آموزش اضطراب اجتماعی
«اضطراب اجتماعی» ((Social anxiety که به عنوان هراس اجتماعی نیز شناخته می‌شود، نوعی اختلال اضطرابی شایع است که با ترس و اضطراب شدید در موقعیت‌های اجتماعی نمایان می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال از مورد قضاوت، تحقیر یا طرد شدن توسط دیگران می‌ترسند. این ترس می‌تواند منجر به اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی، مانند صحبت در جمع، ملاقات با افراد جدید یا حضور در رویدادها شود.
اضطراب اجتماعی می‌تواند به طور قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد مبتلا تأثیر بگذارد و منجر به مشکلات در محل کار، مدرسه و روابط شخصی شود. با این حال، خبر خوب این است که این اختلال با روش‌های درمانی مانند شناختی رفتاری درمانی و دارو قابل درمان است. با درمان این اختلال، افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی می‌توانند بر ترس خود غلبه کرده و زندگی اجتماعی باکیفیتی را تجربه کنند.
انواع اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- «اختلال اضطراب اجتماعی خاص» (SAD)
- «اختلال اضطراب فراگیر»(GAD)
در حالی که هر دو نوع اضطراب شامل ترس و نگرانی بیش از حد می‌شود، اما تفاوت‌های کلیدی بین آنها وجود دارد. اختلال اضطراب اجتماعی خاص که به عنوان فوبیای اجتماعی نیز شناخته می‌شود، با ترس شدید از موقعیت‌های اجتماعی همراه است. در این شرایط فرد احساس می‌کند که ممکن است مورد قضاوت یا ارزیابی دیگران قرار گیرد. امکان دارد افراد مبتلا به SAD از صحبت کردن در جمع، ملاقات با افراد جدید یا حضور در رویدادهای اجتماعی هراس داشته باشند و از آن، اجتناب کنند. همچنین ممکن است افراد مبتلا به SAD نگران قضاوت یا طرد شدن توسط دیگران باشند.
اختلال اضطراب فراگیر نیز نوعی از اضطراب محسوب می‌شود که با نگرانی و تنش بیش از حد در مورد طیف گسترده‌ای از مسائل و رویدادهای روزانه همراه است. افراد مبتلا به GAD دائما نگران سلامتی، شغل، پول یا روابط خود هستند. علاوه بر این، افراد مبتلا به GAD علائم جسمانی مانند بی‌قراری، تعریق، مشکلات بلع، سرخ شدن صورت و غیره را تجربه می‌کنند.
علائم اضطراب اجتماعی
امکان دارد علائم اضطراب اجتماعی در بیشتر افراد با میزان‌های مختلفی وجود داشته باشد. این عبارت به منزله این نیست که تمامی افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی‌اند. نحوه تشخیص اضطراب اجتماعی باید ابتدا توسط خود شخص و سپس توسط یک متخصص سلامت روان صورت گیرد. اما به طور معمول، علائم اضطراب اجتماعی عبارتند از:
- ترس از حضور در اجتماع
- اضطراب
- خجالت ناشی از مرکز توجه قرار گرفتن
- گوشه‌گیری و اجتناب از حضور در اجتماع
- ترس از مورد انتقاد قرار گرفتن
- مدام فکر کردن درباره رفتار یا ظاهر خود
- مشکلات تنفسی
علل ایجاد اضطراب اجتماعی
با اینکه علت دقیق ایجاد اضطراب اجتماعی پیدا نشده، اما عوامل زیادی وجود دارند که بر تشدید این اختلال تأثیر می‌گذارند. اکثر متخصصان معتقند که ریشه اضطراب اجتماعی، عوامل موروثی و ژنتیکی است. عوامل ژنتیکی پایه و اساس بیشتر اختلالات اضطرابی هستند و اکثر افراد مبتلا، به صورت ژنتیکی به این بیماری مبتلا هستند.
عامل دیگری که در تشدید عوامل اضطراب اجتماعی نقش دارد، محیط است. اغلب بزرگسالان مبتلا به SAD به علت زندگی در محیط اجتماعی خاصی در کودکی، به الگوهای فکری دچاراند که در نهایت موجب اضطراب اجتماعی شده است. همچنین موارد دیگری مانند ظاهر افراد، خلق و خو و هر تغییر مهمی در زندگی می‌تواند محرکی باشد که اضطراب اجتماعی را تشدید کرده یا موجب تشکیل و پیدایش آن در افراد شود.
