری کنیم که پروژهها در زمان مشخصی اجرایی شوند.
وقتی صحبت از آموزش اصول مدیریت پروژه بر اساس استاندارد PMBOK به میان میآید، باید 12 اصل را مد نظر قرار دهیم. این 12 اصل به ما کمک میکند که پروژه را به شیوهای موفق، مدیریت کنیم:
1. سرپرستی سختکوش، محترم و مراقب باشید. البته این اصل، یکی از مبانی مدیریت نیز محسوب میشود.
2. یک محیط مشارکتی برای تیم پروژه ایجاد کنید.
3. با کسانی که روی پروژه تأثیر میگذارند یا از آن تأثیر میپذیرند، همکاری موثری داشته باشید.
4. تمرکز خود را روی ارزش بگذارید.
5. تعاملات سیستم را بشناسید، ارزشگذاری کنید و به آنها پاسخی درخور دهید.
6. از خودتان رفتارهای رهبرانه به نمایش بگذارید.
7. بر اساس شرایط موجود، رویکرد پروژه را متناسبسازی کنید.
8. به کیفیت فرآیند و محصولات حاصل از پروژه توجه کنید.
9. پیچیدگیهای موجود در پروژه را رهبری کنید. اگر قصد یادگیری و آموزش مدیریت پروژه را دارید، حتماً سعی کنید شیوه رهبری پیچیدگیهای پروژه را به دقت فرابگیرید.
10. سعی کنید واکنشهای درست، هوشمندانه و دقیقی در قبال ریسکهای پروژه داشته باشید.
11. سازگاری و تابآوری را با آغوش باز بپذیرید؛ چون خیلی کم پیش میآید که پروژهای دقیقاً به همان شکلی که برنامه ریزی شده است، پیش برود و به پایان برسد.
12. مدیریت تغییر را جدی بگیرید تا بتوانید در آینده به وضعیتی که در ذهن دارید، دست پیدا کنید.
یادگیری و آموزش اصول مدیریت پروژه، مزایای مختلف و متعددی دارد که در ادامه به چند مورد از این مزایا اشاره خواهیم کرد:
یکی از مهمترین مزایای یادگیری و آموزش اصول مدیریت پروژه، افزایش آگاهی در مورد تکنیکها و روشهای مدیریت و کنترل پروژه است. درست است که در دوره اصول مدیریت پروژه، تکنیکهای حرفهای و اساسی را یاد نمیگیریم؛ ولی دست کم میتوانیم آگاهی خود را در مورد مدیریت پروژه ارتقا ببخشیم و مفاهیمی مثل مفهوم ANSI در فرآیند مدیریت پروژه یا استاندارد PMP، MSP و غیره را بهتر درک کنیم.
یکی از مهمترین اهداف یادگیری اصول مدیریت پروژه، توانایی برنامهریزی مالی و برآورد بودجه مربوط به پروژههای مختلف است. بیتردید این دانش و توانایی، نقش مهمی در موفقیت پروژهها دارد و باعث میشود که منابع مالی پروژهها به بهترین شکل ممکن هزینه شود.
یکی دیگر از مزایای مهم آموزش اصول مدیریت پروژه، افزایش کارایی، اثربخشی و بهرهوری پروژه است. قاعدتاً هر چه بهرهوری پروژه، بیشتر باشد، پروژه مورد نظر در زمان مناسب به اتمام میرسد. بسیاری از مشتریان روی زمان اتمام پروژه، حساس هستند و اگر پروژه در زمان مناسب و تعیینشده به آنها تحویل داده شود، قطعاً احساس رضایت و خشنودی به آنها دست میدهد.
معمولاً مدیران پروژه در حین اجرا و پیادهسازی مراحل مختلف پروژه به مشکل برمیخورند و واقعاً نمیدانند که چگونه باید از مشکلی که به آن برخوردهاند، گذر کنند. یادگیری اصول مدیریت پروژه، باعث میشود که افراد، مفاهیمی مثل انعطاف پذیری را درک کنند و مهارت حل مسئله را بیاموزند. در واقع با آموختن مدیریت پروژه، میتوانیم بر بسیاری از چالشها و معضلهایی که پیش رویمان قرار میگیرد، غالب شویم.
یکی دیگر از مزایای یادگیری و آموزش اصول مدیریت پروژه، آمادگی برای شرکت در آزمون PMP است. آزمون PMP، مهمترین آزمون در زمینه مدیریت پروژه محسوب میشود و افرادی که بتوانند این آزمون را با موفقیت و سربلندی پیش سر بگذارند، مدرک PMP را دریافت میکنند و رسماً به عنوان متخصص مدیریت پروژه شناخته میشوند. یکی از منابع اصلی آزمون PMP، استاندارد مدیریت پروژه PMBOK است.
