آموزش ارتباط موثر
مهارت برقراری ارتباط با دیگران یکی از مهمترین ویژگی‌هایی است که هر فرد برای برقراری ارتباط با افراد در جامعه به آن نیاز دارد. در واقع می‌توان گفت مهارتهای ارتباطی بر همه جنبه‌های زندگی انسان تاثیر می‌گذارند و زندگی کردن بدون ارتباط کار بسیار سختی است. در روزگاری که زندگی می‌کنیم انسان‌های زیادی در ایجاد روابطی پایدار با دیگران دچار مشکل هستند و نمی‌توانند ارتباط موثری برقرار کنند. نکته‌ای که در رابطه با این مهارت باید بدانید این است که مهارت ارتباطی قابل یادگیری است و با شناخت اصول و قوانین می‌توان آن را تقویت کرد؛ بنابراین اگر در این زمینه مشکل دارید، آموزش ارتباط موثر را در اولویت قرار دهید.
یادگیری روانشناسی ارتباط با دیگران در هر سن و شرایطی امکان‌پذیر است و هیچوقت برای آن دیر نیست. با یادگیری مهارت ارتباط موثر به راحتی می‌توانید هر آن چیزی را که در ذهن دارید را به دیگران منتقل و احساسات طرف مقابل را درک کنید.
ارتباط موثر و موفق چیست؟
یکی از مهمترین سوالاتی که در آموزش ارتباط موثر برای افراد پیش می‌آید این است که ارتباط موثر به چه ارتباطی گفته می‌شود؟ زمانی که از ارتباطات صحبت می‌کنیم منظورمان انتقال پیام‌ها، اطلاعات، احساسات و هر موضوع دیگری به سایر افراد به صورت‌های کلامی یا غیرکلامی است. موثر بودن ارتباطات هم به این معناست که بتوانید اثرگذاری مورد نظر را بر روی دیگران بگذارید و پیام خود را به خوبی منتقل کنید.
در حالت کلی می‌توان گفت مهارتهای ارتباطی شامل هر توانمندی است که به ما کمک می‌کند تا احساسات و افکار خود را با بالاترین تأثیرگذاری به دیگران منتقل کنیم. فرض کنید قصد شاد کردن همسر خود را دارید؛ احتمالا اولین ایده‌ای که به ذهنتان می‌رسد گرفتن یک مهمانی و غافلگیر کردن او است؛ اما آیا این کار واقعا اثربخش هست؟ می‌توانید با برگزاری مهمانی پیام «دوستت دارم» را به او منتقل کنید؟
بهترین راه برقراری ارتباط موثر با دیگران چیست؟
در آموزش ارتباط موثر باید مهارتهای مختلفی را یاد بگیرید. بهتر است بدانید بخشی از این مهارت‌ها به صورت غریزی در انسان‌ها وجود دارد و از گذشته تا الان مهم بوده است؛ اما بخش عمده‌ای از آن‌ها نیاز به یادگیری و تمرین دارد تا منجر به یک ارتباط موثر شود.
1. هدف از برقراری ارتباط موثر را مشخص کنید
اولین و مهمترین گام در آموزش ارتباط موثر داشتن یک هدف مشخص است. همه ما در ایجاد ارتباط موثر هدف خاصی را دنبال می‌کنیم و به دنبال خلق ارزش هستیم. در حالت کلی می‌توان گفت ارتباط بر پایه ایجاد ارزش و فرصت در همه جنبه‌های زندگی ایجاد شده است. برای رسیدن به هدف واضح می‌توانید سوالات زیر را از خود بپرسید.
· هدف من از برقراری ارتباط موثر چیست؟
· چه انگیزه‌ها و نیت‌هایی از این ارتباط دارم؟
· آیا انگیزه‌های درستی پشت ارتباط وجود دارد؟
· آیا با ایجاد این ارتباط برای خودم یا دیگران سودی می‌رسانم؟
2. خوب گوش دادن را بیاموزید
یکی از بهترین راه‌ها برای داشتن ارتباط موثر، گوش دادن فعالانه به صحبت‌های طرف مقابل است. برای اینکه نشان دهید صحبت‌های فرد برای شما مهم است باید رفتار خاصی را انجام دهید. برای مثال می‌توانید به سمت شخص برگشته و به چشم‌های او نگاه کنید. فرد مقابل همه حرکات شما را تحت نظر دارد و علاوه بر رفتار می‌توانید با گفتن برخی کلمات به ادامه مکالمه و گفتگو کمک کنید.