عوارض اضطراب اجتماعی
اضطراب اجتماعی می‌تواند جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی شما را مختل کند. این اختلال می‌تواند محدودیت‌های گوناگونی را در اماکن اجتماعی مانند محل کار، مدرسه و غیره به همراه داشته باشد. از جمله مشکلات و عوارض اضطراب اجتماعی می‌توان به اعتماد به نفس پایین، نشخوار فکری، مهارت‌های اجتماعی ضعیف، انزوا و گوشه‌گیری اشاره کرد. این عوارض‌ها در سطوح جدی‌تر می‌توانند موجب افسردگی، سوء مصرف مواد و الکل و پرورش افکار خودکشی‌گرایانه شوند. برای کاهش عوارض اضطراب اجتماعی و بهبود مهارت‌های اجتماعی، باید درمان اضطراب اجتماعی را اولویت خود قرار دهید.
راه‌های درمان اضطراب اجتماعی
برای اینکه بتوانید علائم اضطراب اجتماعی خود را کمتر کنید و برای درمان اضطراب اجتماعی اقدام کنید، دو راه کلی وجود دارد که در آن ادامه آنها را به صورت مفصل توضیح می‌دهیم.
روان درمانی
یکی از بهترین روش‌های درمان اضطراب اجتماعی، روان‌درمانی است. در این شیوه از درمان، الگوهای فکری و رفتاری فرد مبتلا شناسایی می‌شود و در دوره درمان، تغییرات اساسی در این الگوها صورت می‌گیرد. همچنین، انواع مختلفی از روان‌درمانی وجود دارد که به ترتیب آنها را رفتار درمانی شناختی و گروه درمانی می‌نامند.
رفتار درمانی شناختی به افراد مبتلا کمک می‌کند تا با کاهش افکار منفی و اضطراب اجتماعی، اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند. گروه درمانی نیز موجب می‌شود که افراد مبتلا به SAD احساس تنهایی کمتری داشته باشند. این شیوه، فرصتی را برای تمرین مهارت‌های اجتماعی افراد در محیطی امن فراهم می‌کند.
دارو درمانی
در کنار جلسات روان‌درمانی، داروهایی برای بهبود وضعیت فرد مبتلا تجویز می‌شود. این داروها کمک می‌کنند تا فرد علائمی مانند اضطراب، ترس یا خجالت کمتری را تجربه کند. قرص‌های دارو درمانی را می‌توان در دو دسته SSRIs و بنزودیازپین دسته‌بندی کرد. اولین گروه از این داروها رایج‌ترین نوع دارویی برای درمان اضطراب اجتماعی هستند. این نوع از داروها با افزایش سطح سروتونین موجب کاهش علائم اضطراب اجتماعی و درمان فرد مبتلا می‌شوند. بنزودیازپین‌ها نیز به داروهای آنرامش‌بخش معروفند که معمولا برای تسکین علائم اضطراب به صورت موقت به کار می‌روند.
دارو درمانی در کنار تأثیرات مثبتی که بر روحیه و خلق و خو افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی می‌گذارد، مشکلات اعم از وابستگی دارویی را ایجاد می‌کند. به همین خاطر، مصرف قرص برای اضطراب اجتماعی به عنوان راهی طولانی‌مدت برای درمان SAD توصیه نمی‌شود. اغلب پزشکان و متخصصان سلامت روان نیز توصیه می‌کنند که در کنار روان‌درمانی، بیمار داروهایی را به صورت کنترل شده تحت نظر پزشک مصرف کند.
در طب سنتی نیز متدهای مختلفی مانند مصرف داروی گیاهی برای درمان اضطراب اجتماعی رواج دارد. علت اصلی استفاده از داروهای گیاهی، خودداری از مصرف داروهای شیمیایی است و دوری از عوارض آن‌هاست. توجه کنید که داروهای گیاهی نیز باید تحت نظر پزشک مصرف شوند و از استفاده خودسرانه از داروها باید پرهیز کنید.