روشهای مختلفی برای یادگیری و آموزش اصول مدیریت پروژه وجود دارد. در ادامه چند مورد از این روشها را بیان خواهیم کرد:
خوشبختانه امروزه آپارات و یوتیوب به دو دانشگاه کامل تبدیل شدهاند و افراد میتوانند دانش یا مهارت مورد نظر خود را از طریق تماشای ویدیوهای کاملاً رایگان فرابگیرند. در این روش، امکان پرسیدن سوالات یا ابهامات از استاد یا متخصص مدیریت پروژه وجود ندارد و باید پاسخ سوالات خود را از طریق جستجو در اینترنت پیدا کنید. همچنین اگر کسی را میشناسید که در زمینه مدیریت پروژه تخصص دارد، میتوانید پرسشهای خود را از او بپرسید و جواب بگیرید.
عیب دیگری که روش آموزش رایگان مدیریت پروژه دارد، این است که پس از اتمام دوره و تماشای کلیه ویدیوهای آموزشی، هیچ مدرکی به شما اعطا نمیشود و در نتیجه نمیتوانید این مدرک را به شرکتها و موسسات ارائه دهید و استخدام شوید.
یکی از بهترین روشهای یادگیری و آموزش اصول مدیریت پروژه، شرکت در کلاسهای حضوری است. این کلاسها، معمولاً بازدهی بالایی دارند؛ چون افراد در کلاس حاضر هستند و مطالب را مستقیماً و حضوراً از استاد فرامیگیرند. همچنین افرادی که در کلاسهای حضوری حاضر میشوند، میتوانند ابهامات و سوالات خود را از استاد بپرسند و اشکالاتی که در ذهن دارند را به بهترین شکل رفع کنند. همچنین در کلاسهای حضوری، استاد احساس راحتی بیشتری با دانشجویان دارد و تدریس خود را با مثالهای ساده، خودمانی و قابل فهم پیش میبرد.
به علاوه، اگر در کلاسهای حضوری موسسات آموزشی معتبر شرکت کنید، میتوانید پس از اتمام دوره و کسب نمره قبولی، مدرک معتبری دریافت کنید و از طریق آن مدرک، در شرکتهای مختلف استخدام شوید.
عیب اصلی کلاسهای حضوری، برگزاری آنها در زمان و مکان مشخص و معین است. در واقع افرادی که در این کلاسها شرکت میکنند، باید برنامهریزی دقیقی داشته باشند تا در زمان مقرر در کلاس حاضر شوند. در صورتی که افراد نتوانند در کلاس حاضر شوند، آن جلسه و مطالب را از دست میدهند و باید از یکی از دانشجویان، جزوه مربوط به جلسه قبل را بگیرند. بسیاری از افراد به دلیل مشغلههای مختلفی که دارند، نمیتوانند در کلاسهای حضوری شرکت کنند و به همین دلیل سایر روشهای یادگیری مدیریت پروژه را ترجیح میدهند.
در حال حاضر آموزش آنلاین به عنوان بهترین شیوه آموزش و یادگیری، نزد بسیاری از افراد محبوبیت دارد؛ چون هیچ محدودیتی از نظر زمانی و مکانی ندارد و افراد در هر کجای جهان و هر زمانی که بخواهند، میتوانند ویدیوهای دوره را تماشا کنند. از طرفی با آموزش آنلاین میشود نزد بهترین اساتید درس آموخت. مثلا با آموزش آنلاین میشود دوره مدیریت پروژه دانشگاه شریف را تماشا کرد.
در صورتی که در دورههای آموزشی مراکز معتبر شرکت کنید، میتوانید در پایان دوره مدرک معتبری هم دریافت کنید. این مراکز معتبر، برای دانشجویان خود این امکان را فراهم میکنند که از طریق بخش پشتیبانی، سوالات خود را به صورت مستقیم از استاد دوره بپرسند و پاسخ خود را دریافت کنند.
مزایا و فواید یادگیری مفاهیم مدیریت پروژه باعث شده است که بسیاری از افراد از جمله مدیران، به آموزش اصول مدیریت پروژه روی بیاورند. در صورتی که شما هم خواهان یادگیری این اصول هستید، پیشنهاد میشود که در دورههای آموزشی مراکز معتبر شرکت کنید تا بتوانید مطالب را بهخوبی بیاموزید و در پایان مدرک معتبری دریافت کنید.
پلتفرم آموزشی مکتبخونه، یکی از مراکز معتبری است که دورههای مختلفی در زمینه مدیریت پروژه در وبسایت خود عرضه کرده است. در صورتی که شما هم به یادگیری اصول مدیریت پروژه علاقهمند هستید، میتوانید با شرکت در دورههای مکتبخونه، کلیه مفاهیم و مطالب این حوزه را فرابگیرید و در پایان مدرک معتبری دریافت کنید.
سرویس سازمانی مکتبخونه، بستر رشد و توانمندسازی حرفهای کارکنان در مسیر توسعه فردی آنهاست.