3. لبخند بزنید؛ آن هم از نوع حقیقی
یکی دیگر از مواردی که در آموزش ارتباط موثر باید انجام دهید داشتن لبخند حقیقی است. با اینکه داشتن لبخند تاثیر بسیار زیادی در برقراری ارتباط دارد؛ اما اگر به صورت تصنعی و ساختگی باشد نتیجه عکس خواهد داد. در واقع هر یک از حالت‌های چهره پیام‌هایی را به طرف مقابل انتقال می‌دهد؛ بنابراین با داشتن لبخند حقیقی و ارتباط چشمی یک ارتباط موثر برقرار نمایید.
4. سوالات درست بپرسید
برای درک صحیح کلام دیگران و فهمیدن طرز فکر آن‌ها باید سوالاتی را از او بپرسید. با پرسیدن سوال اطلاعات کاملی را از طرف مقابل به دست خواهید آورد. سعی کنید برای دریافت جواب‌های دقیق سوالات کوتاه نپرسید؛ چرا که چنین سوال‌هایی اطلاعات جزئی در اختیار شما قرار می‌دهند. زمانی که فرد مقابل در حال پاسخ دادن به سوالات است کنجکاوی نکنید و اجازه دهید پاسخ را به طور کامل ارائه دهد.
5. کلمات را بادقت انتخاب کنید
هر کلمه‌ای که از دهان شما بیرون می‌آید، حاوی یک پیام است. همین کلمات هستند که می‌توانند یک ارتباط را موثر کنند. برای مثال اگر در کلماتتان به جای استفاده از «من» از واژه «ما» استفاده کنید حس هم‌نوعی را ایجاد خواهید کرد. همچنین زمانی که درباره مسئولیت حرف می‌زنید، فقط به خودتان اشاره کنید؛ چرا که استفاده از این نوع جمله‌بندی‌ها باعث ایجاد خطر شده و احتمال دارد طرف مقابل از شما دوری کند.
راه‌های برقراری ارتباط موثر با کودکان
متخصصان علم روانشناسی بر این باورند که سال‌های اولیه زندگی هر فرد نقش بسیار مهمی در ادامه زندگی او دارد. در واقع می‌توان گفت نیاز به ارتباط یکی از نیازهای روانشناختی در هر فرد است که از کودکی در او شکل می‌گیرد؛ بنابراین اگر می‌خواهید فرزندتان در آینده ارتباط‌های موثری را با دیگران برقرار کند و به موفقیت برسد، باید یادگیری را از همان دوران کودکی شروع کنید. برای یاد دادن ارتباط صحیح به کودکان نکات زیر را در نظر بگیرید.
· احترام گذاشتن: کودکان همه رفتارها و حرکات شما را زیر نظر دارند؛ به همین دلیل به گونه‌ای با کودکان حرف بزنید که دوست دارید آن‌ها با شما حرف بزنند. برای مثال از مسخره کردن، متهم کردن و تحقیر کردن آن‌ها اجتناب کرده و با احترام بیشتری با آن‌ها حرف بزنید.
· به صحبت‌های کودک توجه کنید: زمانی که فرزندتان در حال حرف زدن است به او نگاه کرده و با دقت به حرف‌های او گوش دهید.
· نشان دهید که دوستش دارید: با نشان دادن محبت بی قید و شرط به کودکان باعث افزایش احساس خودارزشمندی در آن‌ها می‌شود. فردی که از کودکی خود را ارزشمند می‌داند در آینده به راحتی می‌تواند ارتباط موثری را با بقیه برقرار کند.