پیش نیازها و مهارت‌های لازم برای آموزش اضطراب اجتماعی
برای آموزش اضطراب اجتماعی به ویژگی‌های شخصیتی خاصی نیاز دارید. شما باید فردی صبور، مثبت‌اندیش، امیدوار و امین باشید تا به کمک دانش و همدلی خود، بتوانید فضای مناسبی را برای تعامل با مراجعان ایجاد کنید. علاوه بر ویژگی‌های شخصیتی که پایه و اساس ما در مسیر آموزش اضطراب اجتماعی است، داشتن درک عمیق از این اختلال و تسلط بر رویکردهای مختلف درمانی پایه از الزامات کار است.
- روان‌شناسان برای کمک به فرد مبتلا به SAD باید بر مهارت‌های زیر تسلط داشته باشند:
- توانایی ایجاد ارتباط موثر با افراد، هم به صورت فردی و هم در گروه
- توانایی گوش دادن فعال و همدلانه
- توانایی آموزش و تسهیل مهارت‌های مقابله‌ای
- توانایی ایجاد یک محیط امن و حمایتی برای مراجعان
- مهارت‌های قوی بین فردی و فرهنگی
چه کسانی مخاطب آموزش اضطراب اجتماعی هستند؟
افراد به بهانه‌های گوناگونی سراغ آموزش اضطراب اجتماعی می‌آیند. عمده داوطلبان دوره‌های آموزش اضطراب اجتماعی متخصصان سلامت روان هستند که این افراد شامل مشاوران، مددکاران اجتماعی و غیره هستند. گروه دوم داوطلبان یادگیری اضطراب اجتماعی افرادی هستند که به طریقی با اختلال اضطرابی درگیرند. این افراد شامل مبتلایان، دوستان و خانواده افراد مبتلا هستند.
همچنین برخی از مخاطبان آموزش اضطراب اجتماعی را معلمان یا کارکنان مدارس شامل می‌شود. این دسته از مخاطبان به دنبال شناسایی دانش‌آموزان مبتلا هستند و قصد دارند با یادگیری مطالب، منابع حمایتی را به دانش‌آموزان ارائه دهند. به طور کلی هر کسی که قصد دارد به نحوی با اضطراب اجتماعی آشنا شود، می‌تواند از آموزش اضطراب اجتماعی استفاده کند و مطالب تدریس شده را برای کمک به اطرافیان و جامعه خود به کار گیرد.
اهمیت آموزش اضطراب اجتماعی
یکی از اختلالات مهم که فرد را از داشتن تعامل با افراد جامعه محروم می‌سازد، اضطراب اجتماعی است. این اختلال از طریق مختلفی در فرد ایجاد شده و تشدید می‌یابد. همچنین شیوه‌های درمانی موثری برای رفع یا کاهش اختلال اضطراب اجتماعی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
به طور کلی، هر فرد با داشتن آگاهی به وضعیت سلامت روان خود می‌تواند گامی مهم را در بهبود اوضاع جامعه طی کند. شما نیز می‌توانید برای آموزش اضطراب اجتماعی و کمک به هم نوعان خود، از مسیرهای متنوعی اقدام کنید که در ادامه به بررسی بهترین شیوه‌های آموزش اضطراب اجتماعی می‌پردازیم.
آموزش اضطراب اجتماعی با مکتب خونه
حال که با جنبه‌های مختلف اضطراب اجتماعی آشنا شده‌اید و قصد آموزش آن را به شیوه‌ای دقیق و مطمئن دارید، می‌توانید از طریق مکتب خونه اقدام کنید. در مکتب خونه انواع دوره‌های آموزش روانشناسی و آموزش اضطراب اجتماعی وجود دارند. همگی دوره‌ها از طریق بهترین کتاب برای درمان اضطراب اجتماعی توسط اساتید و متخصصان مجرب تهیه شده‌اند. همچنین، به علت متنوع بودن دوره‌های مکتب خونه می‌توانید نیازهای مختلف را در سطوح گوناگونی رفع کنید. در مکتب خونه، علاوه بر منابع آموزشی، امکان رفع اشکال به کمک استاد راهنما برای دانشجویان فراهم شده است.
در پایان هر دوره نیز مدرک معتبری از طرف مکتب خونه به داوطلب ارائه می‌شود. با قرار دادن این گواهی در رزومه خود می‌توانید شانس استخدام یا کاریابی را افزایش دهید. به طور کلی، اگر علاقه‌مند به حوزه سلامت روان و آموزش اضطراب اجتماعی هستید، به کمک مکتب خونه و پشتکار خود می‌توانید مسیر موفقیت در این حوزه را طی کنید.