آموزش ارتباط موثر چه پیش‌نیازهایی لازم دارد؟
یادگیری مهارتهای ارتباطی بر خلاف بسیاری از مهارتهای توسعه فردی نقشه راه مشخص ندارد؛ یعنی نمی‌توان گفت دقیقا باید از کجا شروع کنید و به این ترتیب ادامه دهید. اینکه از کدام مرحله شروع کنید و چه چیزهایی را یاد بگیرید به علاقه و نیازهای شما بستگی دارد. توصیه می‌کنیم با یک فرد متخصص مشورت کرده و نقشه راه جامعی را از او دریافت کنید.
مهارتهای لازم برای برقراری ارتباط موثر
برای ایجاد ارتباط موثر با دیگران به مهارتهای مختلفی نیاز دارید که در ادامه برخی از آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.
· پیام خود را باید با زبانی ساده و قابل فهم بیان کنید.
· برای آموزش ارتباط موثر باید مشاهده دقیقی از اطراف داشته باشید و اطلاعات مورد نیاز را به دست آورید.
· داشتن اعتماد به نفس برای داشتن ارتباط موثر لازم و ضروری است.
· فردی که از درون برای خودش ارزش قائل نیست، توانایی ارتباط با دیگران را نخواهد داشت؛ بنابراین تقویت عزت نفس و خودارزشمندی نیز جزو ضروریات است.
· برای انتقال موثر پیام باید ادب را رعایت کرده و به ارزش‌های طرف مقابل احترام قائل باشید.
· یادگیری مهارت زبان بدن نیز تاثیر بسیار زیادی در ارتباط موثر دارد.
معرفی کتاب برای آموزش ارتباط موثر
یکی از بهترین راه‌های یادگیری، مطالعه کتاب مهارت ارتباط موثر است. این کتاب‌ها هر آن چیزی که برای برقراری ارتباط موثر با دیگران نیاز دارید را در اختیار شما قرار می‌دهند. در این بخش قصد داریم برخی از این کتاب‌ها را معرفی کنیم.
· کتاب آیین دوست‌یابی: کتاب آیین دوست‌یابی به شما کمک می‌کند تا ارتباط موثری با دیگران برقرار کرده و بر روی آن‌ها تاثیر بگذارید. این کتاب بیش از 30 میلیون نسخه در جهان به فروش رفته است.
· کتاب چگونه با هر کسی صحبت کنیم (How to Talk to Anyone): یکی دیگر از کتاب‌های مفید برای آموزش ارتباط موثر کتاب How To Talk to Anyone است. با مطالعه این کتاب با 92 ترفند ارتباطی آشنا می‌شوید.
· گفتگوهای سرنوشت‌ساز (Crucial Conversations): اگر به دنبال یادگیری ارتباط موثر در کسب و کار هستید، کتاب گفتگوهای سرنوشت‌ساز بهترین انتخاب خواهد بود. این کتاب توسط کری پترسون، ژوزف گرنی، رون مک‌میلان و ال سوئیزلر و بر اساس رویکرد خودیاری نوشته شده است.
· کتاب Talk like TED: تمرکز اصلی این کتاب بر روی مهارتهای سخنرانی است. با مطالعه کتاب Talk Like TED یاد می‌گیرید چطور ارتباط موثری را با دیگران برقرار کرده و کلمات را به شیوه‌ای اثربخش بیان کنید.
آموزش ارتباط موثر با مکتب خونه
درست است که با خواندن کتاب و مطالعه مقاله در مورد ارتباط موثر با دیگران می‌توانید به طور موثرتری ارتباط برقرار کنید؛ اما برای ایجاد ارتباط موثر آن هم به صورت صحیح توصیه می‌کنیم در کارگاه‌ها و دوره‌های مربوطه شرکت کنید. با شرکت در دوره های آموزش ارتباط موثر می‌توانید از تجربه اساتید استفاده کرده و با قدرت بیشتری مسیر را پیش بروید.
مجموعه مکتب خونه برای آموزش این مهارت دوره‌های مختلفی را طراحی کرده است. این دوره‌ها در عین داشتن کیفیت بالا از هزینه بسیار مناسبی هم برخوردار هستند. مهارتهای مختلفی را با دوره‌های مکتب خونه یاد می‌گیرید که از جمله آن‌ها می‌توان به آداب تجارت، جرات‌مندی، اصول و فنون ارتباطات و فن بیان اشاره کرد.